نشست پروژه «فضاسازی» در عمارت روبرو برگزار شد

در ابتدای نشست نورالدین حیدری ماهر مجری طرح این پروژه درباره‌ی راه اندازی این طرح بیان کرد: ازاوایل سال برنامه ریزی این پروژه نه برای اجرا در جشنواره بلکه به صورت خصوصی انجام شد و قرار بر این بود که ۵ نویسنده فرانسوی به همراه یک مترجم در این طرح حضور داشته باشند که درآخر به ۴ نویسنده رسیدیم. و قرار بر این شد که این متن ها توسط تینوش نظم جو ترجمه و متن ها توسط کارگردانان ایرانی خوانش شوند. او اضافه کرد که این نمایشنامه ها برای اولین بار است که به زبان فارسی ترجمه شده اند و همچنین برای نخستین بار نویسنده ها در کنار متنی که نمایشنامه خوانی می شود، حضور دارند.

حیدری ماهر در ادامه گفت: تینوش نظم جو  با توجه به اشرافی که به آثار نویسندگان معاصر دارد آنها را برای حضور در این پروژه پیشنهاد داده است و به وی قرار بر این شد که این اجراها خوانش صرف نباشند و فضاسازی نیز در اجراها صورت گیرد و همچنین قرار است سال آینده این اتفاق به صورت برعکس رخ دهد. یعنی آثار چند نمایشنامه نویس ایرانی به فرانسه ترجمه و در آنجا خوانش شود.

در ادامه مهشاد مخبری مترجم و مشاور اجرایی گروه بیان کرد: در فرانسه اصطلاح کارگردانی کردن به معنای «میزانسن» است اما واژه‌ی «میزان اسپس» کاملا با معنای کارگردانی صحنه ای تفاوت دارد و به معنی «کارگردانی و قرار دادن در فضا» است که در این پروژه «میزان اسپس» مد نظر ما بوده است. مخبری گفت تا امروز سه نمایشنامه از این پروژه روی صحنه رفته اند و ۲۹ و ۳۰ بهمن ماه آخرین اثر قرار است اجرا داشته باشد. این ۴ نویسنده هرکدام نویسندگان فعالی هستند و در حوزه های دیگر چون کارگردانی، بازیگری و فیلمنامه نویسی نیز فعالیت می کنند. او در ادامه این نویسندگان و آثارشان را معرفی کرد:

 محمد القاسمی که به دلیل سفر در این نشست حضور ندارد، نویسنده و منتقد و کارگردان است و نمایشنامه هایش به زبان های مختلف اجرا شده است. «من مرگ رو دوست دارم همچنان که شما زندگی را» نمایشنامه ای است که از او به فارسی ترجمه شده و ایمان افشاریان آن را اجرا کرده است.

صدف اسر یکی دیگر از نویسندگان این پروژه متولد استانبول است و از سال ۲۰۰۸ نوشتن به زبان فرانسه را آغاز کرده و آثارش به زبان های مختلف ترجمه و در سالن های مختلف به صحنه رفته اند. «ای قاچاقچی دات کام» نمایشنامه ای است که از شیوا اردویی از این نویسنده اجرا کرده است.

سلین دلبک نیز که جوان ترین نویسنده این گروه و متولد ۱۹۸۶ است که در بلژیک متولد شده و نمایشنامه های مختلفی نوشته است. «کودک وحشی» نمایشنامه ای است از او که مهران رنجبر آن را کار کرده است. ژان رونه لوموآن نویسنده، کارگردان و بازیگر متولد هاییتی است. «الهه عشق» مهمترین نمایشنامه اش است که در سال ۲۰۱۲ در سالن «کندی فرانسز» که توسط مولیر افتتاح شده، اجرا شده است. این نمایشنامه توسط آرش آبسالان ۲۹ و ۳۰ بهمن خوانش خواهد شد. مخبری در صحبت هایش به این مساله اشاره کرد که اکثر فرانسوی ها مهاجر هستند و مساله‌ نژادپرستی اصلا در این کشور محلی از اعراب ندارد و آن ها این واژه را بدترین فحش می دانند.

در ادامه آرش آبسالان درباره برگزاری این پروژه بیان کرد: این پروژه اتفاق بسیار قشنگی است و دیگر لازم نیست بگوییم که ما چندین سال از نمایشنامه های جهان دور هستیم و امروز آثار به روزی از نویسندگان جهان به فارسی ترجمه شده اند که باعث خوشحالی است.

آبسالان درمورد نمایشنامه «الهه عشق» گفت: این متن بسیار هوشمندانه نوشته شده و تمام مناسبات جهان تراژدی را برعکس کرده است. نمایشنامه اصلی که دستمایه نگارش متن بوده «مرغ دریایی» چخوف است و نویسنده آن را با «مکبث»، «هملت» و «شاه لیر» ترکیب کرده و با اساطیر هاییتی و اساطیر معاصر مثل پرنسس دایانا پیوند زده است. امیدوارم در این اجرا بتوانم لایه های درونی متن را به درستی انتقال دهم.

ایمان افشاریان کارگردان نمایشنامه‌ی "من مرگ را دوست دارم همچنان که شما زندگی را" گفت: وقتی نمایشنامه خوانی این متن  و حضور در این پروژه به من پیشنهاد شد، برایم بسیار جذاب بود و در پروسه تمرینات، ماهیت قصه برایم مهم بود و تلاش کردم ابتدا به برداشت خودم از متن بسنده کنم و بعد نگاه نویسنده را جویا شوم.

افشاریان ادامه داد: این نمایشنامه یک اتفاق واقعی و مستند را به تصویر می کشد و نویسنده صحبت تلفنی ۲۰ ساعته بین پلیس و یک تروریست را به نمایشنامه تبدیل کرده است. و این نمایشنامه  تقابل انسانی بین پلیس و تروریست است که بسیار جذاب از کار درآمده است. و من نیز تلاش کردم با امکاناتی که در تئاتر مستقل تهران داشتیم این فضاسازی را انجام دهم تا مخاطب علاوه بر ارتباط کلامی ارتباط تصویری هم با کار داشته باشد.

مهران رنجبر از دیگر کارگردانان این پروژه نیز، درباره‌ی این اجرا توضیح داد: نمایشنامه «کودک وحشی» به شدت زبان متفاوتی دارد و در ترجمه فارسی آن جای فعل و فاعل ها عوض شده است. این اثر، داستان یک آدم عادی است که یک بچه وحشی و غیرعادی را پیدا می کند؛ کودکی بدوی که پدر و مادرش او را نمی خواستند اما اتفاقاتی رخ می دهد که این کودک سر از پناهگاه کودکان بی سرپرست در می آورد. این نمایش یک مونولوگ ۶۰ صفحه ای است و من باید فضاسازی را به شیوه ای جلو می بردم که مخاطب حوصله اش سر نرود که البته خوشبختانه طی این ۲ روز سالن پر بود. سلین نویسنده‌ی این نمایشنامه، داوطلبانه، ۱۴ سال در یک موسسه خیریه کار کرده است و آشنایی کاملی با بچه های رها شده داشته است، به همین دلیل، متن بسیار جذابی نوشته است.

شیوا اردویی در ادامه‌ی این جلسه بیان کرد: من نمایشنامه «ای قاچاقچی دات کام» را کار کردم و زمانی که اجرای این  نمایشنامه به من پیشنهاد شد، تعامل دو فرهنگ برایم جذابیت داشت . برای این کار فرصت کمی برای تمرین داشتم اما خودم به صورت انفرادی 4 جلسه برای کار و  تمرین فردی داشتم  که در این جلسات مدام فیلم می دیدم و می خواندم و بسیار یاد گرفتم، این نمایشنامه پر از فضاهای بصری است و مساله مهاجرت و سیکل بیماری را که مهاجران در کشورهای دیگر هم تجربه می کنند، به تصویر می کشد. امیدوارم توانسته باشم حس نویسنده را منتقل کرده باشم و علاقمندم که بتوانم کار را کامل اجرا کنم. حضور نویسنده نیز، برای من یک نیروی محرک بود تا بتوانم به بهترین شکل ممکن کار را اجرا کنم.

سلین دلبک یکی از نمایشنامه نویسان این پروژه گفت: در فرانسه فستیوالی وجود دارد که تنها مختص اجراهای فضاسازی یا همان «میزان اسپس» است که در واقع در این جشنواره به نوعی بازاریابی برای پیدا کردن تهیه کننده و معرفی اثر، صورت می گیرد.

در پایان این نشست، نویسندگان درباره‌ی تجربیات‌شان از برخورد با مردم ایران، تئاتر و آشنایی با افرادی که شاهد اجرای متنشان بودند، صحبت کردند.