پنج فیلم دربارهی «اعدام» و تبعات آن

موضوع اعدام همواره مورد توجه فیلمسازان ایرانی و خارجی بوده است.
اعدام، دیه و قصاص موضوعات جنجالی ملودرامهای پرطرفدار در سالهای اخیر بودهاند. قهرمانها یا ضدقهرمانهای محکوم به مرگ؛ مجرمی که یک پایش پایین چوبهدار است و در انتظار بخشش از سوی ولیدم؛ حالا گناهکار است یا بی گناه، فرقی ندارد. داستان مجرمان همدلی برانگیزی که تاریخ دقیق مرگشان را میدانند و خود یا اطرافیانشان در تلاش برای جلوگیری از وقوع اعدام. در ادامه به معرفی پنج فیلم شاخص دربارهی این موضوع میپردازیم.
«انتهای خیابان هشتم»
باز هم ترانه علیدوستی و باز هم ایفای نقش دختری که در تلاش است تا برادرش را از چوبه دار نجات بدهد. اما این فیلم نسبت به شهر زیبا به مراتب فضای سیاهتر و تلختری دارد. نیلوفر و نامزدش خودشان را به هر دری میزنند تا برادر نیلوفر را از اعدام نجات دهند و پول دیه را جور کنند. اما در انتها نیلوفر تصمیم شومی میگیرد… فیلم انتهای خیابان هشتم ماهرانه و بیپرده به تبعات و تاثیرات حکم اعدام روی زندگی خانواده افراد اعدامی میپردازد و از بهترین فیلم های در مورد اعدام محسوب میشود.
«سام و نرگس»
اینطور به نظر میرسد که ایرج قادری یک سهگانه در مورد اعدام آدمها دارد. او به دنبال «میخواهم زنده بمانم»، «سام و نرگس» را در سال 79 ساخت. فیلمی که ستاره سینمای این روزهای ایران را معرفی کرد؛ محمدرضا گلزار با این فیلم به سینما معرفی شد. به غیر از او نوشین محمدخانی، اکرم محمدی، پوراندخت مهیمن و ... در این فیلم بازی کردند. قصه فیلم داستان علاقهمندی یک جوان به خواهر دوست خود است که منجر به قتل یکی از آنها میشود. سام که حیرتزده از کشته شدن دوست خود(عبد) است، نمیتواند بگوید که عبد خودش را کشته و او بی تقصیر بوده، از طرفی کسی او را باور نمیکند؛ حتی پدر؛ مادر و وکیل او.
فیلم Dancer in the Dark (رقصنده در تاریکی)
فیلم رقصنده در تاریکی هم یکی از تلخترین و در عین حال بهترین فیلم های درباره اعدام است که تا مدتها سکانسهای تلخ و شیرین آن در ذهنتان ماندگار خواهند شد. فیلم Dancer in the Dark ملودرامی موزیکال است که فیلمساز موفق دانمارکی، لارس فون تریه ماهرانه آن را کارگردانی کرده است. داستان درباره زنی خیالباف به نام سلما است که در یک کارخانه به کارگری مشغول است. این زن که از چکسلواکی به آمریکا مهاجرت کرده است، زندگی فقیرانهای دارد و با مشکلات مالی دست و پنجه نرم میکند.
سلما به صورت ژنتیکی چشمش مشکل دارد و تقریبا بیناییاش را از دست داده است. حالا میخواهد پول عمل برادر کوچکترش را جور کند تا جلوی مشکل مشابهی را برای او بگیرد. سلما در نهایت درگیر قتلی ناخواسته میشود و در کمال ناباوری بعد از دستگیری و دادگاهش، حکم اعدام میگیرد. تماشای این فیلم سینمایی درباره اعدام با فضای به شدت تاریک و تلخی که دارد در بعضی قسمتها غیرقابل تحمل میشود. با این حال کارگردان سعی کرده با سکانسهای موزیکال و خیالبافیهای شخصیت اصلی کمی از این تلخی بکاهد. موزیکهای این عنوان از برترین فیلم های درباره اعدام جهان را بیورک (Björk)، خواننده ایسلندی که نقش شخصیت اصلی را نیز بازی میکند ساخته است.
«من مادر هستم»
این فیلم درباره زندگی یک خانواده مرفه و در حال فروپاشی است و زندگی دختری را روایت می کند که توسط یکی از دوستان خانوادگی شان مورد تجاوز قرار گرفته و در نهایت او را به قتل می رساند.
این اتفاق موجب برملا شدن رازهای بسیاری از افراد قصه شده و داستان غم انگیزی را رقم می زند.
اگرچه در این ساختهی فریدون جیرانی صحنههای دادگاه باز هم گل درشت و طولانیاند، ولی گره گشاییهای روایت در همین صحنهها شکل میگیرد و خامی و کلیشهگی صحنههای دادگاه در فیلمهای قدیمیتر را ندارد.
فیلم سینمایی درباره اعدام Just Mercy (فقط رحمت)
فیلم فقط رحمت که جدیدترین عنوان در فهرست بهترین فیلم های در مورد اعدام محسوب میشود، بر اساس داستانی واقعی ساخته شده و روایتی از زندگی والتر مکمیلیان است؛ مردی سیاهپوست که به اتهام قتل یک زن سفیدپوست به اعدام محکوم شده است. اما وکیلی جوان و تازه کار سعی دارد این مرد را نجات دهد.