تخریب میراث فرهنگی قره‌باغ توسط ارتش آذربایجان

هنرام‌روز: از زمان شروع جنگ بین آذربایجان و ارمنستان، صدها نفر جان خود را از دست ‌داده و هزاران نفر نیز آواره شده‌اند.

 منطقه قره‌باغ در مرزهای آذربایجان قرار دارد، اما اکثریت جمعیت آن ارمنی است و از سال ۱۹۹۴ تحت کنترل نیروهای ارمنی قرار دارد.  

اشکال مختلف هنری، بقایای سکونتگاه‌های باستانی از جمله میراث ارزشمند این منطقه هستند که اکنون مورد حمله قرار گرفته‌اند.

در تاریخ ۸ اکتبر، سخنگوی وزارت دفاع ارمنستان گفت که کلیسای جامع شوشی، یکی از بزرگترین کلیساهای ارامنه در جهان، توسط نظامیان آذربایجان مورد حمله قرار گرفته است. او تصاویری از دیوار‌های ترک برداشته شده و یک سوراخ بزرگ در سقف کلیسا را به خبرنگاران نشان داد. مقامات آذربایجانی بلافاصله بمباران این کلیسا را تکذیب کردند.

سخنگوی وزارت دفاع آذربایجان گفت که اخبار مربوط به خسارات وارد شده به کلیسای شوشی هیچ ارتباطی با فعالیت‌های ارتش آذربایجان ندارد.

وی افزود: نیروهای آذربایجانی بناهای تاریخی، فرهنگی و به ویژه مذهبی را هدف قرار نمی‌دهند.

در همین حال، طبق گزارش ۳ اکتبر هملت پطروسیان، باستان شناس شهر تیگراناکرت با قدمت ۲۰۰۰ ساله نیز مورد اصابت توپخانه آذربایجان قرار گرفته است.

 پطروسیان در بیانیه‌ای گفت: بهترین مناطق باقی‌مانده از تمدن‌های هلنیستی در منطقه جنگی است و خاطرنشان کرد که چندین بار مورد اصابت گلوله قرار گرفته است.

 به گفته سیمون مگاکیان، استاد علوم سیاسی ارمنستانی، آذربایجان برای پاک کردن تاریخ و گذشته مسیحیان ارمنستان، عمداً مکان‌های مقدس را مورد هدف قرار داده است. ۴۰۰۰ سایت فرهنگی قره باغ در معرض آسیب جدی قرار دارند.

 در تاریخ ۹ اکتبر، آرایک هاروتونیات، وزیر فرهنگ ارمنستان از یونسکو درخواست کرد تا بمباران کلیسای جامع غازانچتسوتس را محکوم کند. او گفت: تخریب عمدی میراث فرهنگی یک جنایت جنگی است. هدف قرار دادن میراث فرهنگی در شرایط جنگی توسط تعدادی از کنوانسیون‌های بین المللی از جمله کنوانسیون لاهه یونسکو ممنوع است. متأسفانه زمانی که آذربایجان میراث فرهنگی ارامنه نخجوان را طی سال‌های ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۶ پاکسازی کرد، از طرف یونسکو محکوم نشد. سکوت یونسکو منجر به تخریب ۸۹ کلیسای ارمنی، ۵۴۸سنگ صلیب و ۲۲۷۰۰ سنگ قبر شد.

 وی افزود: ما از یونسکو و سایر سازمان‌های مربوطه می‌خواهیم تا حملات مداوم آذربایجان و هدف قرار دادن میراث فرهنگی و سایر زیرساختهای فرهنگی و غیرنظامی را فوری و بدون تعلل محکوم کنند. اقدامات به موقع یونسکو و سایر سازمان‌های پیشرو جهان جلوی تخریب بیشتر بناهای فرهنگی و زیرساخت‌های غیرنظامی را در قره‌باغ خواهد گرفت.

در همان روز، یونسکو بیانیه‌ای را در محکومیت خشونت‌های اخیر در هر دو طرف در وب سایت خود قرار داد و اظهار داشت: یونسکو نگرانی شدید خود را با ادامه خشونت در منطقه درگیری قره باغ که باعث افزایش تلفات غیرنظامیان می‌شود را اعلام می‌دارد.

 مگاکیان، یونسکو را به نادیده گرفتن تخریب‌ها متهم کرد و گفت: یونسکو در برابر قتل عام فرهنگی ارمنستان سکوت کرده است. او معتقد است که یونسکو به دلیل کمک‌های مالی آذربایجان به این موسسه (پس از آنکه آمریکا بودجه یونسکو را در سال ۲۰۱۳ حذف کرد، آذربایجان ۵ میلیون دلار به یونسکو کمک کرد) سکوت کرده است.

 به دنبال تشدید آتش جنگ اخیر، گروهی از روشنفکران و دانشمندان برجسته از جمله نوآم چامسکی، گایاتری چاکراورتی و طارق علی  طی نامه‌ای سرگشاده خواستار آتش بس برای پایان دادن به خونریزی و کشتار انسانی و فرهنگی در قره باغ شدند.