سهم صعنت هنردر آلودگی زیست محیطی چقدر است؟
هیچ اقدامی برای مراقبت از سیاره ما کوچک نیست
در سال 2019 در سراسر جهان نشستها و اعتراضهایی برای جلوگیری از آلودگی محیط زیست و توجه بیشتر به این مهم صورت گرفت. در کنار این بسیاری از رویدادهای هنری و دوسالانهها توجه به محیط زیست و کمتر کردن تولید گازهای گلخانهای و زباله غیرقابل بازیافت را به عنوان موضوع اصلی خود انتخاب کردند. اما خود این رویدادها و برگزاریشان چه میزان آلاینده به محیط زیست وارد میکند؟ آثار هنری از مرحله تولید تا نمایش و حمل نقل میتوانند در هر مرحله مقدار زیادی آلاینده به محیط زیست اضافه کنند و این شاید راز کثیف هنر باشد. و شاید بهتر است هر هنرمند، مجموعه دار و گالری دار در کاهش میزان این آلایندگی مشارکت کند.
هنرامروز-مهسیما شکریان: بر اساس گزارشی از آرت نت نیوز، هفته گذشته صدها هزار نفر در سراسر جهان در اعتراض به آلودگی محیط راهپیمایی کردند. همزمان با این اعتراضات کاروان حمل آثار هنری از مرز فلوریدا به سمت میامی برای رویداد هنری "آرت بازل میامی" (Art Basel Miami) در حرکت بود. جایی که قرار است تنها یک هفته باقی بمانند و مجددا به محل اصلیشان بازخواهند گشت.
علی رغم اینکه همگان تصورمیکنند، دنیای هنر به عنوان وسیله آگاهی اجتماعی و پیشرو عمل میکند اما خود همین دنیا هر روز بیشتر باعث آلایندگی میشوند. مجموعهداران هنری برای خرید و بازدید آثار هنری سفر میکنند و هواپیمای خصوصی را به هواپیمای عمومی ترجیح میدهند، خودشان میتوانند عاملی برای تولید گازهای آلاینده باشند. به جز این حمل و نقل آثار هنری علی رغم اینکه در بیشتر موارد تلاش میشود که به صورت زمینی انجام شود خود باعث انتشار حجم زیادی از گازهای گلخانهای است. شرکت حمل و نقل (Dietl International) که یکی از معتبرترین شرکتهای حمل و نقل آثار هنری است، فقط با حمل و نقل آثار هنری به میامی در سال جاری 1000 تن دیاکسید کربن تولید کردهاست. متوسط تولید دیاکسید کربن در سال حدود 5 تن برای یک ماشین شخصی آمریکایی است.
علاوه بر این جعبههای حمل و نقل و نایلونهای حباب دار برای حمل این آثار حجم زیادی زباله تولید میکنند. البته واقعیت تولید زباله و آلایندگی محیط زیست در این صنعت نادیده گرفتهمیشود. با این وجود عدهای از دست اندرکاران هنر در حال انجام اقداماتی هستند که تغییراتی در این وضعیت ایجاد کنند دارند.
بعضی از هنرمندان دست به تولید آثار هنری زدهاند که علاوه بر ترویج آگاهی درباره اهمیت موضوع محیط زیست در روند خلق و تولید هم زباله و آلایندگی کمتری تولید کنند. بعضی از گالریها وسایل حمل نقل را نگهداری میکنند و از آنها چندین بار استفاده میکنند. در آرت بازل میامی نشستی درباره تغییرات آب و هوا برگزار خواهد شد. اما در این موج آگاهی بخشیدن درباره بحران محیط زیست مجموعه داران سهم خود را انجام میدهند و کجای این جریان قرار دارند؟
رابطهای دو طرفه بین تولید کنندگان و فروشندگان و خریداران آثار هنری وجود دارد که هر یک در کمتر آلایندگی این صنعت سهمی دارند. در صنعت حمل و نقل آثار هنری احتیاج زیادی به گزینههای سبزتری وجود دارد، اما مسئولان میگویند تا زمانی که مجموعه داران خواستار این موضوع نباشند حرکتی اتفاق نخواهد افتاد.
چه کسانی به این موضوع اهمیت می دهد؟
تا کنون ، هیچ گونه بازنگری جدی در مورد نحوه نمایش آثار در گالری ها و نمایشگاه های هنری ، رویدادها و در بین هنرمندان صورت نگرفته است. در سال 2019 دستکم چندین دوسالانه هنری اعم از دوسالانه استانبول یا دیگر رویدادهای معتبری در سراسر جهان با موضوع آلودگی محیط زیست برگزار شد. اما در تمام اینها اشاره به آلایندگی توسط همین رویدادها ایجاد میشود اشاره جدی و مستقیمی صورت نگرفته است. این آلایندگی شامل مرحله تولید اثری تا تحویل آن به خریدار هنر میشود. بعضی وسیلههای تولید اثر هنری تاثیر به شدت آلایندهای بر محیط زیست دارند.
"کریستین لاریوایر"، متخصص ارتباطات تغییرات آب و هوا، می گوید: "از دیدگاه ارتباطات ، زمانی که جریانی ایجاد شود و رعایت نکات این جریان و حمایت از آن ارزش محسوب شود، افراد بیشتری از آن حمایت میکنند و اقدامات سریع تری در این زمینه صورت میگیرد. همچنین بسیاری از اقتصاددانان و دیگران معتقدند که با اِعمال انگیزه های مالی مناسب ، اقدامات اقلیمی تسریع می شود."
اگرچه تحولات زیادی در شیوه زندگی مردم برای تولید آلاینده کمتر صورت گرفته است، اما این موضوع هنوز به زمان بیشتری برای طی کردن این راه طولانی احتیاج دارد. کارشناسان هنری معتقد هستند این مجموعه داران و خریداران هنر هستند که از بعضی رویدادهای هنری حمایت میکنند و آنها هستند که هزینه حمل آثار و بسته بندی را پرداخت میکنند. تا زمانی که آنها آگاه نشوند و اقدامی نکنند تحولی در این زمینه صورت نخواهد گرفت.
بعضی فروشندگان آثار هنری میگویند، تا به حال هیچ یک از خریداران و مجموعه داران از آنها شیوه حمل و نقل سبزتر را تقاضا نکردهاند.
راه حلهایی مانند استفاده از وسایل بستده بندی پایدار برای حمل و نقل آثار هنری و انتخاب راههای کوتاهتر و کم مصرفتر برای تحویل آثار به مقصد جزو اقداماتی است که درباره آنها فکر شدهاست. اما این تمهیدات ممکن است از نظر اقتصادی هزینهای بیشتری برای افرادی که در این صنعت مشغول هستند داشته باشد. یکی از مدیران یک شرکت حمل و نقل آثار هنری گفتهاست باید این پایداری بسته بندی و آلایندگی کمتر با هزینهای منطقی عملی شود. وقتی راه حل سبزی ارائه شود باید مقرون به صرفه نیز باشد.
ایده استفاده از جعبههایی برای حمل و نقل آثار مطرح شده که به دلیل پایداری و وزن کمتری که دارد، باعث کمتر شدن وزن محموله خواهد بود و این وزن کمتر باعث تولید مقدار کمتری از گازهای گلخانهای خواهد شد. عدهای از مجموعه داران هم میگویند که اصلا از وجود راه حل حمل و نقل و تولید کمتر آلاینده خبر نداشتند و اگر بدانند چنین گزینهای هم قابل انتخاب از آن استفاده خواهند کرد.
گالریهای کوچکتر هم باید سهم خود در تولید کمتر زباله را عملی کنند. در هر صورت اگر سهم آلایندگی مربوط به هنر و مسائل مربوط هر قدر هم کم باشد، هیچ اقدامی برای مراقبت از سیاره ما کوچک نیست.