رویاهای بتونی، نمایشگاهی درباره میراث صنعتی شهرها
گالری (Photon) در اسلوونی از2 جولای میزبان آثار ده هنرمند از کشورهای مختلف است. این نمایشگاه به تاثیر و نقش عکاسی بر درک ما از توسعه صنعتی شهرها در طول تاریخ میپردازد و علاوه بر آن جریانات شخصی و جزییات تاثیر حضور صنعت در یک شهر بر افراد معمولی را نیز در نظر میگیرد. شیوا خادمی و مهدی ناظری دو هنرمند ایرانی هستند که آثارشان در بین منتخبین نهایی این نمایشگاه به چشم میخورد. شیوا خادمی در مجموعه سوت خاموش حاضر در این نمایشگاه داستانی از کارخانه چیتسازی بهشهر را روایت میکند که چگونه اول با حضورش و در نهایت با تخریبش بر زندگی مردم تاثیر گذاشتهاست.
هنرامروز: شیوا خادمی درباره مجموعه سوت خاموش که در نمایشگاه رویاهای بتونی حضور دارد مینویسد:
"سوتِ خاموش
بهشهر در دوران پهلوی اول به عنوان یکی از شهرهای هدفِ بهرهوریِ اقتصادی در شمال کشور در نظر گرفتهشد. با همکاری کشور آلمان درسال ۱۳۱۷هجری شمسی کارخانهی چیتسازی بهشهر راه اندازی شد و جمعیت زیادی جهت کار به این شهر مهاجرت کردند. پدربزرگ و مادربزرگ من هر دو از کارگران کارخانهی چیتسازی بهشهر بودند. روایت و خاطرات آنها از کارخانه و اعتقادشان مبنی بر تغییر هویتِ شهر بر اثر فروپاشی کارخانه، مرا به گردآوری این مجموعه ترغیب کرد.
مادربزرگم همیشه میگفت کارخانهی چیتسازی، قلبِ شهر بود؛ ساعت شش صبح که میشد سوت کارخانه یک شهر را بیدار میکرد و در سه شیفت این سوت به صدا درمیآمد. مردم بهشهر و روستاهای اطراف، طی شبانهروز، زمان فعالیتهای روزانهی خود را با صدای سوت کارخانه تنظیم میکردند. اما متاسفانه امروز از آن کارخانهی عظیم که به طور مستقیم، روزیِ حدود ۳۳۰۰ خانواده را تامین میکرد، چیزی باقی نماندهاست.
چیتسازی بهشهر که یکی از بزرگترین کارخانههای خاورمیانه در نوع خود بود و قطب اقتصادی استان محسوب میشد، در سال ۱۳۷۶ به بخش خصوصی واگذارشد. کارخانه از آغاز دههی ۸۰ با رکود و ورشکستگی مواجه شد و طی این دهه هزاران کارگر بیکار شدند. به دلیل عدم مدیریت صحیحِ گروه خریدار، فرایند تولیدِ آن استمرار نیافت و نگاه سوداگرانه به کارخانه و متعلقاتش موجب شد تا امروز جز ویرانهای بهمساحت۲۰ هکتار از آن باقی نماند. پس از تعطیلی کامل کارخانه در سال ۱۳۸۲ نرخ بیکاری و تعداد دستفروشانِ شهر افزایشیافت و گسترش فقر و اعتیاد نیز در پی آمد.
مجموعه عکس «سوتِ خاموش» حکایت چهرهی استحالهشدهی شهر است، شهری که بر پیشانیاش نام کارخانه میدرخشید و اکنون برای نسل من تنها یک دالانِ تاریکِ خاطره باقی ماندهاست. گویی کارخانهی چیتسازی، میراثِ این شهر است که در شجرهنامهی بهشهر نقش پررنگی دارد. در میان خاطرات روشنِ مادربزرگ، پدربزرگ و اطرافیانم به دنبال پاسخی میگشتم که ساختماناش دیگر ویران شده بود."
تابلوی ورودی کارخانه چیت سازی بهشهر که به صورت دست نخورده از سال ۱۳۱۷ باقی مانده است.
ابوالقاسم، متولد ۱۳۱۰، او از ۹ سالگی در قسمت ریسندگی به مدت ۴۰ سال مشغول به کار بود.
تامارا، متولد ۱۳۱۱ ، در ۴ سالگی از آذربایجان شوروی به بهشهر مهاجرت کرد و در سن ۸ سالگی در قسمت چله دوانی شروع به کار کرد و ۱۴ سال در کارخانه مشفول به کار بود.
احمد خادمی، پدربزرگم که نامش در دفتر شناسایی کارگران چیت سازی بهشهر ثبت شده است. او در قسمت اداری کارخانه به مدت ۳۰ سال مشغول به کار بود.
شعبان، متولد ۱۳۴۱ ، او ۳۰ سال سابقه ی کار با عنوان کمک تکنسین آزمایشگاه ریسندگی دارد و بعد از تعطیلی کارخانه از طریق دریا و پرورش ماهی زندگی اش را می گذراند.
فاطمه، متولد ۱۳۰۳، خانواده ی او از آذربایجان شوروی به بهشهر مهاجرت کردند و در سن ۱۰ سالگی وارد کارخانه ی چیت سازی شد.
مجید، متولد ۱۳۵۱، او ۱۸ سال به عنوان کارگر رنگریزی در کارخانه مشغول به کار بود. او هنوز در ویرانه های باقی مانده از ساختمان دولتی زندگی می کند.
نعمت الله، متولد ۱۳۳۴، او ۳۷ سال در قسمت کلاف مشغول به کار بود.
سیده معصومه، مشغول به کار در قسمت حلاجی کارخانه که تصفیه پنبه و تبدیل آن به نخ است. سال ۱۳۷۷
غضنفر، متولد ۱۳۰۹، او ۳۸ سال سابقه ی کار در قسمت ریسندگی کارخانه دارد. خانواده ی او از باکو به بهشهر مهاجرت کردند.
محل نگهداری کارت های ورود و خروج پرسنل اداری کارخانه. بخش بسیار کوچکی از مجموعه ی کارخانه ی چیت سازی که هنوز ویران نشده است.
نمایی از پرونده های کارگران بازنشسته در قسمت بایگانی کارخانه ی چیت سازی بهشهر.
نمایی از اتاق رئیس در قسمت اداری کارخانه، بخش بسیار کوچکی از مجموعه ی کارخانه ی چیت سازی که هنوز ویران نشده است.
معرفی هنرمند:
شیوا خادمی
متولد ۱۳۶۸/ مشهد
دوره کاردانی: عکاسی خبری / دوره کارشناسی: مدیریت امور فرهنگی و هنری
کسب مقام اول در فستیوال عکس RENDEZ-VOUS IMAGE ، کشور فرانسه، استراسبورگ، ۲۰۲۰
فینالیست نهایی در سیزدهمین فستیوال بین المللی عکاسی خبری لیتوانی VILNIUS photo Circle، شهریور۱۳۹۸
تقدیر شده در هفتاد و ششمین جشنواره بین المللی عکاسی Poyآمریکا، بهمن ۱۳۹۷
کسب مقام اول در جشنواره بین المللی The Andrei Stenin International Photo روسیه، مرداد۱۳۹۷
انتخاب و نمایش آثار عکس در:
منتخب در فراخوان نمایشگاه استعداد گالری ای.جی. در بخش مجموعه عکس، تهران، تیر ۱۳۹۸
منتخب در نمایشگاه بین المللی زنان یوروفتو آرت در کشور رومانی، اسفند ۱۳۹۷
منتخب در هشتمین دوره جایزه عکس مستقل شید، بهمن ۱۳۹۶