تلخ و شیرینِ هنرهای تجسمی در سالی که گذشت
سال ۱۳۹۸ در روزهای پایانی است. در تمامی روزهای سالی که گذشت هنرمندان تجسمی و فعالان این حوزه نیز پا به پای دیگر افراد جامعه مشغول به کار بودند. در سال ۱۳۹۸ نمایشگاهها و جشنوارههای تجسمی زیادی با همکاری هنرمندان ایرانی در ایران و خارج از ایران برگزار شد. هنرمندانی از میان ما رفتند و اتفاقات و هنرمندان زیادی به تقویم فعالیتهای تجسمی اضافه شدند. در این گزارش مروری داریم بر برخی اتفاقات تجسمی سالی که رو به پایان است.
هنرمندانی که از میان ما رفتند
مسعود عربشاهی (1398-1314) هنر مند نقاش، منوچهر یکتایی (1398-1301) نقاش و شاعر، منیره شاهرودی فرمانفرمایان (1398-1301) هنرمند نقاش و مجسمه ساز و ابراهیم معمار زاده (1398-1311) مجسمهساز در سالی که گذشت از میان رفتند. این هنرمندان در تمام عمرشان مشغول به فعالیت هنری بودند. آثاری از منیره شاهرودی فرمانفرمایان و منوچهر یکتایی در مجموعههای معتبر دنیا نگهداری میشود.
موفقیتهای هنرمندان ایران در عرصههای بین المللی
علی رغم تحریمها و مشکلات اقتصادی هنرمندان ایرانی زیادی در فعالیتهای بین المللی شرکت داشتند و نمایشگاههای گروهی و انفرادی در کشورهای مختلف برگزار کردند. گالریهای کشورهای مختلف میزبان آثاری از هنرمندان ایرانی بودند و بیش از پیش با فرهنگ و هنر ایران آشنا شدند. در ادامه چند مورد از حضور هنرمندان در عرصه بین المللی را مرور میکنیم:
هنرمندان ایران در دوسالانه ونیز خوش درخشیدند
پاویون ایران با شعار "از بودن و سرودن" در پنجاه و هشتمین دوسالانه تجسمی ونیز با حضور سه هنرمند ایرانی سمیرا علیخانزاده، رضا لواسانی و علی میرعظیمی با استقبال مخاطبان روبه رو شد.
نقاش ایرانی در بین رهبران فرهنگی جهان
مهدی قدیانلو مهدی قدیانلو به عنوان یکی از چهل رهبر فرهنگی جهان به نشست داووس دعوت شد. همچنین نقاشی دیواری 200 متری با عنوان "به سوی امید" از این هنرمند، در محل این کنفرانس در آلمان به نمایش درآمد، که پیام صلح و امید را برای جهانیان در برداشت.
بزرگداشت هنرمند ایرانی در موزه بریتانیا
مراسم بزرگداشت فریدون آو با عنوان "فریدون آو؛ هنرمند، زیباشناس و حامیهنر" در موزه بریتانیا به اهتمام ونیشیا پورتر و با حمایت مجیک آف پرشیا برگزار شد.
انیمیشنهای ایرانی برنده جوایز بین المللی
انیمیشن کوتاه "پدر بزرگ عاشق پیشه" اثر هنرمند نقاش و تصویر گر و انیماتور مریم مهاجر، برنده جایزه بهترین انیمیشن کوتاه جشنواره بفتا 2020 شد. این انیمیشن داستانی درباره یک خانواده ایرانی را روایت میکند.
همچنین انیمیشن "گرگم و گله میبرم" به کارگردانی امیر هوشنگ معین در جشنوارههای بین المللی و ملی جوایزی را از آن خود کرد.از این بین میتوان از جایزه بزرگ بخش مسابقه جهانی دوازدهمین جشنواره بینالمللی فیلمهای انیمیشن پاریس نام برد.
سهم آثار ایرانی در بازارهای بین المللی هنر
هنرمندان ایرانی در بیست و پنجمین دوره از حراج کریستیز فروش بهاره خاورمیانه درخشیدند و موفق شدند با مجموع فروش یک میلیون و 155 هزار دلار، حدود 31 درصد از کل فروش این دوره از حراج را از آن خود کنند.
همچنین در حراج هنر مدرن و معاصر خاورمیانه بونامز فروش بهاره بیش از 40 درصد از کل فروش سهم آثار هنرمندان ایرانی بود. اثر سهراب سپهری از مجموعه تنه درختان این هنرمند توانست، در رتبه نخست این حراج قرار گیرد.
45 درصد از فروش حراج هنر مدرن و معاصر خاورمیانه کریستیز فروش پاییز نیز، نصیب هنر ایران شد. این رویداد در خانه حراج کریستیز در لندن برگزار شد. گرانترین اثر فروخته شده در این حراجی متعلق به هنرمند ایرانی منیره شاهرودی فرمانفرمایان بود.
گرانترین آثار ایران در دو دوره حراج تهران سال 1398
مجسمه "سر شاعر" اثر به پرویز تناولی مجسمهساز ایرانی به مبلغ 3 میلیارد و 200 میلیون تومان فروخته شد و گرانترین اثر فروخته شده در یازدهمین حراج تهران شد.
در دوازدهمین دوره از حراج تهران اثر قوس آبی نیلگون از حسین زنده رودی با قیمت 3 میلیارد و 200 میلیون تومان به فروش رسید و گرانترین اثر فروخته شده این دوره شد.
تیر آرت در سال 98
دومین دوره آرت فر تیر، با مشارکت 20 گالری از تهران و شهرستانها تیرماه 1398 در پردیس چارسو برگزار شد. در این رویداد آثار بیش از 100 هنرمند در شاخههای نقاشی، عکاسی، مجسمه و دیجیتالآرت به نمایش درآمد. پیش بینی میشد مثل سال 1397 هفته هنر تیر هم با همکاری هنرمندان و گالریها در هفته اول زمستان 1398 برگزار شود، اما این اتفاق نیفتاد. تیرآرت اعلام کرد، هفته هنر تیر و آرت فر تیر به صورت همزمان در تابستان 1399 برگزار میشود.
مرمت موزه هنرهای معاصر به پایان نرسید
موزه هنرهای معاصر تهران که گنجینهای از هنر مدرن ایران و جهان را در خود دارد، از سال 1397 به دلیل مرمت تعطیل شد. پیش بینی میشد مرمت این موزه تا اواخر بهار 1398 به پایان برسد اما با توجه به حجم کار برای مرمت و حساسیت این موضوع مرمت این موزه هنوز ادامه دارد و به نظر میرسد سال آینده بازگشایی شود.
طرح معافیت مالیاتی هنرمندان تا پایان سال 1399 پابرجاست
در پاییز 1398 خبرهایی مبنی بر لغو معافیت مالیاتی هنرمندان و فعالیتهای فرهنگی منتشر شد. انتشار این اخبار نگرانی جامعه تجسمی را به دنبال داشت. در نهایت بعد از پیگیریهای هنرمندان و مسئولان تجسمی طرح معافیت مالیاتی هنرمندان تا پایان سال 1399 تمدید شد.
جشنواره تجسمی فجر در سکوت به پایان رسید
افتتاحیه دوازدهمین دوره از جشنواره تجسمی فجر با اتفاقات اجتماعی زیادی همراه بود. این جشنواره امسال بدون افتتاحیه برگزار شد وگفته میشود هزینه برگزاری افتتاحیه این دوره از جشنواره صرف کمک به مناطق سیل زده ایران شد. همچنین روزهای پایانی این جشنواره به دلیل شیوع ویروس کرونا با عدم استقبال مخاطبان و تعطیلی مواجه شد. آیین اختتامیه جشنواره هم که قرار بود اسفند ماه 1398 برگزار شود به تعویق افتاد و هنوز تاریخ مشخصی برای برگزاری آن اعلام نشدهاست.
تاثیر ویروس کرونا بر نمایشگاههای تجسمی پایان سال 1398
در سالهای اخیر گالریهای تجسمی نمایشگاههایی در پایان سال، برای فروش سالانه آثار هنرمندان تجسمی برگزار میکردند، اما امسال با شیوع ویروس کرونا اکثر گالریهای ایران تعطیل شدند و اگر تعطیل نشدند نمایشگاهها با استقبال اندک مخاطبان برگزار شد. اما بعضی از گالریها فروش سالانه اسفندماه به صورت آنلاین برگزار کردند.