مدیر اداره مبلمان شهری سازمان زیباسازی درباره خراب شدن نقاشی دیواری‌ها می‌گوید
تخریب نقاشی دیواری‌ها اصلا عجیب و غریب نیست!
در تهران چند سالی است، به واسطه فراخوان‌هایی که از سوی سازمان زیباسازی شهرداری منتشر می‌شود، نقاشی دیواری و هنر شهری رونق زیادی پیدا کرده‌است. این فعالیت‌ها از چند جهت مورد توجه قرار می‌گیرد. برای فارغ التحصیلان هنر اشتغال ایجاد می‌کند و برای شهروندان مناظر بهتری از شهر را به وجود می‌آورد. اما نقاط ضعفی هم دارد. گفته می‌شود تسویه حساب با هنرمندان مثلا پروژه بهارستان در شهریور ماه صورت می‌گیرد. این در صورتی است که هنرمندان نهایتا تا 10 فروردین کار را تحویل می‌دهند. با وجود تلاش و هزینه زیادی که برای خلق این آثار صورت می‌گیرد بخش از زیادی از این آثار تخریب می‌شوند. گاهی هم دیده می‌شود دو نقاشی دیواری کنار هم از نظر فرمی و محتوایی با یکدیگر هماهنگی ندارند، یا نقاشی که در محل خاصی اجرا می‌شود با بافت معماری و اجتماعی محل مذکور هم خوان نیست.
هنر‌ام‌روز- زهرا رهگشای،مه‌سیما شکریان: هنر شهری نوعی اثر هنری است، که در فضای شهری و روی دیوار ساختمان ها، خیابان ها، راه آهن و دیگر اماکن عمومی اجرا و به نمایش گذاشته می شود. هنر شهری در چند شکل اجرا می‌شود. یک نوع آن توسط هنرمندانی با هویت ناشناس و با مفاهیم اعتراضی اجرا می‌شود. مثل آثار بنکسی هنرمند انگلیسی.
نوع دیگر هنر شهری، به طور رسمی و با قرارداد با شهرداری یا سازمان مربوطه اجرا می‌شود. هنر شهری شامل آثار سه بعدی (مجسمه) و آثار دوبعدی (نقاشی روی دیوار) و نورپردازی می‌شود.
کاربردهای نقاشی دیواری:
نقاشی‌های مناسبتی: این نقاشی‌ها به دلیل رویدادی خاص، شهر را با تصاویری مرتبط با این موضوع نقاشی می‌کنند. نقاشی‌های دیواری می‌توانند به عنوان یک رسانه ترویج کننده یک فرهنگ و یا شعار باشند. مثلا بعد از انقلاب و بعد از جنگ نقاشی دیواری‌های ایران تا سال‌ها بیشتر به همین موضوعات اختصاص داشتند.
نقاشی‌های تزئینی: برای تزئین حاشیه بزرگراه وخیابان و یا نمای ساختمان‌ها استفاده می‌شود و به شهر چهره‌ای رنگین و زیبا می‌بخشد.
نقاشی‌های تبلیغی: برای تبلیغ و معرفی یک محصول یا کار مورد استفاده قرار می‌گیرد. مثل نقاشی دیواری مدارس
البته تمام این انواع نقاشی می‌توانند به صورت تلفیقی هم طراحی و اجرا شوند.
* این اثر که برای بهارستان 98 اجرا شده‌بود، در تیرماه قسمتی از آن توسط شهرداری بریده‌شده‌است.
در مواجهه با هنر شهری در تهران چند سوال برای خبرنگاران هنر‌ام‌روز مطرح شد که آین سوالات را از یکی از مدیران زیباسازی پرسیدیم:
آیا داوران و کارشناسان برای انتخاب آثاری که قرار است بر روی دیوارهای شهر باشند معیار انتخاب مشخصی دارند؟
آیا شهرداری قرار نیست تمهیدی برای پایداری بیشتر این آثار بیندیشد؟
چرا هنرمندی که چندین روز در فضای شهر، مشغول اجرای یک اثر با ابعاد معمولا بزرگ است و با چالش‌هایی مانند دمای هوا ارتباط با مردم و کار بدنی سخت مواجه است، بعد از چندین ماه دستمزدش را دریافت می‌کند؟
"رضا لاهیجی" مدیر اداره مبلمان شهری سازمان زیباسازی تهران درباره خراب شدن برخی از نقاشی دیواری‌های تهران گفت: "این تخریب شدن‌ها و اتفاقاتی از این قبیل عادی است و اصلا عجیب نیست. اما ما برای همه این نقاشی دیواری‌ها برنامه ریزی کردیم تا آن‌ها را مرمت آن کنیم."
لاهیجی عاملین عموم این تخریب‌ها را از طرف مردم می‌خواند. او معتقد است: "برخی از نقاشی‌ها به مرور زمان مستهلک می‌شود رنگ آن از بین می‌رود. بعضی دیگر هم هستند که با نم دادن ساختمان یا تغییر کاربری از طرف صاحبخانه از بین می‌روند. تعدادی دیگر هم در روزو مناسبتی مثل چهارشنبه سوری نابود می‌شوند. همه این عوامل در نهایت تخریب نقاشی دیواری‌ها را در پی خواهد داشت. اما کاری که سازمان زیبا سازی انجام داده است این است که همه این نقاشی دیواری‌ها را به عنوان پروژه های ساماندهی نقاشی دیواری تقسیم بندی کرده است تا بتوانیم این طرح‌ها را تنظیم کنیم. مثلا الان پروژه‌های بزرگ‌راهی را طراحی کرده‌ایم. هدف از این پروژه این است که برای هرکدام از بزرگ‌راه‌های اصلی تهران یک طرح مستحکم هنری در نظر بگیریم و برنامه ریزی کنیم."
لاهیجی درباره عدم همخوانی برخی نقاشی دیواری‌های کنارهم در سطح شهر گفت: "برخی از کارها هستند که به صورت دستوری می‌آیند. و ما را اجبار می‌کنند که آن را انجام دهیم. مثل تصاویر یادمانی. متاسفانه چنین داستان هایی وجود دارد. از سویی دیگر نقاشی‌های مناسبتی هستند مثل پروژه بهارستان. طرح‌های بهارستان به‌خاطر مناسبتی بودن‌شان همه موقت هستند. در نهایت این طرح‌های موقتی بعدها پاک می‌شوند. هم‌چنین ممکن است نقاشی اصلی روی آن کشیده می‌شود و یا تغییر کاربری داده شود."
"رضا لاهیجی" درباره سیاست تسویه حساب با هنرمندان نقاشی دیواری نیز توضیحاتی داد: "متاسفانه روند پرداخت در تعداد زیادی از سازمان‌های دولتی شهر تهران، مثل شهرداری به این شکل است که تا تسویه حساب صورت بگیرد، زمان زیادی می‌گذرد. تسویه حساب پروژه بهارستان 98 که برای نوروز 98 انجام شد، اخیرا پرداخت شده‌است. یکی از دلایلش هم این بود که ما برای پرداخت‌هایمان مبنای قانونی نداشتیم. از طرف دیگر از بازرسی کل مرکز به ما گفته شد که باید برای پرداختی‌ها قانونی صورت بگیرد و از طرف هیات مدیره تایید شود. برای این کار ابتدا فهرست بهاء درست کردیم و استعلام گرفتیم و در نهایت با تایید مدیرعامل این طرح تصویب شد. براساس این مصوبه در هفته گذشته ظرف سه روز همه حساب‌ها بررسی و در نهایت تسویه شد."
فراخوان بهارستان 99 چه زمانی منتشر می‌شود؟
این فراخوان به زودی منتشر خواهد شد. درحال حاضرمشغول به انجام کارهای دوسالانه هستیم و که مراسم بزرگی مثل یک جشنواره برای آن در نظر داریم. این جشنواره که تمام شود فراخوان بهارستان را منتشر می‌کنیم. پروژه بهارستان یعنی شهر را برای آمدن بهار و فصل نوروز آماده کنیم و ما از ماه آینده این کار را شروع خواهیم کرد. برای پروژه بهارستان حدودا سالی دوهزار طرح می‌آید و مصوب می‌شوند و اجرا می‌شوند. اما این طرح‌ها موقت‌اند.
*عدم هم خوانی و هماهنگی دو نقاشی دیواری در کنار یکدیگر
*این نقاشی دیورای یک زمین فوتبال در خیابان "نجات‌اللهی" رو به روی کلیسای ویلا است!
