به مناسبت سالروز درگذشت مارسل دوشان
مارسل دوشان، هنرمند فرانسوی_آمریکایی، نقاش و مجسمهساز که آثارش را بیشتر باسبکهای دادائیسم و سوررئالیسم مرتبط میدانند او پیشگام راستین مدرنیسم پساکلاسیک است.
هنرامروز: تحول هنری مارسل دوشان ــ که آندره برتون او را زیرکترین هنرمند سده بیستم نامید ــ فقط در متن اوضاع هنری حاکم بر پاریس در واپسین دهه پیش از جنگ جهانی اول قابل فهم است.
آثار دوشان در گسترش هنر غرب پس از جنگ جهانی اول تأثیرگذار بود.
دوشان در فرانسه متولد شد و در خانوادهای اهل فرهنگ رشد کرد. خانه آنها مملو از نقاشیها و قلمزنیهای «امیل نیکول» پدر بزرگ مادریاش بود و خانواده او به بازی شطرنج، خواندن کتاب، نقاشی، و موسیقی علاقه داشتند. خواهر و برادران او هم هنرمندان موفقی شدند:
ژاک ویلون (۱۹۶۳–۱۸۷۵)، نقاش
ریموند دوشان-ویلون (۱۹۱۸–۱۸۷۶)، مجسمهساز
سوزان دوشان (۱۹۶۳–۱۸۸۹)، نقاش
حوزه فعالیت مارسل دوشان در زمینه نقاشی، مجسمهسازی، فیلم و در سبکهای دادائیسم، و سوررئالیسم بوده است .
آثار برجسته او:
برهنه از پله پایین میآید، شماره ۲ (۱۹۱۲)
چشمه (۱۹۱۷)
عروس را عزبها برهنه میکنند، حتی (۲۳–۱۹۱۵)
دوشان تفکر قراردادی درباره پروسه هنری و بازاریابی هنر را به چالش کشید. البته نه چندان با نوشتن مقاله بلکه با انجام فعالیتهای خرابکارانه نظیر ارائه یک پیشابگاه به عنوان اثر هنری و نامگذاری آن به نام چشمه. دوشان به نسبت آثار هنری اندکی تولید کرده اما در همین آثار اندک جنبشهای هنری آوانگارد زمانه خود را به سرعت پیموده است.
چشمه اثر مارسل دوشان
چشمه یا فواره (Fountain) یکی از آثار مارسل دوشان هنرمند فرانسوی در سال ۱۹۱۷ است. این اثر یکی از آثاری است که دوشان آنها را حاضر آمادهها (Readymades) مینامید. وی در آثاردیگری از وسایل آماده (دم دستی) استفاده کرده بود و در این مورد از یک پیشآبگاه بهره برد و آن را با امضای R.Mutt برای نمایش عرضه کرد. این اثر در هنر قرن بیستم یک نقطه عطف محسوب میگردد و یکی از آثارشاخص هنر مفهومی شناخته میشود.
برهنه از پله پایین میآید، شماره ۱ (۱۹۱۲)
برهنه از پله پایین میآید، شماره ۲ (۱۹۱۲)
مارسل دوشان
موزه هنر فیلادلفیا، فیلادلفیا، پنسیلوانیا
مونالیزا با سبیل
Marcel Duchamp ( in transgender pose), New York
by Man Ray
عکسهای من ری از مارسل دوشان در نقش رز سالاوی
Rrose Sélavy, or Rose Sélavy, was one of the pseudonyms of artist Marcel Duchamp. The name, a pun, sounds like the French phrase "Eros, c'est la vie", which translates to English as "eros, that's life". It has also been read as "arroser la vie" ("to make a toast to life")
درباره شخصیت دوم زنانه خود، رز سالاوی: من متوجه شدم که یک فرد تنها بودن با یک اسم مردانه برای من کفایت نمی کند، من می خواستم اسمم را عوض کنم تا تغییر کنم، تا یک شخصیت دیگری برای خود بسازم.
آثاری دیگر از نقاشیها و اینستالیشنهای مارسل دوشان: