{{weatherData.name}} {{weatherData.weather.main}} ℃ {{weatherData.main.temp}}

همزمان با زادروز نویسنده بوف کور؛

بسیج و چند واژه دیگر مورد تمسخر صادق هدایت است

بسیج و چند واژه دیگر مورد تمسخر صادق هدایت است
کدخبر : 2634

گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی مروری داشته بر واژه‌هایی که توسط فرهنگستان اول مصوب شده و از دید صادق هدایت «ناکارآمد» و «خنده‌آور» بودند.

 به گزارش هنرام‌روز، گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی (با عنوان «چشم و چراغ» در فضای مجازی) همزمان با بیست‌وهشتم بهمن‌ماه، زادروز صادق هدایت (نویسنده زاده ۲۸ بهمن ۱۲۸۱ تهران – درگذشته ۱۹ فروردین ۱۳۳۰ پاریس)  در نوشتاری در این‌باره آورده است: «چند واژه مصوب از فرهنگستان اول که از دید صادق هدایت ناکارآمد و خنده‌آور بودند، اما اکنون رایج و آشنا هستند: 

بسیج: ... در اصل پسیج است! البته اوقات دانشمندان محترم نه چنان گرانبهاست که بتوانند غیر از برهان قاطع به کتاب دیگری نیز مراجعه کنند. 

پایان‌نامه: بر وزن شاهنامه، کتاب معتبری درباره «پایان»، و او یکی از پهلوانان ناکام خانواده شکم‌پاییان است که با قوم پابرسران دست‌وپنجه نرم کرده ‌است. 

پزشک: در اصل بزشک، بجشک و بچشک... . البته علمای فقه‌اللغه فرهنگستان متوجه این اشتباه بوده‌اند، لکن نخواسته‌اند برخلاف رای نویسنده «برهان» لغتی وضع کرده باشند. 

زایا: générateur. پس créature را باید «آفرینا» نامید. 

گویا: مُنطِق. پس لال = فلسفه. 

ناو: کشتی جنگی، و سیزده کلمه از آن مشتق شده ‌است. برای رفع نحوست، خوب بود ناودان را که به‌معنی قوطی مخصوص پیچیدن کشتی‌های جنگی است می‌افزودند. 

نای: قصبه‌الریه. مسعود سعد می‌گوید: نالم ز دل چو نای من اندر حصار نای... معلوم می‌شود آن مرحوم ملتفت نبوده که در حصار قصبه‌الریه محبوس است. 

برگرفته از: صادق هدایت، علویه خانم و ولنگاری، تهران: امیرکبیر، چاپ چهارم، ۱۳۴۲، ص ۸۵ تا ۱۰۱ (فرهنگ فرهنگستان)

 

ارسال نظر:

  • پربازدیدترین ها
  • پربحث ترین ها