سراسری یا آزاد کدام موفق تر است؟

اقتصاد هنر آنلاین- مه‌سیما شکریان: در سال 1398 تعداد داوطلبان برای شرکت در کنکور هنر در سایت "سازمان سنجش آموزش کشور" 24 هزار و 769 نفر اعلام شد. ظرفیت پذیرش دانشگاه‌های سراسری و وابسته 4622 نفر است. گفته می‌شود کنکور هنر منبع مشخصی ندارد و هر سال سخت‌تر و چالش برانگیزتر برگزار می‌شود. جدا از این هر سال قوانین جدیدی به آن اضافه می‌شود و یا در روند برگزاری اش تغییراتی ایجاد می‌شود. مثلا تا چهار سال پیش فاصله بین کنکور عملی و تئوری سه ماه بود و حالا یک ماه است. رشته عکاسی یک سال درمیان پذیرش دانشجو داشت و آزمون عملی نداشت اما حالا آزمون عملی دارد. یا مثلا رشته طراحی لباس پذیرش دانشجوی پسر ندارد. 

کلاس‌های کنکور

کلاس‌های کنکور در سراسر ایران برای تمامی رشته‌ها و رشته هنر موجود است. این کلاس‌ها بعضی بزرگتر و شناخته‌ شده‌تر هستند و آنقدری از طریق انتشار و فروش کتاب و برگزاری سمینار و کلاس درآمد دارند که می‌توانند روی بیلبوردهای گران قیمت شهر تهران تبلیغ کنند.

برای آمادگی کنکور چند انتشارات تخصصی هم هست. البته در دفترچه راهنمای داوطلبان کنکور که هر سال برای ثبت نام کنکور منتشر می‌شود، در لیست منابع کنکور نام کتاب‌های آموزش و پرورش آورده می‌شود. اما معمولا کسی با خواندن کتاب‌های درسی به تنهایی کنکور قبول نمی‌شود. به جز آموزشگاه‌ها و انتشارات‌هایی که جنبه عمومی و کشوری دارند، آموزشگاه‌های خصوصی تر کنکور هم در همه شهرهای کشور به خصوص تهران فعال هستند. این آموزشگاه‌ها شهریه هایی چند میلیونی برای تبدیل یک دانش آموز به رتبه برتر کنکور می‌گیرند. مثلا یکی از این آموزشگاه‌ها برای کلاس عملی 36 ساعتی آمادگی کنکور عملی گرافیک شهریه‌ای بین یک میلیون و نهصد تا دو میلیون و دویست دارد. این آموزشگاه‌ها در طول سال منتهی به کنکور برنامه‌های متنوعی برای آموزش داوطلبان دارند. کلاس‌های فشرده، اردوی مطالعاتی عید نوروز( به معنی حضور داوطلب در طول تعطیلات عید در آموزشگاه کنکور و مطالعه دروس کنکور) کلاس‌های نکته و تست و سمینار، مشاوره، کلاس عملی و انتشار و فروش جزوه های مخصوص همان آموزشگاه که مدعی هستند اطلاعاتی در آن است که در هیچ یک از کتاب‌ها و کلاس‌ها آورده نشده‌است و برای تک تک این برنامه‌ها به صورت جداگانه پول دریافت می‌کنند. کنکور هنر هفت درس اختصاصی و چهار درس عمومی دارد. قیمت کلاس درس‌های تئوری هم بین 500 هزار تا 2 میلیون تومان است.

البته این آموزشگاه‌ها فعالیت آموزشی موفقی داشته اند و شاید سابقه بعضی از آن‌ها به 16 یا 17 سال هم برسد. هر فضای آموزشی که به شکل مستقل اداره می‌شود برای بقا نیازمند اخذ شهریه از شاگرد در ازای ارائه آموزش است. در فضای رقابتی کنکور هر چه این امکانات آموزشی کاملتر باشند و هر چه تعداد داوطلبان برتر کنکور در این آموزشگاه‌ها بیشتر شود، آن آموزشگاه موفق‌تر است. آموزشگاه کنکور پرطرفدار همان است که عکس تعدادی بیشتر از رتبه‌های برتر کنکور بر سر درش نصب شود. به همین دلیل در تمام مدت کلاس‌های آمادگی کنکور مهمترین نکته‌ای که به داوطلبان گوشزد می‌شود، این است که رمز موفقیت کسب رتبه تک رقمی و ورود به دانشگاه‌‌های سراسری است.

مراحل کنکور هنر

کنکور برای رشته هنر تنها خلاصه به کنکور تئوری نیست و داوطلبان بعضی رشته‌ها  بعد از گذر از مرحله اول وارد مرحله کنکورعملی می‌شوند. رشته‌هایی مثل سینما و صنایع دستی کنکور عملی ندارند و گرافیک و نقاشی و طراحی و رشته‌های نمایش کنکور عملی دارند. کنکور تئوری و کنکور عملی نزدیک به یک ماه فاصله دارند. یک ماه برای یادگرفتن یا جمع آوری اطلاعات برای ساختن یک تئاتر کوتاه و شرکت در مصاحبه عملی زمان کوتاهی است. بعضی از داوطلبان هنر از رشته‌های دیگر مثل ریاضی و تجربی و انسانی به داوطلبان گروه هنر اضافه می‌شوند. این هنرجویان معمولا به هنر علاقه مند هستند اما سابقه طولانی مدتی در یادگیری قسمت عملی رشته دلخواه خود را ندارد. آن‌ها معمولا با تکیه بر اطلاعات خود در دبیرستان در قسمت تئوری رتبه‌های بهتری را در کنکور تئوری کسب می‌کنند. اما معمولا در زمینه عملی زمان چندانی برای یادگیری ندارند. البته بین این بچه‌ها استثنائاتی وجود دارد و بعضی در این فرصت چند هفته‌ای به خوبی از پس کنکور عملی برمی آیند. دیگر داوطلبان کنکور هنر دانش آموزان هنرستانی هستند. آن‌ها تقریبا با روند کارهای عملی کنکور آشنا هستند، اما باید در این مدت ساخت یک اثر در مدت زمان سه ساعته را تمرین کنند. بچه‌های هنرستان هم معمولا به دلیل این‌که در هنرستان تاکید زیادی بر دروس تئوری صورت نگرفته در بخش تئوری کنکور ضعیفتر عمل می‌کنند. در کلاس‌های عملی کنکور هنر سعی می‌شود که روزهای باقی مانده تا کنکور عملی هنر به صورت فشرده، هر داوطلبی اطلاعات لازم برای شرکت در آزمون عملی را یاد بگیرد. این فشردگی ساعات زیاد و حجم بالای مطالب برای یادگیری بعضی از داوطلبان را دلسرد و نا امید می‌کند. داوطلبی که یکسال در کلاس‌های تئوری زیر بار استرس به دست آوردن رتبه تک رقمی بوده‌است، خود را در مقابل کوهی از اطلاعات و مهارت‌هایی می‌بیند که باید در زمانی کوتاه یاد بگیرد و زمانی هم برای تمرین و در ک درست آن مطالب ندارد. این موضوع  عامل استرس است و گاهی باعث عملکرد ضعیف داوطلب کنکور می‌شود.

نتایج کنکور

ورود و تحصیل در دانشگاه‌های رایگان و معتبر کشور می‌تواند خواسته و هدف هر شخص باشد، اما این نمی‌تواند تضمین کننده آینده موفق یک فرد به عنوان یک هنرمند باشد. چرا که ظرفیت محدود دانشگاه‌های سراسری در مقابل تعداد زیاد داوطلب کنکور هنر به این معنی است که فقط تعداد اندکی از داوطلبان موفق به ورود به دانشگاه سراسری خواهند شد و اگر شخصی نتواند وارد آن‌ها شود دلیل برعدم شایستگی‌اش نیست. در ضمن راه‌ها و مراکز آموزشی دیگری برای ادامه تحصیل رشته هنر در ایران مثل موسسات جامع علمی کاربردی و دانشگاه آزاد اسلامی وجود دارد. آسیبی که کنکور هنر و کنکور به تعداد زیادی از داوطلبان(در واقع نوجوان) وارد می‌کند، این است که به دلیل مسائل تبلیغاتی و اقتصادی هنرجو را به سمت ورود به دانشگاه‌های معتبر ایران هل می‌دهند و زمانی که نتایج کنکور بعد از زحمات و فشارهای یک سال و چند ماهه معلوم می‌شود، افرادی که در این دانشگاه‌ها پذیرفته نشده‌اند، دچار سرخوردگی و نا امیدی می‌شوند. در کنار این‌ها در تمام طول سال تحصیلی آموزشگاه کنکور داوطلبان را تشویق به خرید کتاب‌های متعدد و ثبت نام در کلاس‌های مختلف کرده است. داوطلب بعد از پایان کنکور و اعلام نتایج متوجه می‌شود که هزینه روحی و مالی زیادی را در طول این مدت متحمل شده و در نهایت هیچ فایده‌ای برایش نداشته است. او نتوانسته در این مسابقه به جایگاه خوبی برسد و بخشی از اطلاعاتی که برایش هزینه کرده، اطلاعاتی هستند که تاریخ مصرف کوتاهی دارند و شاید بعد از کنکور کاربردی نداشته‌باشد.

بعد از آن فرد شکست خورده در کنکور به اجبار وارد فضاهای آموزشی دیگر می‌شوند و این یاس و نا امیدی را تا مدتی همراه خود دارند. فضاهای آموزشی مختلف، تفاوت چندانی یکدیگر ندارند و چه بسا در دور افتاده‌ترین دانشگاه شهر که کمترین تراز نمره برای قبولی را می‌خواهد، معلمی هم سطح دانشگاه‌های معتبر کشور داشته باشد. تحصیل در دانشگاه‌های آزاد و شبانه و غیر انتفائی و یا دانشگاه‌های جامع علمی کاربردی هزینه زیادی دارد، اما اگر دانشجویی از پس این هزینه بربیاید، این فضاها هم می‌توانند فرصت آموزشی در اختیار دانشجو قرار دهند. این بستگی به فرد دارد که چگونه دوره دانشگاه را بگذارند و چه میزان خلاقیت داشته باشد.

رشته های هنر

رشته‌های هنر شامل آموزش ارتباط تصویری، کارشناسی آهنگسازی، کارشناسی ادبیات نمایشی، کارشناسی ارتباط تصویری، کارشناسی بازیگری، کارشناسی باستان شناسی، کارشناسی تلویزیون و هنرهای دیجیتالی، کارشناسی چاپ، کارشناسی سینما، کارشناسی صنایع دستی، کارشناسی طراحی پارچه، کارشناسی طراحی صحنه، کارشناسی طراحی صنعتی، کارشناسی طراحی لباس، کارشناسی طراحی و ساخت طلا و جواهر،کارشناسی عکاسی، کارشناسی فرش  کارشناسی کارگردانی تلویزیون، کارشناسی کتابت و نگارگری، کارشناسی مجسمه سازی، کارشناسی مرمت آثار تاریخی، کارشناسی مرمت بناهای تاریخی، کارشناسی موزه، کارشناسی موسیقی نظامی، کارشناسی نقاشی، کارشناسی نقاشی ایرانی، کارشناسی نمایش عروسکی، کارشناسی نوازندگی موسیقی ایرانی، کارشناسی نوازندگی موسیقی جهانی، کارشناسی هنر اسلامی، کارشناسی هنرهای صناعی، کاردانی انیمیشن، کاردانی باستان شناسی، کاردانی حفاظت و مرمت آثار تاریخی، کاردانی طراحی پوشاک، کاردانی گرافیک و کاردانی هنر سفالگری است.