بستهبندی پارلمان!
بستهبندی اشیاء فراتر از نگهداری و حفاظت، تلاشی برای ارتقاء هویت آنها در مقام چیزی نفیس و ارزشمند است. "کریستو" و همسرش "ژان کلود" برای نیمقرن بناها و مکانهای خاصی را بستهبندی و ارائه کردهاند تا تجربه بصری آنها را دگرگون ساخته، هویت کالبدی و تاریخیشان را مورد پرسش قرار دهند. این چیدمانها با رازآمیز کردن جزئیات شکلی و انرژی حجمی بنا، جلوه متافیزیکی آن را به نمایش میگذارند. یادمانیترین اثر این ذوج آوانگارد ''بستهبندی رایشتاگ'' محل فعلی پارلمان آلمان در برلین است که بیش از یک قرن در تحولات تاریخسازی چون دو جنگ جهانی، سقوط رژیم نازی، جدایی دو آلمان و بعد اتحاد آن، پیوسته حاضر و ناظر بوده است. بستهبندی این بنا، یک پروژه جاهطلبانه بود که هویت و معنا را به ساختمان پیوند داده تا نقطه تلاقی معماری، هنر، سیاست و تاریخ باشد.
به گزارش هنر امروز، رایشتاگ در ۱۸۹۴ بنا شد تا محل پارلمان آلمان و مرکز تلاشها برای شکلگیری دموکراسی در این کشور باشد. اما با اوج گیری بحرانهای سیاسی، به پایگاه گرایشهای راستگرایانه متهم و در ۱۹۳۳ توسط کمونیستها به آتش کشیده شد. هیتلر آن را بنایی زشت و ننگین و مظهر انحطاط سیاسی میخواند. در ۱۹۴۵ پس از سقوط برلین به دست ارتش شوروی، سربازان روس پرچم سرخ را بر فراز این بنا برافراشتند تا نشانه پیروزی نهایی در جنگ و شکست قطعی نازیها باشد. در دوران جنگ سرد رایشتاگ در شرق برلین نماد جدایی دو آلمان بود. پس از فروپاشی دیوار برلین در ۱۹۸۹ و اتحاد دو آلمان، بنای رایشتاگ بازسازی و مقر پارلمان این کشور شد.
بستهبندی رایشتاگ حاصل ۲۱ سال پیگیری برای جلب موافقت مقامات آلمان و سپس ۳ سال تلاش برای اجرای پروژه بود که سرانجام در ۱۹۹۵ به فرجام رسید. ماحصل ربع قرن تلاش، چیدمانی بود که تنها دو هفته در معرض تماشای عموم قرار گرفت و ۵ میلیون نفر از این آیکون ظهور و سقوط قدرت در تاریخ معاصر دیدن کردند. این اثر تماشایی نتیجه آمیزش هنر و معماری در جهان پستمدرن بود که در پسزمینه آن امواجی از تاریخ و سیاست طنین انداز میشد. بستهبندی بنا، جلوه فیزیکی آن را پوشانده، اما جنبههای متافیزیکی آن به مفهوم لایههای پیچیده معانی، اشارات و خاطرات را آشکار میساخت.
عملیات بستهبندی با حدود ۱۰۰.۰۰۰ مترمربع پارچه ضخیم و ۱۵ کیلومتر طناب صورت گرفت تا با پنهان کردن ساختمان، یک حجم غولپیکر سماوی با یک زیبایی اسرارآمیز ظاهر شود. برخی آن را یک حجم مونولیتیک میدیدند که ربطی به رایشتاگ نداشت؛ هلموت کهل صدراعظم وقت آلمان اعتقاد داشت پیچیده شدن این ساختمان تاریخی در پارچه آن را بیاهمیت خواهد کرد. اما قضاوتهای بعدی نشان داد رایشتاگ پس از بستهبندی خیلی بیشتر دیده میشد و بیش از گذشته جلوه یادمانی پیدا کرد. این چیدمان مفهومی، اگرچه حالا تنها به مدد عکسهایش قابل ملاحظه است، اما جزو بهیادماندنیترین آفرینشهای هنر معاصر جهان شناحته میشود.
منبع: کانال تلگرامی علیرضا سمیع آذر