حاشیه های فراوانِ فیلم"قسم"
سنگ اندازی یا شلوغکاری؟
"قسم" دومین ساخته‌ی محسن تنابنده بعد از کمدی "گینس" است. این فیلم در سی و هفتمین دوره از جشنواره‌ی فجر به نمایش درآمد و در شش مورد کاندیدای دریافت سیمرغ و دیپلم افتخار شد. نشست خبری این فیلم با حاشیه‌هایی همراه بود اما احتمالا چیزی که برای دست اندرکاران این فیلم غافلگیر کننده بود این است که اکران عمومی این فیلم هم حاشیه‌ساز شده است.
اقتصاد هنر آنلاین- شفق ابوسبا؛ فیلم قسم درباره‌ی "قسامه" فقهی در اسلام است. یکی از نکاتی که در مورد فیلم تنابنده بحث برانگیز بود، ایرادات حقوقی بود که به آن گرفتند. در قانون مجازات اسلامی اگر دلیل و مدرک کافی برای اثبات جرمی وجود نداشته باشد ولی ظن به راست بودن آن، توسط قاضی وجود داشته باشد، قسم خوردن ۵۰ نفر از بستگان پدری ذکور می‌تواند برای اثبات قتل کافی باشد. در نشست مطبوعاتی این فیلم بحث حقوقدانی به نام "مظاهری" از خبرگزاری نسل انقلاب با محسن تنابنده بالا گرفت. این فرد ادعا داشت که در نگارش این فیلمنامه اشتباهات حقوقی زیادی وجود دارد و دلیل این خطاها را نبود مشاور حقوقی در شورای پروانه ساخت می دانست. تنابنده اما در دفاع از فیلمنامه و فیلمش گفت: مو لای درز فیلمنامه‌اش نمی‌رود و سه قاضی "گردن کلفت" پای فیلمنامه‌ی قسم بوده‌اند و اگر او فکر می‌کند از آن‌ها گردن کلفت‌تر است و آن‌ها اشتباه می‌کنند باید با آن‌ها صحبت کند. در نهایت هیچ یک از طرفین نتوانست دیگری را قانع کند و بحث آن‌ها بی‌نتیجه‌ی خاصی پایان گرفت.
نکته بعدی درباره‌ی منابع مالی بود که فیلم با آن‌ها ساخته شده است.در ابتدای امر قرار بود تهیه کننده‌ی این فیلم "الهام غفوری" باشد ولی اینطور بیان شد که بخاطر رسمی نشدن کارت تهیه‌کنندگی او از طرف شورای تهیه‌کنندگان مجبور شده‌اند به سراغ تهیه کننده‌ی دیگری برای قسم بروند که این شخص "جلیل شعبانی" بوده است. "شعبانی" در فجر سی و ششم فیلم دیگری را هم با مشارکت سازمان سینمایی "اوج" تهیه کرده بود که "سوتفاهم" نام داشت. در تیتراژ قسم فقط نام "شعبانی" به عنوان تهیه‌کننده آمده است. او درباره‌ی سرمایه‌ای که فیلم با آن ساخته شده اینگونه توضیح داد: اول قرار بود همه‌ی فیلم در سوله و با دکور ساخته شود. چون اینکار بسیار پرخرج بود با "اوج" رایزنی‌هایی کردیم ولی بعد از تست‌های اولیه تصمیمان بر آن شد که در لوکیشن‌های واقعی کار را فیلمبرداری کنیم و چون هزینه‌ی فیلم دیگر آنقدر زیاد نمی‌شد گفتیم که فیلم را خودمان تهیه می‌کنیم. پول "کوچکی" که از موسسه اوج گرفتیم را پس دادیم و فیلم با سرمایه خانم "غفوری"، من و مشارکت سرمایه گذاران دیگر ساخته شد. جالب این است که تنابنده دقیقا بخاطر فیلمبرداری فیلم در لوکیشن‌های واقعی و شهرهای مختلف ایران، قسم را فیلمی پرهزینه خوانده بود و بیان کرده بود که تنها هزینه‌ی اسکان عوامل فیلم در شهرهای مختلف حدود یک میلیارد تومان شده است. طبیعی هم است که فیلمبرداری در لوکیشن‌های واقعی در فیلمی با لوکیشن‌های زیاد، پرهزینه‌تر باشد تا دکور و سوله!
با اعلام آغاز اکران فیلم در ماه مرداد مانند بسیاری از فیلم‌های دیگر تبلیغاتی برای این فیلم انجام شد. یکی از آن‌ها اکران فیلم در مشهد با حضور عوامل بود. روشی تبلیغاتی که این روزها بسیار مد شده است. قرار بود که دوشنبه هفتم مرداد، تنابنده به همراه "حسن پورشیرازی" و "مهناز افشار" به صورت ارتباط زنده‌ی تصویری! به سینما اطلس مشهد بروند. اما مثل اینکه حضور تصویری اینترنتی "مهناز افشار" مورد تایید بعضی (این بعضی هم مشخص نیست که چه کسانی هستند) نبوده است و بعد از چند ثانیه ارتباط تصویری قطع شده است. اینکه فیلمی از "مهناز افشار" می‌تواند در سینماها اکران شود ولی ارتباط تصویری او قطع می‌شود هم به نوبه‌ی خود جالب است!
به هرحال این اتفاق باعث شد تا تنابنده به حرم امام رضا برود و آنجا در ویدئویی که در آن خودش و پورشیرازی هستند مشهد را "جمهوری خودمختار مشهد" لقب دهد و چهره‌ای معترض به خود بگیرد.
باید نشست و دید کدام یکی از رویکردها واقعی و ناشی از مشکلات و سنگ اندازی های مسئولین است و کدام یک شلوغکاریِ تبلیغاتی برای یک فیلم پر هزینه...