گزارشی از وضعیت سینماهای شهرستانهای کشور
شرکتهای پخش؛ تبعیض در سالنهای سینما
امروزه سینما یکی از محبوبترین ابزارهای سرگرمی برای عموم مردم ایران به حساب میآید و وجود سالنهای سینما در تمامی شهرها امری واجب است. اما براساس آمارها تعداد و کیفیت سینماها در استانهای کشور وضعیت مطلوب و استانداردی ندارند و بسیاری از مردم نمیتوانند فیلمهای بر روی پرده را تماشا کنند.
هنر امروز- فاطمه اسماعیلی، زهرا رهگشای: سینما به عنوان یکی از عناصر فرهنگی جامعه لازم است در تمامی مناطق مختلف کشور وجود داشته باشد تا مردم شهرستانها بتوانند مانند شهرهای بزرگ از این امکانات بهرهمند شوند و فیلمهای مورد علاقهشان را ببیند. درحالی که رسانه ملی هر روزه فیلمها را در شبکههای خود تبلیغ میکند، شهرستانها فقط ناظر چنین تبلیغاتی هستند. پیامد چنین اعمالی تشدید اختلاف طبقاتی در میان مردم است. براساس آمار تعداد سینماها در کل کشور، بیشتر استانها از نبود سینمای کافی رنج میبرند و بسیاری از مردم دسترسی کافی به آن را ندارند. و یا امکانات و سطح کیفیت سینماها پایین است و تمامی فیلمهای روی پرده به آن مناطق نمیرسد و در طول سالها این محرومیت فرهنگی ادامهدار بوده است.
براساس آخرین آماری که روی وب سایت مرکز آمار ایران قرار گرفته است، در سال ۱۳۹۶ تنها ۱۹ درصد از مردم به سینما رفتهاند که حدود ۳۰ درصد این تعداد فقط یکبار، ۲۸ درصد آنها دو بار و ۴۲ درصد هم بیش از دو بار به سینما رفتهاند. به این ترتیب و طبق این آمار در واقع ۸۱ درصد مردم اصلا به سینما نرفتهاند. یعنی براساس آمار یاد شده از جمعیت ۸۰ میلیونی ایران در حدود ۶۴ میلیون نفر اساسا بیننده سینمای ایران نیستند.
در این گزارش با مدیرسینماهای پنج شهرستان صحبت شده و مشکلاتشان ریشهیابی شده است.
این مناطق شامل این شهرها میشود: شهرخوی با جمعیت 354،309 نفر در آذربایجان غربی که این استان پنج سینما دارد، شهر خمین با جمعیت 70،053 نفر در مرکزی که این استان 6 سینما دارد، شهر رودبار با جمعیت 126،315 نفر در گیلان که این استان 10 سینما دارد، شهر گراش با جمعیت 34،469 نفر در فارس که این استان 15 سینما دارد، شهر قائن با جمعیت 42،323 نفر در خراسان جنوبی که این استان چهار سینما دارد.
شرایط و مشکلات سینماها
"محسن حسنلو" مدیر سینما شمس شهر خوی درباره مشکلاتشان گفت: این سینما سال 95 افتتاح شده است درحالی که پیش از این شهر خوی حدود پنج سال سینما نداشت. درباره اکران فیلمها نمیتوانیم هم زمان با مراکز استانها فیلم پخش کنیم. درواقع با شرکتهای پخش مشکل داریم و فیلمهایی که پخش کننده به ما میدهد اجباری است. به عنوان مثال فقط فیلم پر فروش را به ما میدهند و دیگر فیلمها به سینمای ما نمیرسد. البته تاحدی به آنها حق میدهم چون سینمایی که یک سالن 150 نفره دارد، نمیتواند با یک فیلم کم فروش شروع کند و بتواند درآمدی هم کسب کند. قضیه مالیات هم وجود دارد که بر هر بلیت یک مالیات بر ارزش افزوده حساب میشود که به ضرر سینماداران است.
درواقع پخش کنندههای دولتی مانند حوزه هنری همکاری لازم را با ما انجام نمیدهند. مشکل ما مسئله گرفتن فیلم از آنهاست. فیلمی که به ما میدهند، باید همان پخش بشود و برایشان مهم نیست که سینما می فروشد یا نه. ما چون سینمای شخصی هستیم اگر فیلمی را پخش کنیم که سینمای حوزه هنری آن را تحریم کرده است، دیگر به ما فیلمی نمیدهد.
"جواد حیدری" مدیر سینمای زیتون شهر رودبار که یک سالن با 306 صندلی دارد، درباره معضلات این سینما گفت: اولین مشکل جمعیت پراکنده رودبار است. رودبار شهرستان کوچکی است که جمعیت آن در هفت شهر و حدود 150 روستا پراکنده است. شهرها و روستاهای رودبار فاصله کمی باهم ندارند و هزینه رفت و آمد آن هم سنگین است. همین مسئله باعث میشود که تعداد مخاطبان سینما زیتون کم باشد. دومین مسئله این است که هر فیلمی تبلیغات محیطی خود را میخواهد و تبلیغات مجازی امکانپذیر نیست. سینما زیتون سینمای نیمه دولتی و مالکیت آن برای انجمن سینمای جوان است. مدیرانی که در تهران هستند با تبلیغات محیطی خیلی موافق نیستند. اما مسئله آخر در مورد فیلمها این است که برخی از شرکتهای پخش به سینماهای شهرهای کوچک به دلیل اینکه فروش کمی دارند، فیلمهای روز را به ما نمیدهند.
"محمود رضایی" مدیر سینما لاله شهر خمین استان مرکزی درباره معضلاتی که با آن درگیر هستند افزود: سینما هشت سال مخروبه بود. ما آن را از شهرداری سال 94 اجاره کرده و سال 95 راهاندازی کردیم. مشکلاتی که با شهرداری داشتیم زیاد بوده است. مانند تاسیساتی که از شهرداری میخواستیم اما الان تاسیسات سینما را فروخته است. متاسفانه سینما لاله تازه رونق گرفته بود اما شهردار جدید آمد و آن را فروخت.
البته شرکت های پخش با ما خیلی همکاری میکنند. سینما شهر از ما خیلی حمایت کرد تا بتوانیم سینمای خمین را راه بندازیم. درواقع در ابتدا یک مخروبه بود و حدود 100 میلیون هزینه بازسازی شد و 60 میلیون از سینما شهر برای تاسیسات کمک گرفتیم.
یکی از مشکلات ما حمایت نکردن خود مردم بود که تاحدودی رفع شده است. اوایل که سینما راه افتاد من بعد از سه سال توانستم مردم را به سینما رفتن عادت بدهم. مردم مقصر هم نبودند چون سینما مخروبه بود و فیلمهای به روز نداشتند و ارتباط گرفتن برایشان سخت بود.
"محمد مهراوی" درباره وضعیت سینما فرهنگ شهر گراش گفت: سینما فرهنگ یک سالن با 300 صندلی دارد. این سینما در سال 81 ساخته شد. اصلیترین مشکل ما با شرکتهای پخش است. از ما تضمین مالی میخواهند، فیلمهای به روز نمیدهند و تبلیغات برای ما نمیفرستند. بنرهای تبلیغاتی که شرکتها برای ما میفرستند برای سردر سینما فرهنگ و ما دوباره هزینهای میپردازیم که بنرهای مناسب با سردر چاپ کنیم. هر فیلم حدود سیصد هزار تومان برای چاپ بنر هزینه برمیدارد. بنابراین ما تبلیغاتمان را معطوف به همین بنر سردر و تبلیغات مجازی کردیم. علاوه بر این دیگر مشکل حال حاضر ما اگوستیک نبودن سالن است. و این مسئله کیفیت صدا را تحت الشعاع قرار میدهد.
"محسن طحانی" مدیریت سینما پارک شهر قائن درباره مشکلات فعلی این سینما گفت: سینما پارک یک سالن 200 صندلی دارد و در نهایت شامل یک سالن میشود اما قرار است با پایان بازسازی و تعمیرات به یک سالن شیک و تمیز و درجه یک بدل شود.
اما تاکنون وضعیت اینجا تعریفی نداشته است و اصلا قابل توجه نبوده است. درحال حاضر معضلات این سینما با نوسازی آن قرار است برطرف شود. تا قبل از این مشکلاتی وجود داشته است اما با موافقت تعمیر و بازسازی سینما، آن مشکلها مرتفع شده است. و از اول ماه آینده تعمیرات آن شروع میشود.
وضعیت اقتصادی و گردش مالی سینماها
همچنین رضایی مدیر سینما لاله شهر خمین درباره گردش مالی سینما گفت: گردش مالی خوب است. البته کار اصلی من غذاپزی بود و من سال اول سهم فروش بلیت خودم را برنمیداشتم و برای شرکتهای پخش میفرستادم برای اینکه بتوانم از آنها فیلم بگیرم. چون فروش من پایین بود.
مدیر سینما شمس شهر خوی افزود: از زمانی که تبلیغات ما از شبکه ماهوارهای "جم" برداشته شد، روند فروش فیلمها کاهش پیدا کرد. و حتی از یک فیلم سطح پایین میتوانستیم فیلمی پرفروش بسازیم.
"محمد مهراوی" درباره فروش فیلمهای سینما فرهنگ گراش گفت: روند وضعیت اقتصادی در این سالها روبه رشد بوده است. البته در سال جاری قیمت بلیط ما از پنج هزار تومان به ده هزار تومان افزایش یافت اما تعداد مخاطبانمان بالا رفته است. همچنین سینما فرهنگ سینمای دولتی و زیر نظر وزارت ارشاد است و در سال جاری با کمکهایی از اداره کل و سینما شهر را نوسازی کردیم که حدود 600 میلیون تومان هزینه برداشت که با آن صندلیها، کف و لابی ورودی را تعمیر کردیم. سینما فرهنگ تنها سالن تخصصی سینما در جنوب فارس هستیم که طول پرده ما شانزده متر است. چون سینما فرهنگ سینمای دولتی است کمکهایی از اداره کل و سینما شهر به ما شد.
"محسن طحانی" مدیر سینما شهر قائن ادامه داد: اما برای امسال که ما کمک هزینه برای بازسازی خواستیم، ۲۵۰ میلیون تومان اعتبار دادند. اما قول کمک به ما دادند تا این تعمیرات تمام شود.
حیدری درباره وضعیت گردش اقتصادی سینما زیتون شهر رودبار گفت: گردش اقتصادی در این سالها خیلی خوب نبوده است. پرفروشترین فیلم سینما زیتون "من سالوادر نیستم بود" که حدود هفت میلیون تومان فروش داشت که درواقع آن هم فروش نوروزی بود. درحال حاضر فیلم "مطرب" را روی پرده داریم که در این یازده روز حدود دو میلیون تومان فروش داشته است. در نهایت هم پنجاه درصد فروش حاصل از بلیط فروشی یک فیلم به حساب شرکتهای پخش واریز میشود و پنجاه درصد دیگر آن به حساب ستاد مرکزی ما در تهران.
همچنین سینما زیتون قبل از زلزله سال 69 کلنگ آن خورد و سال 71 بهرهبرداری شد. و بعد از مدتی حدود 20سال اینجا هیچ فیلمی اکران نمیشد تا اینکه در سال 94 آقای ایل بیگی مدیر سینمای جوان شد که همزمان مسئولیت دیجیتال کردن سینماهای کشور هم برعهده داشت. در آن زمان برای نوسازی سینما از این فرصت استفاده کردیم. سینما زیتون سال 94 با اکران فیلم مزار شریف و حضور بازیگر و کارگردان آن افتتاح شد اما مدتی در آن فیلمی پخش نشد تا 24 شهریور سال 94 با اکران فیلم محمد رسول الله فعالیت اقتصادی و اکران فیلم این سینما شروع شد.
ژانر مورد علاقه مردم
مهراوی درباره سلیقه مردم شهر گراش از سینما بیان کرد: توجه مردم به فیلمها خیلی بستگی دارد. فروش فیلمهای درام و اجتماعی کم است. اما فیلمهایی که مخاطب آن کودک و نوجوان است را خوب فروختیم. توجه ما در حال حاضر به فیلمهای کودک و نوجوان است. درحال حاضر فیلم "پرواز ممنوع" را روی پرده داریم که با پانزده میلیون تومان جزء پرفروشترین فیلمهاست.
رضایی مدیر سینما لاله شهر خمین گفت: سلیقه مردم بیشتر فیلمهای کمدی است.
مدیر سینما شهر قائن در مورد استقبال مردم از سینما گفت: تا به الان استقبال مردم نه خوب بوده است و نه بد؛ متوسط است. بستگی به فیلم دارد. از فیلمهای ژانر کمدی بیشتر استقبال میکنند.
مدیر سینما شمس افزود: مردم شهر خوی بیشتر فیلمهای کمدی را میپسندیدند.
به گفته "جواد حیدری" مردم شهرستان رودبار از فیلمهای طنز بیشتر استقبال میکنند. او در این باره گفت: فروش فیلمها را هم که توجه کنیم میبینیم که فیلمهای کمدی فروش بیشتری دارد. هر فیلمی که در تهران فروش بالایی داشته باشد در شهرستانها میفروشد؛ حتی اگر درام باشد.