واکنش هنرمندان در ترکیه به خشونت علیه زنان

هنرام‌روز: در ماه ژوئن یک زن ترکیه‌ای در توییترش نوشت : "شوهرم اگر مایل باشد می‌تواند کار کند." این توییت در پی انتشار اخباری مبنی بر خشونت علیه زنان منتشر شد و با استقبال زنان دیگر مواجه شد. زنان دیگر نیز توییت‌هایی مشابه آن منتشر کردند. "زیباترین شغل دنیا پدر بودن است" این جملات در واقع جملاتی هستند که در اجتماع و هر روز زنان را در موقعیتی پایینتر نسبت به مردان قرار می‌دهد اما این بار خطاب به مردان بود.

در ماه جولای 2020 قتل پینار گلتکین بازیگر 27 ساله ترک توسط دوست سابقش نیز اعتراض عمومی را برانگیخت و زنان با پست کردن عکس‌های سیاه و سفید از خودشان در اینستاگرام به افزایش تعداد زن کشی در ترکیه اعتراض کردند. آن‌ها بر این باور بودند که اگر قانون فکری اساسی برای این موضوع نکند این اتفاق برای زنان بیشتری تکرار خواهد شد.

در ادامه چند روایت از هنرمندان و فعال حقوق زنان کشور ترکیه می‌خوانیم:

ایسل اگریکوواک

ایسل اگریکوواک هنرمند و نویسنده ترک ساکن برلین عقیده دارد مقداری طنز برای روایت وضعیت زنان در این کشور لازم است. او می‌گوید بحث حقوق زنان به قدری سنگین است که نیاز دارد تا در مواجهه با آن لحظه‌هایی تسکین بخش نیز بسازیم. به همین دلیل برای تغییر شرایط و القا و پذیرش یک دیدگاه جایگزین چه در اعتراضات و چه در هنر به زبانی بازیگوشانه احتیاج داریم.

در ماه مارس 2016 ویدئوی "زمان آن رسیده که آهنگی جدید بخوانیم" از این هنرمند بالای هتلی در استانبول نمایش داده شد. این ویدئو با الهام از ماجرای سیب و حوا و رانده شدن از بهشت ساخته شده بود و باور قدیمی اشتباه حوا را به چالش می‌کشید. نمایش این ویدئو بعد از سه روز متوقف شد و مقامات شهرداری دلیل آن را آلودگی بصری عنوان کردند. درخواست‌های هنرمند این اثر برای توضیحات بیشتر شهرداری برای توقف این پروژه هنری بی پاسخ ماند اما این ویدئو بعدا در سال 2019 در آلمان به نمایش گذاشته شد. اثر بعدی این هنرمند اجرای نمایشی علیه موضوع سانسور بود که به همراه شاگردانش  در موسسه فرهنگی دپو استانبول اجرا شد و اجرای آن با تماس تلفنی در مقابل بینندگان متوقف شد. این اثر نیز در آلمان مجددا اجرا شد.

نریمان پولات

نریمان پولات هنرمند دیگر ترک که بیست سال است درگیر مسائل حقوق بشر و فمینیست است عقیده دارد زنان هنرمندان به میزان کافی در آثارشان به موضوع خشونت نمی‌پردازند و این نا امید کننده‌است. او می‌گوید:" سعی دارم در آثارم  یاد زنان کشته شده با خشونت را زنده نگه دارم و با بی عدالتی مبارزه کنم." او عقیده دارد هنر با ایجاد احساسات عمیق در مردم می‌تواند از کلمات بهتر عمل کند.

پولات معتقد است که تولید آثار هنری برای مبارزه با خشونت و بیان نابرابری و فشارهایی که زنان در زندگی روزمره با آن روبرو هستند بسیارحیاتی است. او همچنین این واقعیت را تأیید می کند که امروز هنرمند زن بودن در ترکیه یا هرجای دیگر جهان همچنان چالش برانگیز است.

گلسن کاراموستفا

گلسن کاراموستفا ، یکی از تأثیرگذارترین هنرمندان تجسمی ترکیه که در کارهایش تغییرات سیاسی-سیاسی در ترکیه مدرن را کاوش می کند می‌گوید که زنان همیشه نقش ویژه ای در هنر داشته اند، حتی اگر تعداد آنها کمتراز هنرمندان مرد باشد. او شاهد افزایش زنان هنرمند و شاغل ترکیه از سال 1980 بوده‌است.

کاراموستفا از سال 1970 درگیر بحث فمینیست در ترکیه است و با سازمان‌های مرتبط با این موضوع همکاری دارد ، شاهد تغییر در زمینه بحث های جنسیتی بوده‌است و معتقد است زمانی که زنان هنرمند داستان خشونتی که علیه خودشان صورت گرفته را در آثارشان روایت می‌کنند رویکردی متفاوت نسبت به این موضوع دارند.

او می‌گوید ما نباید درباره کار آن‌ها طوری صحبت کنیم که گویی با زبانی دیگر بیان می‌شود یا مربوط به شخص دیگری است. وقتی روایات این تجربه‌های منحصر به فرد و غم انگیز در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند تاثیر گسترده‌ای ایجاد می‌کنند که با چیز دیگری قابل مقایسه نیست.