در گفت و گو با مدرسان موسیقی عنوان شد
مزایا و معایب برگزاری کلاسهای آنلاین موسیقی
آموزش مجازی یا آنلاین در پی تعطیلیهای حاصل از شیوع ویروس کرونا به واژههای آشنا و رایج این روزها تبدیل شدهاست و برگزاری آموزش به صورت مجازی شامل حال کلاسهای آزاد موسیقی نیز میشود. با توجه به ویژگیهای کلاس موسیقی و اهمیت صدا در این کلاسها درباره نقاط قوت و ضعف و هزینههای کلاسهای آنلاین موسیقی از چند معلم موسیقی سوال کردیم. نظرات متفاوت بود اما فصل مشترک تمامی آنها رضایت از ادامه روند آموزش هنر در شرایط فعلی بود که با کلاسهای آنلاین میسر شد و تلاش چندین ساله معلم و هنرجو در زمینه یادگیری و آموزش موسیقی به هدر نرفتهاست. معلمان برای برگزاری این کلاسها انرژی بیشتری میگذارند اما میگویند به دلیل مدت زمان بیشتری که هنرجویان در این شرایط برای تمرین دارند روند پیشرفت بهتر بوده و البته یادگیری و تمرین موسیقی، گذر از شرایط قرنطینه را برای هنرجو آسان تر کردهاست.
هنرامروز-مه سیما شکریان:
وقفه در کلاس موسیقی میتواند زحمت چندین ساله معلم و هنرجو را از بین ببرد
نیکی آتش فراز مدرس تنبک و سه تار:
شرایط زمانی برگزاری کلاسهای شما در این مدت چگونه بود؟ آیا هزینه کمتری برای برگزاری کلاس آنلاین دریافت میکنید؟ هزینه کلاس را در این شرایط کاهش دادیم تا هنرجویان ریزش پیدا نکند و با پیشنهاد امکان برگزاری کلاس با قیمتی پایینتر به ادامه روند آموزش تشویق و ترغیب شوند. در واقع هزینه اینترنت هنرجو از شهریه کلاس کم شد. این شرایط با تمام ضررهایش دو طرفه است. البته بعضی این کار را نکردند. کلاس خصوصی آنلاین در واقع تفاوتی با کلاس حضوری ندارد و حتی انرژی و زمان بیشتری را میطلبد. در ضمن توقف برگزاری کلاسها در این مدت میتوانست تلاشهای گذشته هنرجو و خانوادهاش و معلم را هدر دهد. سعی کردم در این شرایط تا حد ممکن از توقف برگزاری کلاسها جلوگیری کنم و حتی چند هنرجوی جدید هم داشتم.
من به شخصه برای برگزاری کلاسهای آنلاین انرژی بیشتری صرف میکنم و زمان کلاسم را هم بیشتر کردم. البته مشکلات اینترنت که از طرف هنرجویان هم هست که مقداری از زمان کلاس را میگیرد که این هم به طولانی تر شدن کلاس منجر میشود.
آیا از خروجی کلاسها رضایت دارید؟ بله بچهها در طول هفته تمرینهایشان را با من چک میکنند که در کلاس حضوری اینطور نبود. البته بخشی از موفقیت امروز بچه ها به دلیل این است که هنرجویان را طوری را بار آوردم که اول خودشان با تمرین به دنیال جواب سوالشان بگردند و بعد از من سوال کنند.
آیا بعد از این شرایط مجددا کلاس آنلاین برگزار میکنید؟ بله احتمال دارد زمانهایی این کار را برای کلاس جبرانی انجام دهم.
در ضمن کلاسهای اینترنتی به دو صورت مجازی و آنلاین برگزار میشوند. کلاس مجازی به گونهای است که معلم درس هر جلسه را ضبط میکند و برای هنرجو میفرستد و کلاس آنلاین به صورت همزمان معلم و شاگرد و تماس تصویری برگزار میشود.
یکی از تعاریف هوش سازگاری با شرایط جدید است
لیلا سلامتیان مدرس پیانو:
آیا از روند برگزاری کلاسهای آنلاین و خروجی کلاسها رضایت دارید؟ مشکلات اینترنت در روند برگزاری کلاس شما مشکلی ایجاد کردهاست؟ اصولا کلاس حضوری بهتر از کلاس اینترنتی است و کیفیت بالاتری دارد اما یکی از تعاریف هوش سازگاری با شرایط جدید است و ناگزیر هستیم خود رابا شرایط جدید هماهنگ کنیم. متاسفانه سرعت اینترنت در ایران پایین است. فرآیند تدریس هنر یک ارتباط انسانی است و نزدیکی با هنرجو از اصلهای مهم هر کلاس است. اما کلاس اینترنتی با اشکلاتی که دارد در این شرایط به ما کمک میکند تا به کارمان ادامه دهیم. ساز زدن یک مهارت حرکتی است و اگر تمرین نشود فراموش میشود. برای آموختن موسیقی باید کلاس رفت چون معمولا به تنهایی نمیتوان یک ساز رایاد گرفت. هنرجو باید به بهانه کلاس به تمرین عادت کند. به دلیل شیوه آموزشی که از قبل در کلاسهایم داشتم 95 درصد از کلاس اینترنتی ام نیز کیفیتی مشابه قبل دارند. البته کلاس آنلاین انرژی بیشتری نسبت به کلاس حضوری از من میگیرد. مانند زمانی است که میخواهم موسیقی را به یک کودک آموزش دهم. من سالها معلم موسیقی کودکان بودم و این کار را باید دقت و حوصله زیادی انجام داد. کلاس آنلاین موسیقی هم همان دقت و حوصله و انرژی را برای تمام هنرجویان نیاز دارد. علاوه بر این باید بیشتر به هنرجو دقت کنم تا مشکلی بعد از کلاس برایش باقی نماند و همه نکات روشن شدهباشد. در این مدت هنرجوی جدیدی هم داشتم که 4 آهنگ زدهاست.
کلاس آنلاین موسیقی در مقطع مبتدی گزینه مناسبی نیست
سایه سدیفی مدرس آواز:
تعریف شما از کلاس آنلاین موسیقی چیست؟ به طور کلی تعریف کلاسهای آنلاین، شاگردی در محضر اساتیدی است که به هر دلیل قابل دسترسی حضوری نیستند و در شاخه موسیقی، کلاس آنلاین این موقعیت را برای هنرجو ایجاد میکند که از اساتید بنام در فلان ساز یا فلان سبک در آواز در شهر و یا کشورهای دیگر بهره مند شود.
اما به عقیده ی من کلاس آنلاین در مقطع مبتدی و برای شروع به هیچ عنوان مناسب نیست، شاید بتوان در کلاسهای آنلاین به عنوان مستر کلاس شرکت کرد اما نه برای یک هنرجوی تازه کار و ناوارد به ساز یا آواز. بدن نوازنده و خواننده به واسطه ی پیچیدگی های منحصر به فرد خود و تفاوتهای بسیار ظریف هر شخص با شخصی دیگر، نیازمند حضور رو در روی استاد و شاگرد است و حقیقتا امکان پیچیدن یک نسخه برای همه ی هنرجوها وجود ندارد و شاید از این نگاه، کلاس آنلاین میتواند خطرساز هم باشد.
اختلال اینترنت برگزاری کلاسهای شما را با مشکل مواجه کردهاست؟ متاسفانه به دلیل اختلال در سرعت اینترنت گاهی کلاسهای آنلاین با مشکل روبروست! در آواز، بزرگترین و مهمترین مشکل، تاخیر در شنیدن صدای طرف مقابل و همزمان نبودن صدا و تصویر است که من شخصا با ترفندهایی این مشکل را حل کرده ام.
آیا زمان و هزینه کلاسهای آنلاین شما با کلاسهای حضوری شما متفاوت است؟ مدت زمان کلاس من تغییری نکرده است. البته من کلاسهای گروهی آواز داشته ام و در دوران قرنطینه قادر به تشکیل کلاس گروهی آواز نبودم و کلاسها را به صورت تک نفره و نیم ساعته تشکیل دادم، یعنی کلاس گروهی یک ساعته با توجه به تعداد بچه ها چند برابر شد و به دلیل اینکه شرایط کلاس آواز با ساز های دیگر کاملا متفاوت است و من به عنوان مدرس، همزمان از تارهای صوتی، به دو شکل و با دو عملکرد متفاوت استفاده میکنم و از طرفی به دلیل کیفیت صدا مجبورم که با صدای رسا بخوانم و حرف بزنم، صدای من در معرض آسیب جدی قرار دارد و کاملا در معرض خطر است.
در نتیجه دریافت هزینه ی کمتر به هیچ عنوان عاقلانه و منطقی نیست، خصوصا که انرژی که به عنوان معلم در کلاس آنلاین لازم است، در کلاس حضوری به مراتب کمتر است، چون در کلاس حضوری، راه رفتن، نشستن و کلا حرکت بیشتر است و خود این حرکت سنگینی و فشار مستقیم بر تارهای صوتی را متعادل میکند. بدترین مشکل همانا فریاد زدن من است که صدا با کیفیت بهتری به گوش هنرجو برسد و گاهی تکرار زیاد یک جمله ی موسیقی از طرف شاگرد که منجر به خستگی تارهای صوتی اش خواهد شد.
نکته مثبتی در آموزش آنلاین آواز میبینید؟ اتفاق خوبی که برای کلاسهای آنلاین من افتاده این است که شاگردان کلاس گروهی را تک تک و دقیق تر مورد بررسی قرار میدهم. بچه ها به دلیل همین تنوع و داشتن کلاس خصوصی با من، خوشحال ترند و جدی تر کار میکنند و به دلیل اینکه بچه ها درگیر شلوغی و ترافیک نیستتد، سرحال تر و متمرکز تر عمل میکنند.
به طور کلی در دوران قرنطینه آرامشی را تجربه کردم که مطمئنا با بازگشت به شرایط عادی دلم برای این آرامش تنگ خواهد شد!
آیا بعد از بازگشت به شرایط باز هم کلاس آنلاین خواهید داشت؟ بعید میدانم که در شرایط عادی کلاس آنلاین داشته باشم، چون گلو و تارهای صوتی ام به شدت خسته میشوند و در حال حاضر بسیار نگرانشان هستم!
باید قبول کنیم که شرایط حرفهای لازم برای برگزاری کلاس آنلاین را نداشتیم، اما کلاس آنلاین در این شرایط تا 80 درصد برای هنرجو مفید است
بهاره صفایی مدرس ویلون:
کلاسهای آنلاین موسیقی را چگونه ارزیابی میکنید؟ اگر بخواهم به کلاسهای آنلاین از 100 نمره دهم 80 درصد برای هنرجو مفید هستن. چرا که ممکن بود در این شرایط با تعطیلی کلاسها از آموزش موسیقی عقب بیفتند. همین که با معلم در ارتباط هستند و ساز میزنند و تمرین میکنند و میدانند کلاس هست فرصت خوبی است، مخصوصا این روزهایی که تمام مدت در خانه بودند و زمان کافی برای تمرین داشتند. کلاس انلاین را مجموعا خوب ارزیابی میکنم. من سعی میکنم موضوع را عادی برگزار کنم تا هنرجو فکر نکند اتفاق عجیبی افتاده است. اگر کیفیت اینترنت بهتر بود هم کلاسها بهتر برگزار میشد، اما باید بپذیریم ما شرایط حرفهای لازم برای برگزاری کلاس انلاین را در ایران را نداریم. کلاسهای انلاین به اینه های زیاد در اتاق و میکروفونهای قوی نیاز دارد تا کیفیت صدا و تصویری بهتری برای هنرجو ایجاد کند. البته با امکانات کلاسها را به صورت انلاین برگزار کردیم و نتیجه خوبی هم داشت.
مشکلات اینترنت در برگزاری کلاس شما اختلالی ایجاد نکرد؟ اینترنت مشکل زیادی برای کلاسهای من ایجاد نکرد و معمولا مشکل از طرف هنرجو بود و صدای کلاس هم قابل قبول بود. مدت زمان کلاس هم درست مثل کلاس حضوری در آموزشگاه بود.
آیا در مقدار شهریه کلاستان تغییری ایجاد کردید؟ من شهریه کلاسم را به چند دلیل کم نکردم. هزینه اینترنت به کلاسها اضافه شد و زحمتی که میکشم دو برابر است و انرژی بیشتری هم میگذارم. شاید در این شرایط هزینه رفت و امد از دوش معلم برداشته شدهباشد اما چیزهایی جایگزین آن شده که انرژی بیشتری از معلم میگیرد. همین که گوشی و یا لب تاب معلم باید دائما استفاده شود و معلم بدون لمس و ارتباط با هنرجو باید اصلاحات را روی شیوه نشستن و دست هنرجو با کلام انجام دهم انرژی زیادی میگیرد.
کوک کردن ساز هنرجویان برای شما چه چالشی ایجاد کرد؟ چالش کوک کردن ساز واقعا جالب بود و واقعا فکر نمیکردم بچه ها بتوانند از پسش بر بیایند. تا مدتی ساز را برای من با پیک میفرستاندند تا برایشان کوک کنم، اما بعد به این نتیجه رسیدم که این را هم به آنها آموزش دهم و با همکاری مادر و پدر و بچه ها و با تیونر ساز را کوک میکردیم و واقعا جالب است که کم کم یاد گرفتند و این دانش و توانایی به این صورت انتقال داده شد. معمولا در کلاس حضوری به خاطر پاره شدن سیم و مشکلاتی که برای ساز پیش میآمد، خودم این کار میکردم.
در این مدت هنرجوی جدی هم به کلاسهایتان اضافه شد؟ هنرجوهای جدید هم در این مدت، درخواست شرکت در کلاس را داشتند، اما ویولون در شروع ساز حساسی است و بهتر است حضوری باشد. هنرجوهایی را برای کلاس آنلاین پذیرفتم که سابقه کلاس با من و یا سابقه نوازندگی را داشتند و با اصطلاحات ویولن و ساز آشنا بودند. من در کلاس حضوری دست بچه را درست میکردم اما در از ابتدا در کلاس انلاین چنین امکانی نیست.
در شرایط عادی باز هم کلاس آنلاین برگزار میکنید؟ بعد از شرایط عادی هم کلاس آنلاین در صورتی میتواند جزو برنامههای من باشد. برای زمانی که به هر دلیلی نتوانم در کلاسم حاضر باشم کلاس جبرانی آنلاین برگزار میکنم و الان همه تجربهاش را هم داریم. شاید خیلی از معلمها و من در کلاس انلاین اذیت شده باشیم اما راضی هستم که این تجربه پیش آمد تا بتوانیم سطح این امکانات لازم برای کلاس انلاین را ارتقا دهیم و شاید زمانهایی به دردمان بخورد. امیدورارم شرایط زودتر عادی شود و ما به اموزشگاه برگردیم.
چیزی که در این مدت به من خیلی کمک کرد، نرم افزار اسکایپ بود که کیفیت قابل قبول و همچنین قابلیت ضبط تماس تصویری را هم دارد و بعد از کلاس هنرجو میتواند مجددا ویدئوی کلاس را ببیند. یکی از سختیهای کلاس آنلاین ضبط مجدد ویدئو برای رفع اشکال هنرجو بود که با اسکایپ این مشکل برای من حل شد.
مهم ترین مزیت کلاس آنلاین ادامه روند آموزش ساز و تمرین بود
صدا سدیفی مدرس ساز قانون:
کلاس آنلاین را چگونه ارزیابی میکنید؟ من قبل از کرونا هم تجربه برگزاری کلاس انلاین داشتم. جرقه از زمانی خورد که یکی از هنرجویانم که خیلی دوستش داشتم به کانادا مهاجرت کرد و دوست داشت کلاسش را ادامه دهد و خب من معلمی را در کانادا نمیشناختم که به او معرفی کنم به همین خاطر با اسکایپ کلاس انلاین داشتیم و تا الان ادامه داد و این هنرجو هم مانند بچههایی که با من کلاس حضوری داشتند یاد گرفته و پیشرفت کردهاست. هنرجوی شهرستان هم داشتم و دارم و با انها کار کردم و مفید هم بود. اما در این دوره مجبور بودم با همه هنرجوها آنلاین کار کنم. اتفاق خوب این دوره قطع نشدن کلاسها بود، چون تجربه نشان داده زمانی که کلاس ادامه پیدا نکند انگیزه هنرجو برای تمرین کم میشود و تمام زحماتی که این مدت کشیدیم تباه میشود و مزیت کلاسها ادامه روند کلاس و تمرین بود. در مورد اختلال اینترنت هم زیاد مشکلی نداشتم.
آیا در زمان و هزینه کلاسهایتان تغییری ایجاد کردید؟ زمان کلاس کمی طولانی تر میشود. در کلاس حضوری با ورود هنرجوی بعدی متوجه پایان کلاس میشدم اما حالا گذر زمان را متوجه نمیشوم و می بینیم به جای نیم ساعت مثلا کلاسمان 45 دقیقه طول کشیده است و هنرجوی بعدی پشت خط مانده. بچه ها سوال دارند و کلاس کمی بیشتر طول میکشد. البته در کلاس حضوری هم اتفاق میافتاد اما حالا بیشتر.
من هزینه کلاسم را کمتر نکردم و میتوانم بگویم انرژی و زحمتی که برای کلاسها میگذارم بیشتر هم شدهاست. در کلاس حضوری درس را همان لحظه و به صورت برگه به بچه ها میدادم و بعد هم بچه ها از روی دست من فیلم میگرفتند یا صدای ساز را ضبط میکردند. اما الان باید نت ها را برای چند جلسه به صورت پی دی اف آماده کنم و برای هنرجو بفرستم تا برای پرینت نتها چند بار از خانه بیرون نروند. ضبط کردن هر درس را هم خودم باید جدا از ساعت کلاس انجام دهم و برای هنرجو بفرستم چون گاهی به خاطر مشکل اینترنت هنرجو صدا را به درستی نمیشنود. به تمامی این دلایل شهریه کمتر را جایز نمیدانم وبا کمتر کردن شهریه کلاس ممکن است این شک برای هنرجو ایجاد شود که کیفیت کلاس انلاین پایینتر است.
مساله کوک کردن ساز را چگونه حل کردید؟ ساز قانون کوک سختی دارد. هنرجویان بنا به روند پیشرفتشان معمولا بعد از یک سال یاد میگیرند که سازشان را کوک کنند و تعدادی از آنها بلد هستند و تعدادی از آنها بلد نیستند. اما راه کار من برای این مساله درست کردن ویدئو آموزش کوک ساز بود که برای هنرجویان فرستادم و بعضی از هنرجویان هم سازشان را برای کوک کردن به هنرجوی ارشد من سپردند.
آیا در این مدت هنرجوی جدید داشتید؟ اموزش انلاین برای هنرجوی مبتدی سخت است چون باید دست من را ببیند و من هم باید دستش و نحوه نشستنش را در کلاس حضوی اصلاح کنم و درست ببینمش. کلاس آنلاین با هنرجوی مبتدی را تا الان تجربه نکردم و کلاسهایم با هنرجویانی است که قبلا کار کردد.
خروجی کلاسهایتان به چه صورت است؟ به طور کلی راضی بودم حتی پیشرفت هنرجویان من بیشتر شده چون زمان بیشتری هم برای تمرین دارند. من ازشان خواستم که در این دوران هر روز ویدئوها یا وویسهای تمریناتشان را بفرستند و من آنها را چک میکنم، البته قبلا هم از آنها میخواستم که هر روز تمرین کنند. در حال حاضر کار من سخت تر شدهاست، اما خروجی کلاس برای هنرجو بهتر شد. نهایتا نمیتوانم بگویم بهتر از کلاس حضوری است و ارتباط در کلاس حضوری چیز دیگری است.
هزینه کلاسها را کاهش دادیم تا هنرجو در این شرایط راحت تر در کلاسها شرکت کند
آزاده بهنام پور مدرس پیانو و مدیر آموزشگاه:
از چه زمانی برگزاری کلاسهای آنلاین را آغاز کردید؟ از تاریخ 4 اسفند اموزشگاه تعطیل شد و بعد از آن کلاسها به صورت انلاین برگزار شد. از معلم ها خواستیم هر کدام خودشان با شاگردهایشان در ارتباط باشند و با آنها صحبت کنند تا کلاس را به صورت آنلاین ادامه دهند. البته در این مورد هیچ اجباری برای معلم و هنرجو نگذاشتیم.
آیا در مبلغ شهریه کلاسها تغییری ایجاد کردید؟ ما فکر کردیم شرایط بحرانی بر کسب و کار مردم تاثیر میگذارد و هنرجوها چگونه میخواهند هزینه کلاس را پرداخت کنند. برای همین هزینه کلاسها را کمتر کردیم تا هنرجو راحت تر باشد. البته هزینه های اموزشگاه سرجای خود است. از طرفی نگران اساتید بودیم که کل درامدشان از راه تدریس است. من و همسرم برنامه ریزی مالی کردیم تا هم هنرجویان در کلاس شرکت کنند و هم اساتید بتوانند سودی داشته باشند تا درامدشان خیلی پایین نیاید. البته کم شدن در امد در این مدت برای همه اتفاق افتاد. وزارت ارشاد بعد از یک ماه و نیم از شروع تعطیلی اطلاعیهای منتشر کرد که در آن گفته شده اموزشگاههایی که میخواهند کلاس انلاین داشته باشند باید هزینه کمتری نسبت به کلاس حضوری دریافت کنند. اما ما قبل ازاین اطلاعیه این کار را انجام داده بودیم. البته بعضی از اموزشگاه ها به خاطر شرایطشان مثلا پرداخت اجاره مجبور بودند هزینه کامل را از هنرجو بگیرند و اطلاع ندارم که تمام هنرجویان با روال قبل در کلاس شرکت کردند یا نه. اما خداروشکر ما هزینه اجاره نداشتیم و توانستیم این کار را انجام دهیم. اما کم کردن شهریه کلاس برای ما هم سخت بود و ما فقط سعی داریم ادامه روند را حفظ کنیم تا مجموعه از دست نرود. نگه داشتن استاد و هنرجوبرای ما مهم است و حاضریم برایش هزینه کنیم. زمانی که در امد خانواده کم میشود، شرکت در کلاس آزاد هم سخت میشود. بعضی از هنرجوها در این شرایط میخواستند به طور موقت کلاسشان را کنسل کنند که ما با انها حرف زدیم و توضیح دادیم که این ماجرا ادامه دار است و بهتر است که بچه ها را آموزش محروم نکنیم و بگذاریم که بچه ها بتوانند چیزی که کار کردند و زحمتی که این مدت کشیده شده حفظ کنند و یادشان نرود. این توقف در روند کلاسها باعث میشد هزینه که پیش از آن هم صرف شده بود و زحمات معلم از بین برود. در ضمن فکر میکنم قرنطینه در این مدت به خانوادهها نشان داد که باید از نظر فرهنگی برای بچهها برنامه ریزی کرد. یک معلم هم باید بتواند در هر شرایطی شاگردش را تشویق به یاد گیری کند.
خروجی کلاسهای آنلاین را چگونه دیدید؟ در این مدت با توجه به زمان کافی که هنرجویان برای تمرین داشتند پیشرفت قابل توجهی کردند و خروجی کلاسها خوب بود. به خانواده هنرجویان تاکید کردیم که باید از این مدت نهایت استفاده را برای آموزش بچهها، هر قدر هم سخت بکنند.