مادر تصویری الهام بخش برای هنرمندان
مادر به تعبیری اولین دوست، معلم و حامی هر شخص است. ارتباط با مادر بر تمامی مراحل زندگی تاثیر گذار است و مادر به عنوان نمادی از صبر و مهربانی، مراقبت و حمایت میتواند تصویری و زیبا و الهام بخش برای هنرمندان باشد. هنرمندان نقاش و نویسنده و روان شناسان بسیاری ارتباط مادر و فرزند را تصویری الهام بخش یافتهاند و آثار زیادی را در این باره خلق کردهاند. اما نقاشیهایی هم موجود است که هنرمندان مستقیما از پرتره مادرشان کشیدهاند. در این گزارش چند اثر هنری که هنرمندان از مادرِ خود خلق کردهاند را میبینیم.
هنرامرزو-مهسیما شکریان: شاید اولین نقاشی که متوجه جذابیت تصویر مادرش برای نقاشی شد، آلبرشت دورر آلمانی بود. او در سال 1514 میلادی نقاشی از مادر 63 ساله خود کشید.
دانته گابریل روزتی
این هنرمند بریتانیایی یکی از هنرمندانی است که موفقیت هنریاش را بیش از هر چیز مدیون مادرش است. مادر این هنرمند فرزند یک نویسنده فرانسوی بود و در زمان خود جزو زنان با سواد محسوب میشد. او با پدر دانته که شاعر بود ازدواج کرد و فرزاندش را در محیطی سرشار از فرهنگ و هنر پرورش داد. دانته گابریل روزتی آموزش اولیه ادبیات و نقاشی را نزد مادرش دید.
گفته میشود دانته گابریل روزتی بارها مادرش را به عنوان مدل در نقاشیهایش کشید. یکی از دلپذترین این نقاشیها تصویر مادر دانته گابریل روزتی در نقاشی آموزش مریم باکره است که مادرش را به عنوان آموزگار مریم به تصویر کشیدهاست.
جیمز مک نیل ویسلر
نقاشی پرتره مادر ویسلر در موزه اورسی پاریس نگهداری میشود و در سال 1871 خلق شد. ویسلر نقاشی آمریکایی زمانی این تابلو را خلق کرد که در لندن زندگی میکرد. قرار بود که مدلی برای تمرینِ نقاشی ویسلر به کارگاه او بیاید، اما آمدنش با ساعتها تاخیر همراه شد. زمانی که ویسلر از آمدن مدل ناامید شد مادرش را به جای مدل نشاند و از روی او نقاشی کرد. این نقاشی زمانی که در نمایشگاهی در لندن قرار گرفت به خاطر عنوانش "تمرین" چندان مورد توجه مخاطبان قرار نگرفت. قصد ویسلر از کشیدن این نقاشی تمرین رنگ آمیزی و ترکیب بندی بود و به همین دلیل عنوان آن را "تمرین" گذاشت. اما زمانی که نام اثر به پرتره مادر ویسلر تغییر کرد، سرنوشتی متفاوت را برای این اثر هنری رقم زد. نقاشی مادر ویسلر یکی از آثار هنری مهم جهان است و سالانه مخاطبان زیادی را جذب میکند.
اندی وارهول
شاید اندی وارهول هم هنرمند شدنش را مدیون مادر هنر دوست و خوش ذوقش باشد. حاصل ازدواج جولیا وارهول با پدر اندی وارهول، سه پسر بود که جوانترین آنها اندی یکی از موفق ترین هنرمندان مدرن و پاپ آرت یا هنر مردمی شد. گفته میشود مادر اندی وارهول نیز دستی در طراحی داشت و کتابی مصور با عنوان گربههای مقدس درست کرد و آن را به عنوان مادر اندی وارهول امضا کرد.
اندی وارهول به مادرش علاقه خاصی داشت و تا سال 1971 با او زندگی کرد. او همچنین فیلمی 66 دقیقهای از زندگی مادرش در روزهای پیریاش ساخت و بعد از مرگ مادرش یک نقاشی از پرتره او خلق کرد. مادر اندی وارهول سالهای آخر عمرش را در خانه سالمندان سپری کرد و بارها با اندی تماس گرفت تا به دیدارش برود. گفته میشود اندی وارهول از مرگ مادرش میترسید و به دیدارش نرفت و حتی در مراسم خاک سپاری او نیز شرکت نکرد.
وینسنت ون گوگ
گفته میشود مادر ون گوگ تا سن 32 سالگی مجرد بود و سرانجام بعد از مرگ خواهر کوچکترش مجبور شد با همسر او ازدواج کند و در آن زمان یک هنرمند آماتور محسوب میشد. او فرزندانش را در فضایی خلاقانه و پر از نقاشی و بازی پرورش داد و دور از ذهن نیست که بگوییم اولین معلم هنر ون گوگ بود.
ون گوگ نیز نقاشی از مادرش خلق کردهاست. این نقاشی برخلاف دیگر آثار او از روی مدل زنده کشیده نشده، بلکه مدل این نقاشی عکسی از مادر ون گوگ در باغ است و به شیوه خاص ون گوگ با رنگهایی درخشان رنگ آمیزی شدهاست. این نقاشی در سال 1888 خلق شد و خاطرهای از یک گردش خانوادگی در باغ است. در این نقاشی مادر و دو خواهر ون گوگ در باغ به تصویر کشیده شدهاند. عشق به طبیعت در وجود ون سان ون گوگ شاید میراثی از مادر هنرمندش باشد.
*تصویر گزارش اثر ماری کاسات