موسیقی پادزهری کهن سال برای ترس
آواز خواندن دسته جمعی مردم در بالکن خانههایشان در روزهای تعطیلی سراسری و قرنطینه به دلیل شیوع ویروس کرونا ادامه یک سنتی قدیمی است. این سنت قدیمی به زمان شیوع طاعون یا مرگ سیاه در قرن هفت میلادی و حتی پیش از آن بازمیگردد. در زمان رنسانس نیز به بیماران توصیه میشد تا با دوستانشان به اجرای گروهی موسیقی و خواندن شعر پناه ببرند. موسیقی ثابت می کند پادزهر واقعی ترس است، همانطور که پزشکان رنسانس ادعا کردند.
هنرامروز-سیما شکریان: نشریه گاردین در گزارشی به آواز خواندن دسته جمعی ایتالیاییها در بالکنهایشان اشاره کرده و از خواص درمانی موسیقی از زمانهای دور گفتهاست.
ویروس در شهرها پرسه میزند. مردم در خانههایشان ماندهاند و قرنطینه تمام کسب و کارها را به تعطیلی کشاندهاست. خیابانها خالی است. تمام تجمعات اجتماعی و مذهبی تا اطلاع ثانوی لغو شدند. اما زمانی که صحبت از موسیقی به میان میآید کسی نمیتواند مردم را متوقف کند. آنها با روح خود و نه حضور جسمی به کلیسا میروند و در خانهها عبادت میکنند. مردم ایتالیا این روزها پنجرهها را باز میکنند و در بالکنهای خانههایشان دسته جمعی آواز میخوانند تا بر ترس غلبه کنند.
تصاویری که این روزها از آواز خواندن مردم از بالکنها میبینیم، شبیه اتفاقی است که در تابستان 1576 در پی شیوع طاعون در شمال ایتالیا رخ داد.
یک خبرنگار درباره صدای آواز و آهنگی که در شهر قرنطینه شده میلانِ ایتالیا شنیده میشود، نوشت: "صدایی آسمانی از همخوانی مردم در سراسر میلان شنیده میشد. تصور کنید هنگام پیاده روی در شهر تنها صدایی که شنیده میشود صدای آواز است." شاید در دلش آرزو میکند که این روزها ادامه پیدا کند.
هر روز مردم در بالکنهایشان برای یکدیگر آواز میخوانند و آهنگهایی که دوست دارند بازخوانی میکنند. بسیاری از موزیسینها و خوانندههای محبوب نیز در خانههایشان برای طرفداران خود فیلمهایی از اجرایشان ضبط میکنند تا همه با هم کمتر بترسند و آمدن روزهای بهتر را آرزو کنند.
در زمان شیوع طاعون یک ترومپت نواز معروف ایتالیایی بهترین اجرایش را به مردم تقدیم کرد و این روزها مردم انگلیس از جلوی پنجرههای باز خانه، کادر درمانی را تشویق کردند. این اصلا مهم نیست که شما موسیقی دان یا نوازنده باشید تنها مهم است که با هر چه در دسترس دارید بنوازید و بخوانید تا کمتر بترسید. این همراهی و شادی دسته جمعی میتواند بهترین تسلی بخش انسانها باشد.
گفته میشود از زمانهای قدیم در تمدنهای مصر باستان یا یونان و بابِل موسیقی ابزاری برای پیوند معنوی و بهبود شرایط بودهاست. همانطور که میگویند زمانی که طاعون سیاه اسپارت را فراگرفت امپراطور از تالتوس دعوت کرد تا شعر بخواند و این اتفاق برای شاعران یونان باستان نیز رخ داد. حتی داستانی وجود دارد که میگوید فیثاغورت ریاضی دان برای آرام کردن اراذل اوباش و مست از نواختن ساز استفاده کرد تا خطر را از بین ببرد. در دوران رنسانس نیز به بیماران میگفتند تا موسیقی بنوازند و با دوستانشان آواز بخوانند و مطالعه کنند.
گفته میشود زمانی که طاعون به انگلستان رسید هنری هشتم یکی از 5 نفری را که با خود قرنطینه کرد موزیسین بود. همچنین در کتاب دکامرون بوکاچیو نوشته شده که عدهای از اشراف به خاطر گوش دادن به موسیقی و خوش گذرانی به بیماری مبتلا نشدند.
در تمامی آیینهای مذهبی مسیحیان در کلیسا نیز موسیقی و آواز نقشی مهم و پر رنگ داشتهاند و در آرام کردن قلب مناجاتگران و دعوت به دینداری تاثیری مثبت گذاشتهاند و موسیقی نظامی روحیه سربازان و میل به وطن پرستی را در آنها بالا میبرد. به نظر میرسد انسانها در طول تاریخ و در جای جای جهان زمانی که احساس ترس میکنند با مناجات دسته جمعی و یا آواز خواندن و اعجاز موسیقی خود را آرام کردهاند.
از دیگر نمونههای موسیقی درمانی و آرامش بخش میتوان به لالاییهای باستانی مادران برای خواباندن طفل نا آرام اشاره کرد.
زمانی که در اوج پیشرفت تکنولوژی در جهان ویروس کرونا شیوع پیدا کرد مردم در خانه نشینی اجباریشان به سنت دیرینه و شفا بخش و ارام بخش موسیقی رجوع کردند.
زمانی که موسیقی میسازید یا به آن گوش میدهید و یا آواز میخوانید تنها روی اصوات تمرکز دارید و ذهنتان از هر چیز دیگر خالی میشود. تکنولوژی هم میتواند به ابزاری کمکی برای این تسلی گروهی تبدیل شود. مردم با کمک شبکههای اجتماعی احساساتشان را به اشتراک میگذارند و این ارتباط را گسترش دهند و یکدیگر را به این تجربه دعوت کنند.
موسیقی و هنر فارغ از مرزهای سیاسی و اجتماعی میتوانند موجب شادی روح مردم باشند. از اوضاع و احوال اجتماعی تاثیر بگیرند و در زمان بروز مشکلات دست به بهبود حال مردم بزنند و مردم را به امیدواری برای آمدن روزهای بهتر دعوت کنند.
برای بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی، سرطان و دیگر بیماریها موسیقی درمانی راه حلی کمکی برای کاهش علائم بیماری است و میتواند اضطراب و افسردگی را تا حدی درمان کند.
همه میتوانیم این روزها را با آشتی با هنر و موسیقی بهتر بگذرانیم.
ویدئویی از مردم ایتالیا در حال کمک گرفتن از موسیقی را ببینید: