فرزانه امیدوارنیا سازنده فیلم کوتاه سانگ اسپرو:
هنرمندان مستقل چه در ایران چه در خارج؛ در غربتند

انیمیشن کوتاه «سانگ اسپرو» (که نام یک پرنده است) به تهیه کنندگی و کارگردانی «فرزانه امیدوارنیا» تاکنون در بیش از چهل جشنواره مهم بین المللی حضور داشته و موفق به دریافت سی جایزه از جمله دریافت تندیس بهترین انیمیشن کوتاه از جشنواره «لیبو» و همچنین از «جشنواره فلم جیفونی» شده است؛ امیدوارنیا میگوید فیلمهایش به دور از شعار و مانیفست است اما خیلی طول کشید تا ساخته شود چون بودجهای درکار نبود. کارگردان «سانگ اسپرو»در گفتوگو با هنرامروز درباره این انیمیشن میگوید.
هنرامروز-فرزانه شهریاری: انیمیشن کوتاه «سانگ اسپرو» در مدت زمان تقریبی ۱۰ دقیقه با تکنیک استاپ موشن و با موضوع «مهاجرت» ساخته فرزانه امیدوارنیا که محصول مشترک ایران و دانمارک است گروهی از پناهندگان را نشان میدهد که سعی می کنند برای جستجوی زندگی بهتر به یک کشور امن برسند. آنها به یک قاچاقچی پول می دهند تا آنها را در یک موتر حامل یخچال و فریزر از مرزها عبور دهد. با این وجود ، دمای یخ زدگی موتر امیدهای آنها برای آینده بهتر را به مبارزه ای شدید برای بقا تبدیل می کند. با فرزانه امیدوارنیا گپی کوتاه داشتهایم که در ادامه میخوانیم:
چه شد که به سراغ این سوژه رفتید؟ موضوع مهاجرت دغدغه شما بود؟
این دومین فیلم عروسکی بود که با موضوع مهاجرت یا آوارگی ساختم. فیلم اولم با نام "بودن" قایق پناهجویان است در رویای ساحل آرامش. فیلم دومم کامیون پناهجویان در رویای جاده خوشبختی و امنیت. قربانیانی که جایی در سرزمین خودشان ندارند و آینده نامعلومشان در سرزمین جدید هم وابسته به احتمالات، تصادفات و چگونگی اعمال قوانین ضد و نقیض مهاجرتی در قبال آنها، در کشور مقصد است.
انیمیشن «سانگ اسپرو» خیلی مورد استقبال جشنوارههای خارجی قرار گرفته؛ فکر میکنید علتش چه بوده؟ و بلعکس آنقدر که باید در داخل به آن پرداخته نشده؛ نقدتان در اینباره چیست؟
فیلمهای پرتعدادی با درونمایه مهاجرت ساخته میشود اما نه در ژانر عروسکی. شاید یکی از دلایلش همین باشد. هم اینکه فیلمهایم به دور از شعار و مانیفست است. با تجربه و مشاهدات ده ساله خودم در غربت، نگرشی انسانی را مدنظر قرار میدهم که همان را میسازم. در داخل کشور، فیلم کوتاه به طور عام، چندان جدی گرفته نمیشود. از طرفی مقوله فرهنگ و هنر به شدت کنترل شده و سیاست زده است. رفیق بازی و گروه گرایی هم که همیشه بوده. اما مسئله مهمتر: نگاه سیستم دولتی عرصه هنر، این طوری است که هنرمندان مستقل چه در ایران باشند و چه در خارج فرقی نمیکند. در هر دو حالتش در غربتند.
زمان ساخت این انیمیشن چقدر بود؟
خیلی طول کشید چون بودجهای در کار نبود. تصور اشتباه بر این است که فیلمسازی در اروپا راحت است. در حالیکه هزینه فیلمسازی بسیار سنگین است و بدون اسپانسر، تقریباً محال است. برای همین عروسکها را همین جا در دانمارک ساختم، بار زدم و بردم ایران. در ایران هم مشکلات پیش بینی نشده بسیاری سر راهم قرار گرفت که باعث شد پروسه طاقت فرسای ساخت فیلم، شبیه همان مهاجرتی باشد که داشتم میساختم.
چه شد که برای تحصیل از ایران مهاجرت کردید؟ و از سابقه شروع و فعالیتتان در این حیطه بفرمایید
بعد از اینکه از دانشکده هنرهای زیبا فارغ التحصیل شدم، برای آموختن بیشتر به دانمارک آمدم و از دانشگاه پلی تکنیک دانمارک فارغ التحصیل شدم. اینجا عروسک و مجسمه مى سازم، مینویسم و نقاشی میکشم. حالا آفرینش عروسکها و فیلمهایی که با حضورشان میسازم دغدغه اصلیام شده و تا به حال سه فیلم کوتاه ساختهام.