تعطیلی موزهها چقدر برای بخش فرهنگی مضر است؟
شبکه موزههای اورپا نظرسنجی درباره تعطیلی 650 موزه در سراسر جهان، ترتیب داده تا جنبههای مضر این تعطیلی اجباری و با مدت زمان نامعلوم را بر بخش فرهنگی کشورهای مختلف بررسی کند. در پی قرنطینه ناشی از شیوع ویروس کرونا و تعطیلی موزهها بعضی از آنها اعلام کردند که صدها هزار دلار از درآمدشان را در طول هر هفته از دست میدهند.
هنرامروز: آرت نت نیوز در گزارشی به ضرری که در پی تعطیلی موزهها به آنها وارد میشود پرداختهاست. در طول هفتههای گذشته و تعطیلات سراسری چندان صحبتی از ضربه اقتصادی که تعطیلی موزهها به آنها وارد میکند در میان نبود اما شبکه موزههای اروپا نظر سنجیای را روی سایتش قرار داده است و نگاهی دقیق به پیامدهای اقتصادی تعطیلی این نهادهای فرهنگی دارد. زمان شرکت در نظر سنجی هنوز به پایان نرسیده و تا 17 آوریل ادامه دارد و موزههای اروپا، مالزی، آمریکا، فیلیپین و ایران و دیگر کشورها نیز میتوانند در این نظر سنجی شرکت کنند.
نتیجه پاسخهای بررسی شده دور اول این نظر سنجی نشان میدهد، موزههای بزرگ کشورهای شرکت کننده که بیشترین تعداد گردشگر را در طول روز به خود جذب میکردند چیزی بین 75 تا 80 درصد از درآمدشان یک شبه از دست دادهاند. از بین مؤسساتی که ارقام مربوط به از دست دادن درآمدشان را منتشر کردند، نتیجه گیری میشود، چیزی حدود 70 درصد از درآمد ورودی یا بیش ازمبلغ 1000 یورو در هفته از درآمدشان کاهش پیدا کردهاست.
موزه ملی هلند (رایکس) و موزه اشتدلیک آمستردام و موزه تاریخ هنر وین میگویند هر هفته صدها هزار یورو را از دست میدهند. در این بین موزههای خصوصی آسیب جدی تری دیدهاند و اعلام کردند کلیه درآمدشان از دست رفته و ممکن است با این شرایط به طور کامل تعطیل شوند. درآمد اصلی موزههای خصوصی با فروش بلیت ورودی و کتابها و محصولات فرهنگی مربوط به موزه است و با تعطیلی پیش بینی نشده این درآمد به صفر رسیده و شاید امکان ادامه فعالیت این موزهها ممکن نباشد.
تقریباً هر موزه ای که در این نظرسنجی شرکت کرده است در حال حاضر تعطیل شده و تنها تعداد معدودی از موزهها در در سوئد ، اتریش و آلبانی باز هستند. این موزههای تعطیل از زمان بازگشایی و برگشت به فعالیت معمول اطلاع دقیقی ندارند اما پیش بینی میشود که فعالیتها از اواسط ماه آوریل تا اواخر ماه سپتامبر آغاز شود.
تاثیر مضر دیگر در فعالیتهای فرهنگی موزهها لغو یا به تعویق افتادن نمایشگاههایی است که با همکاری موزههای کشورهای مختلف برگزار میشود و موزهها آثاری از یکدیگر را امانت میگیرند و به نمایش میگذارند. برای برگزاری چنین نمایشگاههایی کارمندان موزهها و پژوهشگران زمان زیادی را به آماده سازی و برنامه ریزی چنین فعالیتهایی اختصاص میدهند و هزینهی اقتصادی و کاری زیادی برای موزهها در بردارد. البته معمولا این هزینهها با حمایت دولت و سرمایه گذاران و از محل فروش بلیت موزه در هنگام برگزاری نمایشگاه باز میگردد که با لغو و تعطیلی چنین برنامههایی عملا این بازگشت سرمایه به زمانی نا معلوم موکول شدهاست و مشخص نیست میزان استقبال بازدیدکنندگان به اندازه پیش از شیوع کرونا باشد یا خیر.همچنین هنرمندان مستقلی که قرار داد نمایش و یا تولید اثر با حمایت موزهها را داشتهاند نیز و پروژههایشان متوقف شدهاست.
در این بین بخش در حال رشد بازدید آنلاین از موزهها است. شصت درصد از موزههایی که در این نظر سنجی شرکت داشتند اعلام کردند که بازدید آنلاین از موزههای مجازی 40 درصد افزایش یافته است.
این نظرسنجی شامل فراخوانی برای اقدام سریع دولتها برای تلاش برای زنده نگه داشتن موزهها است. موزهها امیدوار هستند که قانون گذاران در این شرایط دشوار به آنها کمک کنند. از دولتها خواسته شده که در آینده در موزهها و برای حفظ میراث فرهنگی و تاریخی سرمایه گذاری کنند و به ادامه فعالیت این بخش کمک کنند. موزههای امریکا و موزه متروپولیتن نیویورک ماه گذشته خواستار تزریق کمک هزینه 4 میلیارد دلاری به بخش فرهنگی شدند و گفته میشود مبلغی کمتر از حدود 5 درصد این درخواست را دریافت کردند.
آرت نیوز پیپر هم در گزارشی از تلاش روسای موزههای ایتالیا برای ایجاد صندوق ملی برای فرهنگ خبر داد. نامهی درخواست کمک برای زنده نگهداشتن فرهنگ ایتالیا بیش از 2000 امضا کننده از جمله رییس موزه ملی رم و موزه اصلی ونیز دارد. این درخواست که در سایت Change.org منتشر شده، حاوی پیامی برای زنده نگه داشتن فرهنگ ایتالیا است و میگوید، عواقب اتفاقات اخیر برای بخش فرهنگی ایتالیا وحشتناک است.