بازیگران ایرانی و راه سخت جهانی شدن
یکی از ملاک‌های مهم برای تعریف سوپراستار در سینمای جهان می‌تواند وجهه جهانی یک بازیگر موفق باشد. به این معنی که بازیگر علاوه بر اینکه حضورش در یک فیلم سینمایی می‌تواند تضمینی به موفقیت اثر در گیشه کشورش باشد به معرفی اثر در خارج از مرزهای کشورش نیز کمک می‌کند. شاید چنین مشخصه‌ای را هیچ یک از بازیگران سینمای ایران نداشته باشند اما طی سال‌های اخیر شاهد حضور بازیگران ایرانی در عرصههای جهانی بوده‌ایم که شاید بتوان آن را شروعی برای رسیدن به این مسئله مهم دانست.
به گزارش هنر امروز به نقل از خبرگزاری برنا، قطعاً برای موفقیت یک بازیگر در عرصههای جهانی تنها استعداد و توانایی بازیگری کافی نیست. امروز روابط نقشی مهم در موفقیت ایفا می‌کنند و همانطور که برای موفقیت یک اثر سینمایی در عرصههای جهانی به یک پخش‌کننده قدرتمند نیاز است برای حضور موفق جهانی، یک بازیگر به یک ارتباط قوی با شرکت‌ها و کمپانی‌های فیلمسازی مختلف نیاز دارد.
اما شکل‌گیری این ارتباط قوی خود مسئله‌ای مهم و حیاتی است که در سینمای ما شاهد راهکاری برای آن تعریف نشده است و معمولاً بازیگران ما با موفقیت فیلم‌های سینمایی که در آن ایفای نقش کرده‌اند به جهانیان معرفی می‌شوند و به همین دلیل برای بازیگران ما همکاری با فیلمسازان موفق مسئله‌ای مهم به حساب می‌آید.
با این حال برقراری ارتباط با کمپانی‌ها، شرکت‌ها و پخش‌کننده‌های فیلم شاید برای یک فیلمساز بتواند در جهت معرفی او به عرصههای جهانی تمام کننده باشد اما برای یک بازیگر به هیچ‌وجه نمی‌توان این مسئله را تنها نیاز حیاتی در جهت موفقیت جهانی دانست.
قطعاً در این عرصه مسائلی چون فیزیک بدنی، چهره، تسلط به زبان خارجی، لهجه و گویش و... حائز اهمیت هستند و از آنجا که تعداد بازیگران مسلط به زبان‌های خارجی در کشور ما بسیار اندک است می‌توان یکی از بزرگ‌ترین موانع موفقیت بازیگران ایرانی را همین مسئله دانست. البته در این مسیر موانع بسیاری برای بازیگران ایرانی وجود دارد که یکی دیگر از اصلی‌ترین آن‌ها محدودیت‌هایی است که یک بازیگر ایرانی نسبت به دیگر بازیگران دارد و قطعاً فیلم سینمایی که به او پیشنهاد داده می‌شود باید حاوی ویژگی‌هایی باشد که بازیگر ایرانی بتواند با وجود محدودیت‌های داخلی در آن ایفای نقش کند.
با وجود اینکه هیچگاه سینمای ایران یک بازیگر مطرح بین‌المللی نداشته و با وجود همه معضلات و مصائب پیش‌رو، بازیگران اندکی در سینمای ایران هستند که توانسته‌اند حضور بین‌المللی نسبتاً موفقی داشته باشند که تقریباً همه این بازیگران با موفقیت فیلم سینمایی که در آن ایفای نقش کرده‌اند توانسته‌اند شرایطی برای موفقیت خود در عرصههای جهانی فراهم کنند.
تعداد این بازیگران شاید به اندازه انگشتان یک دست هم نباشد اما موفقیت آن‌ها می‌تواند برای دیگر بازیگران ایرانی که می‌خواهند در این عرصه قدم بردارند الهام‌بخش و راهگشا باشد چرا که حضور بین‌المللی و موفقیت جهانی در یک سینما نباید تنها محدود به فیلم‌ها و کارگردان‌ها شود و اگر سینمای ایران بتواند در تعاملی سازنده با کشورهای دیگر قرار بگیرد قطعاً دستیابی به بازار جهانی برای سینمای ما بسیار آسانتر و سازنده‌تر خواهد بود.
علاوه بر تجربه‌های اندکی که بازیگرانی چون فاطمه معتمدآریا با فیلم «نبات» یا مهناز افشار در فیلم «معلم» چند بازیگری در سینمای ایران هستند که تا حدی حضور مستمری در عرصه جهانی داشته‌اند اما تعداد اندک این بازیگران قطعاً ما را می‌تواند ما را به این نتیجه برساند که امکان جهانی شدن بازیگران سینمای ایران با وجود همه ستاره‌هایی که دارد در حال حاضر بسیار اندک است.
1- همایون ارشادی
همایون ارشادی از بازیگران خوب سینما و تلویزیون ایران است که با حضور در فیلم سینمایی «طعم گیلاس» توانست توجه منتقدان را با بازی خوبش به خود جلب کند و پس از آن چند تجربه بین‌المللی نسبتاً موفق داشت و با وجود اینکه هیچگاه نقشی اصلی را در این فیلم‌ها بازی نکرد اما با کارگردان‌های بزرگی همکاری داشت.
بازی در فیلم‌های «سی دقیقه بامداد» به کارگردانی کاترین بیگلو، «آگورا» به کارگردانی آلخاندرو آمنابار، «بادبادک باز» به کارگردانی مارک فورستر، «تحت‌تعقیب‌ترین مرد» به کارگردانی آنتون کربین، «علی و نینو» به کارگردانی آصف کاپادیا از تجربیات موفق همایون ارشادی به حساب می‌آید.
2- شهاب حسینی
موفقیت فیلم‌های اصغر فرهادی در جهان چند بازیگر از کشورمان را به موفقیت‌های جهانی رساند و یکی از مهم‌ترین بازیگران شهاب حسینی بود که توانست برای بازی در فیلم سینمایی «فروشنده» برنده جایزه بهترین بازیگر مرد جشنواره فیلم کن شود.
شهاب حسینی پس از این موفقیت در فیلم سینمایی «اولین برف» به کارگردانی حامی رمضان ایفای نقش کرد که این فیلم در جشنواره بین‌المللی هلسینکی برای اولین بار اکران شد.
3- پیمان معادی
حضور موفق پیمان معادی در فیلم‌های اصغر فرهادی او را به یک بازیگر مهم در سینمای ایران تبدیل کرد و پس از موفقیت «جدایی نادر از سیمین» پیمان معادی توانست در چند پروژه خارجی به عنوان بازیگر حضور داشته باشد و با کارگردان‌های مطرحی همکاری داشته باشد.
از مهم‌ترین نقش‌های بین‌المللی معادی می‌توان به نقش علی در فیلم «کمپ ایکس ری»، فیلم «آخرین شوالیه‌ها» در کنار مورگان فریمن و در نقش پدر نصیر خان در سریال آمریکایی «آن شب» و فیلم «شش زیرزمینی» به کارگردانی مایکل بای در نقش برادر رئیس‌جمهور تورگستان اشاره کرد.
قطعاً با تحلیل و بررسی بیشتر می‌توان به نمونه‌های بیشتری از بازیگران ایرانی رسید که در پروژه‌هایی جهانی حضور داشته‌اند. پیش از انقلاب محمدعلی فرکشاورز و بهروز وثوقی چنین تجربه‌ای داشته‌اند و در فیلم «کاروانها» با آنتونی کوئین همبازی بوده‌اند اما این تجربیات اندک نمی‌تواند ما را به این ادعا برساند که سینمای ایران بازیگر جهانی دارد و لازم است برای رسیدن به این مسئله مهم برنامه‌ریزی کلان داشته باشیم.