به بهانه 8 مارس روز جهانی زنان
موزههایی برای بزرگداشت زنان
هشتم مارس روز جهانی زن نامیده میشود. در سال 1977 سازمان ملل متحد با توجه به اتفاقاتی که در سالهای قبل در این روز رخ داده بود 8 مارس را روز جهانی زنان نامید. این روز نقطه عطفی در جنبش حقوق زنان است و بسته به مناطق مختلف، تمرکزِ این مناسبت بر دفاع از حقوق زنان و برگزاری جشنهایی برای دستاوردهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی آنها است. این روز تاکید زیادی بر اطلاع رسانی مدنی زنان و مبارزه با تیعیض جنسیتی و خشونت علیه زنان دارد.
هنرامروز-مهسیما شکریان: در سراسر جهان موزههایی مخصوص زنان تاسیس شدهاست. تعدادی از این موزههای زنان برای بزرگداشت فعالیتهای اجتماعی و سیاسی و اجتماعی گروهی زنان در کشورهای مختلف تاسیس شدهاند و هدف ایجاد فضایی برای حضور بیشتر زنان به حاشیه رانده شده، را در جامعه دنبال میکنند.
به بهانه 8 مارس معادل با 18 اسفندماه، شماری از موزههایی مخصوص زنان را در سراسر دنیا معرفی میکنیم:
ایده اولیه تاسیس موزه زنان ایران، با الهام از موزه زنان شهر"مرانو" در ایتالیا در سال 1386 شکل گرفت، اما اجرای این طرح به دلایل اجتماعی و سیاسی در سال 1388 متوقف شد.
طرحهای این موزه به صورت گزارشها و تحقیقاتی با موضوع زنان ایرانی در حال شکل گیری بود و اکنون به صورت یک موزه آنلاین از سال 2017 و با همکاری دانشگاه آزاد آمستردام در دسترس است. گفته میشود، موزه جنبش زنان ایران، تنها عضو ایرانی "انجمن بین المللی موزه های زنان" است.
وبسایت موزه جنبش زنان ایران، از دوبخش ثابت و متغیر تشکیل شده است. بخش ثابت با نگاه گذشته نگر به تاریخ مبارزات زنان و معرفی زنان تاثیرگذاردرجنبش برابری خواهی زنان اختصاص دارد. این بخش بازه زمانی از تاریخ 1265 تا انقلاب اسلامی را در بر میگیرد و بخش متغیر، به معرفی فعالان زن از انقلاب 1357 تا زمان حاضر می پردازد.
این موزه در شمال افریقا در کشور مراکش یا مغرب و در شهر مراکش قرار دارد و اولین موزهای است که در این کشور به شرح دستاوردها و موفقیتهای زنان مراکش چه ساکن این کشور و چه خارج از کشور میپردازد.
این موزه در سال 2018 افتتاح شد و سعی دارد به تمامی زنان این کشور ادای احترام کند. چه زنان شناخته شدهای که در فعالیتهای بزرگ سیاسی و اجتماعی و فرهنگی حضور دارند و چه زنان شناخته نشدهای در خانههایشان برای کشورشان زحمت میکشند. بنیانگذاران این موزه اعتقاد دارند زنان علاوه بر فعالیتهای شخصی، مردان موفق را نیز به دنیا میآورند و مراکش به تمام زنانش افتخار میکند.
این موزه نمایشگاههایی را از آثار هنری زنان مراکش در زمینه هنرهای تجسمی و صنایع دستی برگزار میکند. همچنین بخشی پژوهشی برای شناسایی زنان تاثیر گذار این کشور هم در این موزه فعال است.
موزه زنان ویتنام در شهر هانوی در یکی از قدیمیترین خیابانهای این شهر قرار دارد. این موزه در سال 1987 افتتاح شد و اداره آن به عهده اتحادیه زنان ویتنام است. از اهداف این موزه حفظ و نمایش و تحقیق و پژوهش بر میراث ملموس و ناملموس زنان این ویتنام است.
اولین نمایشگاه با بازدید عمومی در این موزه در سال 1995 برگزار شد. موزه زنان ویتنام سالانه پذیرای صدها هزار بازدید کننده ویتنامی و بین المللی است و حدود 25000 اثر و اشیا مربوط به زنان ویتنامی را نگهداری میکند.
این موزه در سال 2010 بعد از مرمت بازگشایی شد و اکنون دارای سه نمایشگاهی دائمی در کنار دیگر برنامهها است. نمایشگاههای دائمی این موزه شامل زنان در خانواده، زنان در تاریخ و زنان و مد است.
این موزه با هدف ادای احترام به تمام زنان ویتنامی چه زنان شناخته شده و چه زنان گم نام فعالیت میکند و در کنار حفظ میراث زنان این کشور فعالیتهایی آموزشی و فرهنگی برای پیشرفت جامعه زنان ویتنام را برگزار میکند.
موزه فعال زنان درباره جنگ وصلح ژاپن
در سال 2005 همزمان با شصتمین سالگرد شکست ژاپن در جنگ جهانی این موزه در توکیو ژاپن تاسیس شد. موزه زنان جنگ و صلح ژاپن مکانی برای نگهداری خاطرات جنایات جنگی و جنسی ثبت شده بر علیه زنان ژاپنی است. این موزه تاسیس شد تا صدای زنانی باشد که در جنگ ژاپن آسیب دیدند. بنیانگذاران موزه میگویند ما نیز صدایمان را بلند میکنیم تا دوباره شاهد چنین اتفاقاتی در هیچ جای جهان نباشیم. تا سالها بعد از جنگ جهانی آسیبها و جنایات جنگی که بر زنان این کشور وارد شد انکار میشد و درباره آن صحبت نمیشد و سرانجام پس ار برگزاری دادگاه جنایات جنگی علیه زنان در سال 2000 ایده اولیه افتتاح این موزه شکل گرفت.
این موزه سعی دارد با برگزاری برنامهها ونمایشگاههایی چه به صورت واقعی و چه به صورت مجازی و صحبت درباره جنایتهای جنسی که در طول جنگ به زنان ژاپنی شده است، صلح و آرامش حقیقی را در ژاپن و در کل دنیا به ارمغان آورد.
این موزه در منزل خانوادگی پانکرست تاسیس شدهاست. خواهران پانکرست (املین ، سیلویا و کریستابل) به همراه خانوادهشان از سال 1898 در این خانه ساکن بودند و اولین جلسه زنان که منجربه دریافت حق رای زنان در انگلیس شد در سال 1907 در همین محل برگزار شد.
این خانه ازسال 2014 تبدیل به موزهای برای گردهم آییهای زنان و بزرگداشت فعالیتهایی شد، که پیش از آن علیه تبعیض به زنان صورت گرفته بود. موزه پانکرست هر پنج شنبه برای گردهم آییهای زنان باز است و برای باز بودن در تمام هفته احتیاج به کمک مالی دارد. این خانه مکانی برای یادگیری و نمایش دستآوردهای زنان و تحقیق روی موضوعات زنان در منچستر فراهم کردهاست.
هم چنین اطلاع رسانی و مبارزاتی علیه خشونت خانگی در این مکان صورت میگیرد.
موزه زنان ایرلند در سال 2012 تأسیس شد. این موزه تلاش دارد تا نقش زنان در تاریخ و مبارزات ایرلند و نقش زنان ایرلندی ساکن خارج از این کشور را به مخاطبان نشان دهد. این موزه امیدوار است تا با ادامه فعالیت نسل جدید زنان ایرلند را به کسب موفقیتهای بیشتر تشویق کند. موزه زنان ایرلند در حال حاضر به صورت مجازی فعالیت میکند.
موزه ملی هنر زنان آمریکا واشنگتن
ایده اولیه تاسیس این موزه از یک سوال به وجود آمد. تمامی هنرمندان زن کجا هستند؟
این موزه در سال 1981 به صورت خصوصی و در یک ساختمان کوچک تاسیس شد. در سال 1983 این موزه موفق شد ساختمان بزرگی را نزدیکی کاخ سفید خریداری کند. سپس این ساختمان بازسازی کرد. ساختمان این موزه تا کنون برنده چندین جایزه معتبر معماری شدهاست. موزه ملی هنر زنان آمریکا در سال 1987 درهایشان را برای بازدید عموم باز کرد و تا امروز به بزرگداشت و نمایش و معرفی آثار هنری زنان پرداخته است. گفته میشود این موزه تنها و یکی از بزرگترین موزهها است که با تمرکز بر هنر و به تقدیر از زنان هنرمندان و قهرمانان زن پرداختهاست. این موزه با برگزاری نمایشگاهها هنری، کارگاههای آموزشی، نمایش آثار زنان هنرمند گذشته و معرفی هنرمندان زن جدید و نمایش آثار هنرمندان زن معاصر به صورت گروهی و انفرادی سعی در معرفی هنر زنان و مبارزه با تبعیض جنسیتی علیه زنان هنرمند میپردازد.
این موزه حدود 5000 اثر هنری از زنان را در مجموعهاش نمایش میدهد ویک کتابخانه مجهز تحقیقاتی دارد. همچنین در کنار اینها به صورت سالانه کتابهایی را در زمینه هنر زنان منتشر میکند.
موزه تاریخ زنان استکهلم
موزه تاریخ زنان استکلهم سوئد موزهای جدید است. این موزه تلاش دارد با جذب حمایتهای مالی از بخشهای خصوصی بستری را اطلاع رسانی درباره زنان و فعالیتهای آنان فراهم کند.
اهداف این موزه برای اطلاع رسانی درباره زنان چند بخش دارد. احترام به زنان و زندگی و کار آنها. به چالش کشیدن مفهوم به حاشیه راندن زنان و فعالیتهایشان در تاریخ. برجسته کردن تاثیرات زنان بر پیشرفت جامعه.
موزه بیت البنات یا خانه دختران خانه ای با اهمیت تاریخی است . این موزه از سال 1950 به تلاش رفیعا قباش به منظور حفظ تاریخ زنان در امارات و به هم ریختن کلیشه ها و آشکار ساختن نقش ویژه ای که زنان امارات در تعریف فرهنگ و شکل گیری جامعه خود ایفا کرده اند، تأسیس شده است. سالهای زیادی زنان شاعر و هنرمند و حتی زنانی که در فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی و سیاسی مشغول بودند به حاشیه رانده شدند. این موزه سعی دارد مخاطبانش را با زنان امارات و فعالیتهای تاثیر گذار آنها آشنا کند.
موزه بین المللی هوا و فضا آمریکا
زمانی که صحبت از رویای پرواز و یا سفر به ماه میشود، بیشتر از مردانی نام برده میشود که در این راه تلاشهایی کردهاند. موزه بین المللی هوا و فضا زنان در اوهایو آمریکا در سال 1998 تاسیس شد تا یاد زنانی که عاشق پرواز و سفر به فضا بودند و در این راه تلاش کردند گرامی دارد. این موزه کوچک عکسهایی یادگاری از قهرمانان زن پرواز و هوا و فضا را به نمایش میگذارد.
از دیگر موزههای زنان میتوان از موزه زنان قزاقستان، موزه زنان در ایتالیا، موزه زنان در لندن و بسیاری از کشورها نام برد که اکثرا با هدف حفظ میراث زنان هر جامعه تاسیس شدهاند. برای اطلاعات بیشتر درباره موزههای زنان به لینک زیر مراجعه کنید:
لیست موزههایی با موضوع زنان عضو سازمان بین المللی موزهها