جنگ به روایت هامد جابرها+ویدئو
وقتی از جنگ حرف می‌زنیم، دقیقا از چه حرف می‌زنیم
"هامد جابرها" سال 1396 در نمایشگاهش ویدئویی نمایش‌داد، که نگاه متفاوتی به جنگ درآن ارائه شد. این ویدئو براساس عکسی که در زمان جنگ ایران و عراق از جسد یک سرباز جوان ایرانی گرفته‌شده‌است، ساخته‌شد. جابرها در این ویدئو حرکت و حسی به عکس اضافه کرده که گویی مخاطب آن‌جا ایستاده و به جسد سرباز نگاه می‌کند. این عکس در اسفند 1985 در 100 کیلومتری بصره، توسط "ژان پاولوفسکی" عکاس آژانس "سیگما" گرفته شد. ایران در طول سال های جنگ تلاش داشت، به بصره نزدیک شود. عملیات کربلای پنج آخرین تلاش ایران برای رسیدن به آن بود. این عملیات با فرماندهی سپاه بلافاصله بعد از "کربلای چهار" در دی ماه 1365 آغاز شد. در ابتدا عراق ( که مست از پیروزی در کربلای چهار بود) غافلگیر شد، اما نبرد چهار ماه ادامه یافت و از هر دو طرف؛ (غیر از هواپیماها، تانک ها و نفر برها، توپ های صحرایی و ضد هوایی‌ها) احتمالا بیش از چهل هزار نفر نظامی و ده هزارنفرغیرنظامی کشته شد. درپایان سربازان ایران توانستند، از دوازده کیلومتری، پتروشیمی بصره را ببینند.
اقتصاد هنر آنلاین-مه‌سیما شکریان: "هامد جابرها" به عنوانِ هنرمند هنرهای تجسمی، بیشتر متاثر از موضوعات تاریخی، سیاسی و اجتماعی بوده و به شکل چیدمان ارائه شده‌اند. او در یکی از ویدئوهایش زاویه دید متفاوتی به جنگ ایران وعراق داشته است. اثری که او درباره جنگ کار کرده است، یک ویدئو آرت است که در کنار یک مجموعه و بخشی از نمایشگاه انفرادی او با عنوان: "زوال؛ فصل دوم: کَندَن بود" که در سال 1396 در "گالری آران" به نمایش درآمد. در آثار این مجموعه به تاریخ خشونت نگاه شده‌است. یک کار از این مجموعه درمورد انقلاب بوده‌است و کاری از مجموعه براساس کتابی به نام زیباشناسی شکنجه خلق شده‌بود. از این مجموعه یک ویدئو هم به جنگ ایران و عراق مربوط می‌شود. در این ویدئو از عکسی استفاده شده که سال 65 گرفته‌است. این عکس مربوط به عملیات شناسایی جنگ است وجسد یکی از سربازان جوان ایرانی را نشان می‌دهد. این سرباز هیچ درجه و نشانی ندارد و پوتین‌هایش از پایش درآمده‌است. تاریخ عکس به اسفند ماه مربوط می‌شود. در این زمان معمولا گل‌های زرد رنگ بهاری درمی‌آیند. "هامد جابرها" به این عکس حرکت باد و تابش نور خورشید را اضافه کرد و حسی به عکس داده، که گویی مخاطب آن‌جا ایستاده‌است و به آن جسد نگاه می‌کند. زمان این ویدئو 26 دقیقه است و هیچ تغییر و اتفاقی در عکس رخ نمی‌دهد. گویی زمان واقعی مرگ آن سرباز بازسازی شده‌است. او در این در این ویدئوسعی داشته از اسطوره‌سازی‌های رایج و کد گذاری‌هایی که برای تقدس آثار مربوط به جنگ ارائه می‌شود، فاصله بگیرد. قصد او ارائه و ساخت اثر این بوده‌است، که در مواجه با اثر فکر کنیم، زمانی که از جنگ حرف می‌زنیم، دقیقا از چه حرف می‌زنیم.
"هامد جابرها" می‌گوید، قرار بود این پروژه روی چهار عکس دیگر ادامه پیدا کند، اما نشد. این عکس‌ها مربوط به عملیات‌های دیگر جنگ ایران وعراق بودند. دلیل انجام ندادن این پروژه هزینه بر بودن انجام پروژه ومشکلات کپی رایت بود. چون به خاطر انتخاب عکس‌ها باید یک لوکیشن خاصی شبیه به مکان آن عکس مجددا بازسازیی می‌شد و چون برای انجام این پروژه مشکلاتی مثل کپی رایت و کیفیت عکس‌ها وجود داشت، به انجام نرسید. او درمورد عکسی که با آن، ویدئواش را ساخته است می‌گوید، عکاسش را بعد از سه سال جستجو پیدا کرده تا بتواند نگاتیو عکسش را بگیرد، اما عکاس آن زمان پیر بوده و می‌گوید نگاتیو‌ها در آرشیو آژانس "سیگما" است. این آژانس چندین سال پیش به آژانس "کوربیس" فروخته می‌شود و بعد مجددا توسط "کوربیس" به "گت ایمیج" فروخته می‌شود. بعد از دوندگی طولانی به آژانس "گت ایمیج" رسیدم و از شواهد صحبت‌هایی که با این آژانس انجام شد، حس کردم احتمالا نگاتیو عکس گم شده‌است. آن‌ها نمی توانستند قیمتی برای فروش عکس بدهند و گفتند فقط می‌توانند یک فایل کوچک دیجیتال برایم بفرستند. این عکس یک عکاس داشت و یک تاریخ و من فقط با آن بازی کردم.