نگاهی به زندگی حرفهای و کاری این هنرمند
بیوگرافی رضا لواسانی (۱۳۴۰ - )
رضا لواسانی (زاده ۱۳۴۰ خورشیدی در تهران) مجسمهساز، تصویرگر، نقاش و طراح صحنه اهل ایران است. آثار لواسانی در نمایشگاههای متعددی در داخل و خارج از کشور به نمایش در آمدهاند.
هنر امروز: رضا لواسانی (زاده ۱۳۴۰) مجسمهساز، تصویرگر، نقاش و طراح معاصر ایرانی است. او در محله سرچشمه تهران به دنیا آمد. پس از گذراندن دوره ابتدایی به هنرستان پسران رفت و در سال ۱۳۶۰ دیپلم گرافیک گرفت. با پایان خدمت سربازی و بازگشایی دانشگاهها پس از وقوع انقلاب فرهنگی، وارد دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران شد و در سال ۱۳۷۰ لیسانس نقاشی خود را از این دانشگاه دریافت کرد.
او هنرمندیست که در مدیومهای گوناگونی فعالیت دارد و چیدمان "زندگی" را به ونیز پنجاه و هشتم میآورد. لواسانی ساخت چیدمان "زندگی" را در سال ۱۳۹۱ آغاز و بیش از سه سال روی اجزای مختلف آن کار کرد. او تعمداً خمیر کاغذ را انتخاب کرده که هم آثار ارزشمندی از بزرگان هنر ایران با استفاده از مدیوم پاپیه ماشه آفریده شده و هم به طور عینی و نمادین بر مفهوم بازیافت تاکید دارد. این اثر هنری روایتی شعرگونه است درباره شکوه و جلال زندگی و همچنین تصویری از گذشت زمان. شیوه شگفتانگیز او در ارائه این اثر هنری، توصیفگر باور هنرمند به ارزشمندی زندگیست که با امضای خاص او در زیبایی شناسی به نمایش درآمده است. "زندگی" بر نمایشوارگی مجسمه و چیدمان تاکید دارد.
وی مجسمهساز و نقاشی صاحبسبک است و در مجموع آثار حجمی او، نشانی از پیوند فکری با ادبیات فارسی بهویژه اشعار حافظ و مولانا به چشم میخورد و خود مدعی است که مجسمههایش، بیان امروزین ادبیات به شکل حجمهای عظیم است. او بر تعدادی از مجسمههایش که الهام گرفته از حافظ و مولانا هستند عنوان "حیرت" نهاده است. لواسانی هنر خود را در شاخههای گوناگون ارائه کرده و علاوه بر مجسمهسازی و نقاشی، به طراحی صحنه و ماسک برای تئاتر، تصویرگری کتاب در داخل و خارج از ایران، نگارش طرح درس برای فیلمهای آموزشی در زمینه طراحی و نقاشی پرداخته است.
رضا لواسانی در رویدادهای معتبر هنری نظیر آرت فرهای کانتمپورِری استانبول و دو دوره آرت دوبی از سوی گالری اثر شرکت داشته و آثارش را در کتاب گرافیک معاصر ایران در هلند، مجله وروم انگلستان و تقویم یونسکو به چاپ رساندهاست. آثار لواسانی در نمایشگاههای متعددی در داخل و خارج از کشور به نمایش درآمدهاند. طراحی صحنه و ماسک برای تئاتر، تصویرگری ۳۵ عنوان کتاب در داخل و خارج از ایران، برنده چندین جایزه داخلی و بینالمللی نگارش مقالات مختلف در زمینه تصویرگری و نقاشی، نگارش طرح درس برای فیلمهای آموزشی در زمینه طراحی و نقاشی و از جمله فعالیتهای این مجسمهساز محسوب میشوند. رضا لواسانی تعدادی از مجسمههای عظیم خود را با الهام از اشعار حافظ و مولانا با عنوان «حیرت» خلق کرده است. او همچنین آثاری را با تکنیک پاپیهماشه در کارنامهاش دارد. در مجموع، آثار لواسانی، نشانی بر پیوند فکری این هنرمند صاحبسبک با زبان غزل حافظ و بیان امروزین او به شکل حجمهای عظیم است.
رضا لواسانی که در رویدادهای معتبر هنری نظیر آرتفرهای کانتمپورِری استانبول و دو دوره آرت دوبی از سوی گالری اثر شرکت داشته، برگزیده جوایز برتر چهارمین دوسالانه مجسمه، ششمین دوسالانه بینالمللی تصویرگری، کنکور نوما، توکیو ژاپن و... شدهاست. این مجسمهساز تصویر آثارش را در کتاب گرافیک معاصر ایران در هلند ، مجله وروم انگلستان و تقویم یونسکو به چاپ رساندهاست. چیزی در آثار رضا لواسانی هست که او را متفاوت از دیگران جلوه میدهد، کیفیتی معنوی که فراتر است از آنچه در سطح آثارش دیده میشود. او همواره بر تأثیرپذیری از شعر فارسی تاکید دارد و شاید سادگی و شاعرانگی او در برخورد با عناصرِ مشخص است که بینندهی ایرانی را با او همراه میسازد.
تأثیر طراحی صحنه و ماسکهای تئاتری، تصویرگری و ساخت مجسمههای پاپیهماشه را میتوان در نقاشیهای رضا لواسانی بهخوبی مشاهده کرد. در آثار متنوع لواسانی، آنچه زمینه مشترک تمامی این هنرهاست پسوند فکری و دلبستگی بلافصلی است که هنرمند با ادب فارسی دارد. در واقع هر نوع فعالیت تجسمی لواسانی را میتوان در ترجمان بصری غزلها و اشعار بزرگانی چون مولوی، حافظ، نظامی و جامی دانست که بهواسطه بیانی روایی، ذهن مخاطب آشنا به متون کهن را به ادبیات و شاعرانگی مستتر در آن ارجاع میدهد.
نقاشیهای رضا لواسانی، علاوه بر ارجاعاتی که به شعر فارسی میدهد، در مواجهه با فرم نیز از نگارگری و سنتهای بازنمایی تصویری پیروی میکند: استفاده از بافتهای ظریف و متنوع، پرهیز از عمقنمایی، برخورد نمادگرایانه با پیکره انسانی، تزئیینگرایی، تکرارپذیری فرم، پرداخت به جزئیات به شیوهای دقیق و باوسواس، استفاده از رنگهای غنی و وجود زوایای دید مختلف بخشی از تأثیراتی است که لواسانی در نقاشیهایش از هنر نگارگری ایرانی گرفته است. تمامی این موارد در کنار استفاده از تخیل، بهنحوی فعال و زنده سبب شده تا مخاطب با صحنهای روبهرو شود که در آن از پرداخت جسمانی پرهیز شده و چوب، لباس، آب، نی، مو، صورت و... در وحدت فرم و رنگ مجسم شدهاند. این نگاه وحدتگرا علاوه بر استفاده از تونالیتههای رنگی یکسان، به دلیل پرهیز از هر نوع حالتگرایی، بیان واقعنما و ارجاعات جنسیتی، ذهن را به پرواز در عالمی ورای ساحت محسوس سوق میدهد.
رضا لواسانی در این اثر با عنوان «نفخ صور» که از جنس پاپیهماشه (خمیرکاغذ) ساخته شده، ارجاعاتی خارجی از حوزه فرهنگ کهن، ادیان و نیز موسیقی را به حجم خود افزوده است. برایناساس، هنرمند اثر خود را از یک حجم صرفاً دکوراتیو، به اثری حامل معنا و تأویلپذیر تبدیل کرده است. در این اثر «صور» یا شیپور بزرگی را میبینم که بلبلی کوچک کنار آن نشسته است. عناصر تصویری، تماماً از نوایی نشنیده و آوایی که شاید در شرف شنیدهشدن باشد، حکایت دارد. به گفته هنرمند در توصیف این اثر:
«بلبل پرندهای بداههخوان است و هیچگاه خواندنش یک مدل نیست و هر بار به شکلی متفاوت از قبل آواز سر میدهد. مجسمه نفخ صور هم برگرفته از یک غزل است. میتوان اینطور نتیجه گرفت که انتخاب عناوین و کلمات در غزل نیز بهجا و مناسب صورت میگیرد.»
علاوه بر اشاره مذکور، میدانیم که تقریباً تمام ادیان الهی به مسئله «رستاخیز» باور دارند؛ و یکی از نشانههای رستاخیز، دمیدن در شیپور عظیمی است که در قرآن با نام «نفخ صور» از آن یاد شده و در رساله اول «عهد جدید» و نیز «انجیل برنابا» به آن اشاره شده است. در روایات اسلامی، اسرافیل را مأمور دمیدن در نفخ صور دانستهاند. بر اساس این روایات، دمیدن در نفخ صور، ندای آسمانی عظیمی است که در زمان رستاخیز یا قیامت، همه آسمانها و زمین را پر میکند و موجودات عالم را میمیراند. همچنین با ندای دوم نفخ صور، مردگان دوباره زنده میشوند و رستاخیز به پا میشود.
تماشای مصاحبه 6 قسمتی پلتفرم آرته باکس با رضا لواسانی:
قسمت اول
قسمت دوم
قسمت سوم
قسمت چهارم
قسمت پنجم
قسمت ششم
حراجیها:
بونامز دبی، 4 آذر (1387)
کریستیز دبی، 9 اردیبهشت (1388)
بونامز دبی، 20 مهر (1388)
کریستیز دبی، 5 آبان (1388)
بونامز لندن، 12 خرداد (1389)
حراج تهران، 9 خرداد (1393)
بونامز لندن، 19 خرداد (1393)
بونامز لندن، 15 مهر (1393)
گالری ایام دبی، 21 بهمن (1393)
حراج تهران، 4 دى (1395)
حراج تهران، 21 دى (1397)
بونامز آنلاین، 20 اسفند (1399)
بونامز آنلاین، 20 اسفند (1399)