خصوصی سازیِ آموزش هنر، بانظارت دولتی؟

اقتصاد هنر آنلاین- مه‌سیما شکریان: "هنرستان هنرهای زیبا" در سال 1332 تاسیس شد و قدیمی ترین هنرستان هنرهای تجسمی تهران است. در آغاز سالِ تحصیلی جدید، مدیریت هنرستان "هنرهای زیبای دختران" تغییر کرد و کلاس‌های این هنرستان یک هفته بعد از شروع سال تحصیلی تعطیل شدند. گویا وزارت ارشاد قبل تر نیز با تغییر مدیریت، باعث تغییر کادر هنرستان شده است. از جمله چند سال پیش هم "احسان آقایی" (مدیر کنونی موزه هنرهای معاصر و مدیریت سابق "هنرستان هنرهای تجسمی پسران") تغییر کرد و تمام کادر آموزشی که در زمان ایشان در هنرستان تدریس می‌کردند به همراه ایشان از هنرستان رفتند. به طور کلی گویا این یک سنتِ نا خوشایند است که هر مدیری کادر خود را به همراه می آورد و با رفتن او همه چیز تغییر می کند. 

امسال در هنرستان دختران چه اتقاقی افتاد؟

 در تاریخ 7 مهر ماه 1398 مدیر جدید برای هنرستان هنرهای زیبای دختران از طرف "وزارت ارشاد" معرفی شد. گفته می‌شود مدیریت فعلی هنرستان "مهدیه حسنی" در اثر فشارهایی که از طرف وزارت ارشاد وجود داشته استعفا داده‌است. پیش از این در سال‌های گذشته هم این فشارها وجود داشته و کادر آموزشی هنرستان که به دعوت "مهدیه حسنی" هنرستان مشغول به کار بودند، درجلسه‌ای که پیش از این با نماینده وزارت ارشاد "دکتر جاودانی" داشتند، مطرح کرده بودند که در صورت تغییر مدیریت هنرستان به همکاری با هنرستان ادامه نخواهند داد. آن ها معتقد هستند که خانم حسنی برای پیاده کردن ایده‌هایشان به آن‌ها امکان داده‌اند و سوال این است که چرا باید مدیری که به خوبی فعالیت می‌کند، تغییر کند. معلمان هم به کلاس‌ها نرفتند و دانش آموزان درحیاط تحصن کردند. آن‌ها خواستار بازگشت هنرستان به شرایط قبلی بودند. گفته می شود خانم حسنی بعد از ورود به هنرستان در دی ماه 1395 مجوز تاسیس و پذیرش رشته‌های "سینما و انیمیشن" و نمایش را هم گرفت و در این دو سال هنرستان در بخش‌های تجسمی و نمایشی مشغول به فعالیت بوده‌است. بعد از معرفی مدیر در آغاز سال تحصیلی 1398 امروز دانش آموزان و معلمان در هنرستان هنرهای زیبای دختران به کلاس نرفتند و دانش آموزان در سکوت در حیاط مدرسه تحصن کردند. تعدادی از والدین دانش آموزان با مدیر کل ارشاد در دفتر هنرستان جلسه داشتند. در نتیجه‌ی این جلسه قرار بر ادامه شیوه آموزشی هنرستان به روال قبل تا پایان سال تحصیلی 99-1398 شد.

در این باره، معاونت تخصصی گروه تجسمی(مهرنوش علیمددی) هنرستان به خبرنگار ما گفت: "معمولا احکام وزارت ارشاد بعد از صدور قابل تغییر نیستند. اما سوال و دغدغه مهم برای دانش آموزان و کادر مدرسه این است که چرا مدیری که به درستی عمل می‌کند، باید تغییر کند؟ چرا هر سه سال یکبار در تاریخ غیر معمولی از سال تحصیلی مدیریت جدید به هنرستان معرفی می‌شود و تمام برنامه ریزی سال تحصیلی را به هم می‌ریزد؟ در این بین مسئولیت دانش آموزانی که به کلاس نرفتند با چه کسی است؟ چرا معلمان با وجود اطلاع از حساسیت این موضوع حاضر به حضور در کلاس‌ها نیستند و چرا مدیریت سابق هنرستان نزدیک به شروع سال تحصیلی استعفا داده‌است. اعتراض اصلی معلمان به دلیل نگرانی آن‌ها برای سرنوشت آموزشی هنرجویان است. همچنین تغییر مدیریت به منزله تغییر در برنامه ریزی آینده آموزشی مدرسه است.هنرستان در طی دو سال اخیر با شیبی ملایمی و در جهت درست و رو به پیشرفت در حال فعالیت آموزشی بود و کارنامه کاری هنرستان همان هنرجویانی هستند، که تربیت شده‌اند. در این سال‌ها در هنرستان سعی بر این بوده که هم از نظر آموزشی و هم از نظر تجهیزات هنرستان کیفیت آموزشی هم طراز با آکادمی‌های هنری معتبر دنیا داشته‌باشد."

بخش های پاسخ گوی وزارت ارشاد در پاسخ به تماس های مکرر خبرنگارِ ما مدام اظهار بی اطلاعی می کنند و به خبرنگار را به بخش های مختلف پاس می دهند. 

کار و دانش یا فنی و حرفه ای؟

سازمانبندی آموزشی این هنرستان مانند تمام هنرستان ها "فنی و حرفه ای" ست. اما گفته می شود رشته هایی همچون "تذهیب، صنایع دستی، منبت کاری" نیز به شکلِ "کار و دانش" به مجموعه اضافه شده است.

مشخص نیست آیا هنرستان هنرهای زیبا بضاعت اداره‌ی تمام رشته های یاد شده رادارد یا نیاز به تغییرات اساسی در ساختار آن به وجود آمده؟

کادرِ معلمین فعلی در چه سطحی هستند؟

در بین کادر آموزشی فعلیِ هنرستان هنرهای تجسمی دختران  اسامی مثل "معصومه مظفری"، "ساغر پزشکیان"، "نگار نادری پور"، "فرهاد فزونی"(به عنوان مدیر گروه آموزش گرافیک) به چشم می‌خورد. تمام این معلمین هنرمندانی هستند که به صورت حرفه‌ای مشغول به فعالیت هستند و تربیت درست هنر جویان دغدغه اصلی آن‌هاست و مسئولین وزارت ارشاد باید به یاد داشته باشند کادر آموزشیِ فعلی از بعضی کادرهای تخصصی دانشگاهی نیز مجرب تر است و باید با چنین گروهی از معلمین همکاری بیشتری کرد نه سنگ جلوی پای آن ها انداخت.

از نظرِ اقتصادی؛ هنرستان هنرهای تجسمی دختران به چه شکلی اداره می شود؟

گفته می شود ساز و کار اقتصادی این هنرستان به این شکل است که تا سال 1392 هنرستان با بودجه ای کاملا دولتی ادراه می شده اما از آن زمان، بعد از اعلامِ "خصوصی سازی( که به نیمه خصوصی شدنِ این مجموعه انجامیده) علاوه بر بودجه‌ی دولتی، دانش آموزان برای تحصیل شهریه‌ پرداخت می‌کنند. درباره‌ی شهریه؛ بعضی از والدین و دست اندرکارانِ مدرسه می‌گویند، هزینه حضورِاساتیدی که در هنرستان هنرهای زیبا تدریس می‌کنند بیش از بودجه‌ی دولتی موجود است، در نتیجه حدود هشت میلیون تومان به شکل اقساط برای دستمزد مدرسِ حرفه ای و معتبر(که حاضر به همکاری با دستمزد های پایین مصوب دولتی نیستند) این مبلغ اخذ می شود و والدین از این پرداخت راضی هستند. این در حالی ست که در وب سایت رسمی هنرستان درج شده است: هنرستان دولتی وابسته به ادراه کل فرهنگ و ارشاد اسلامی. اما والدین همچنان می گویند این هنرستان نیمه دولتی وهیئت امنایی ست.

*

بعد از اعتراضات دو روزه دانش آموزان و کادر آموزشی مدرسه  اما سوالاتِ زیادی هنوز پا برجاست که مسئولان می بایست به آن ها پاسخ دهند.

یک. هنرستانِ هنرهایِ زیبا در تهران، اصفهان و شهرهای دیگر آیا هنوز زیر نظر وزارت ارشاد است و سیاست گذاری هایش را اداره ارشاد معین می کند؟ و اگر بله، شهریه‌ی سالیانه از هنرجویان بر چه مبنایی وبر اساس کدام قانون، ابلاغیه و مصوبه انجام شده است؟

دو. بسیاری از هنرجویان هنرستان ها از راه های بسیار دور به هنرستان می آیند. آیا برای این گروه از هنرجویان امکانات خاصی در نظر گرفته شده است؟ و اگر نه، و وظیفه‌ی هنرستان نیست، آیا در تعطیل و بستن و تغییر کادر، آن هم بعد از آغاز سال تحصیلی برای این گروه از دانشجویان راهکاری مشخص شده است یا همگی باید دست جمعی آسیب کشمکش هایِ مدیران را بخورند؟

سه. خصوصی سازی این هنرستان ها بر اساس چه ساز و کاری انجام شده است و اگر این هنرستان ها خصوصی شده اند حضور ناظران وزارت ارشاد( و در این آخری دو ناظر از وزارتخانه) در هنرستان به چه جهت انجام می شود و ایا نظارت وزارت ارشاد در عین آن که بودجه از جانب دانش آموزان تامین می شود باید همچنان همانند قدیم باشد و در صورتی که پاسخ مثبت است پس عنوان"خصوصی سازی" "نیمه خصوصی" و کارکردِ "هیئت امنا" دراین میان چیست؟