همه گیری ویروس کرونا به مهار سرقت آثار باستانی آسیب رساند
خبرگزاری فرانسه در گزارشی اعلام کرد قاچاق گنجینه‌های فرهنگی شامل موزاییک‌های قدیمی و تابلوهای مشهور جهان در زمان شیوع ویروس کرونا افزایش یافته است و مجرمان با سرعت و به طور فزاینده‌ای این عمل را به صورت آنلاین انجام می‌دهند و قاچاقچیان از بازارهای سنتی وارد شبکه‌های اجتماعی شدند و این دسترسی به آن‌ها را آسان تر کرده‌است.
هنرام‌روز: تعطیلی سراسری موزه‌ها و سایت‌های باستانی در سراسر جهان با وجود محفاظت آن‌ها را آسیب پذیر کرده‌است.
عمروالعظم مدیر پروژه اطهر که روی پرونده قاچاق آثار باستانی تحقیق می‌کند می‌گوید: « دو کاری که شیوع ویروس کرونا انجام داد این بود مردم وقت بیشتری دارند و برخی از آن‌ها شغل خود را از دست داده‌اند و به دنبال راه‌های جدید برای کسب درآمد هستند.»
در سال ۲۰۱۹ گروه اطهر ۹۰ گروه را در فیس بوک پیدا کرد که حدود ۳۰۰۰۰۰ کاربر برای قاچاق آثار باستانی دارند. عمرالعظم می‌گوید از آن زمان حدود ۱۳۰ گروه به این تعداد اضافه شده‌است و در احتمالا حدود نیم میلیون نفر کاربر دارند. او می‌گوید این گروه‌ها کاتالوگ‌هایی با هزاران تصویر از آثار باستانی برای فروش درست کرده‌اند. در این کاتالوگ‌ها تصاویری از تابوت‌های فراعنه مصر باستان، لوح‌های سنگی حکاکی شده قدیمی از عراق و یمن، سکه‌های عتیقه از لیبی و موزاییک‌ها و مجسمه‌هایی از سوریه موجود است.
نکته باور نکردی درباره آن‌ها این است که دسترسی به این اطلاعات سخت نیست و لازم نیست که حتما هکر یا عضو این گرو‌ها باشید تا به این اطلاعات دست پیدا کنید.
ارنستو اتون دستیار مدیر کل آژانس فرهنگی سازمان ملل می‌گوید همه گیری ویروس کرونا آفتی برای تلاش مهار قاچاق آثار باستانی است. روز شنبه پنجاهمین سالگرد تشکیل کنوانسیون علیه قاچاق میراث فرهنگی در یونسکو است. اما به گفته اتون در حال حاضر غارت و قاچاق بیشتر آثار باستانی به همراه اطلاعات کمتر، ماموریت‌های کمتر و کنترل کمتری بر این موضوع وجود دارد.
ادامه درگیری‌ها و نا امنی منطقه‌ای و فروپاشی اقتدار دولتی به همراه همه گیری ویروس کرونا در کشورهایی چون سوریه، عراق، افغانستان و یمن که از نظر دار بودن عتیقه و آثار باستانی غنی هستند به مهار قاچاق آثار باستانی آسیب جدی رسانده است و مشکلات اقتصادی ناشی از این مشکلات نیز به حفاری‌های غیر قانونی و یافتن و فروش قاچاقی آثاری جدید منجر شده‌است.
به گفته کارشناسان بیشترین آمار حفاری‌های غیر قانونی مربوط به جهان عرب و آفریقای جنوبی است. این حفاری‌ها به دلیل این‌که توسط افراد غیر متخصص انجام می‌گیرد موجب آسیب رسیدن به آثار باستانی نیز می‌شود و خطر از بین رفتن آثار باستانی نیز در این بین وجود دارد.
در این راستا حتی کشورهای ثروتمند نیز از این قاعده در امان نماده‌اند چندی پیش خبری از سرقت یکی از تابلوهای ونگوگ (تصویر اصلی خبر) در زمان تعطیلی موزه‌های هلند در پی همه گیری ویروس کرونا از موزه منتشر شد. کارمندان موزه اعلام کردند که شخصی باموتور سیکلت به راحتی وارد موزه شد و تابلو را سرقت کرد چرا که هیچ گشتی در آن اطراف وجود نداشت.
خبری دیگر اعلام کرد که در پی آتش سوزی کلیسای نوتردام در سال گذشته عده‌ای سعی داشتند سنگ‌های بخش‌های ویران شده این کلیسا را سرقت کنند.
قاچاقچیان در سال‌های اخیر از بازارهای سنتی به شبکه‌های اجتماعی آمدند به ویژه فیس بوک که با الگوریتم خاصش و بنابر علایق کاربران محصولاتی که به آن علاقه دارند به آن‌ها پیشنهاد می‌دهد. در ماه ژوئن فیس بوک تجارت و فروش آثار باستانی در این پلتفرم را ممنوع کرد اقدامی که باعث امیدواری فعالان این عرصه شد. اینترپل اما اعلام می‌کند هیچ دلیل مشخصی را برای افزایش حفاری‌های غیر قانونی در میراث حفاظت شده سراسر جهان پیدا نکرده‌است. اما کاتسی یکی از مبارزان با قاچاق آثار باستانی می‌گوید: « زمانی که انرژی و تمرکز تمام افراد و دستگاه‌ها به سلامت عمومی جلب شده‌است و گشت‌های محافظ کمتری در مکان‌های باستانی که اغلب دور از شهرها هستند وجود دارد، این مناطق تحت پوشش نیستند و سرقت از آن‌ها راحتتر شده‌است.»