ماندن برای صلح!
در سالهای دهه ۱۹۶۰ که موج دگراندیشی در هنر بنیادهای تفکر مدرنیستی را به چالش میکشید، در میان دهها هنرمند آوانگارد، اسامی معدود هنرمندان زن پیشگام شنیده میشد. یکی از تاثیرگذارترین آنها هنرمند امریکایی ژاپنیالاصل "یوکو اونو" است که نامش با نخستین تلاشهای جنبش هنر مفهومی پیوند خورده است. او در این سالها قویترین صدای فمینیستی بود و اجراها و چیدمانهای پرجراتی را به نمایش گذاشت که با مشارکت مخاطب تکمیل میشدند. تجربه هنری او ابتدا در مقام یک پیانیست کلاسیک آشنا به موسیقی اصیل ژاپنی آغاز گشت. سپس به حلقه آهنگسازان و هنرمندان پیشرو، همانند جان کیج، پیوست و استودیوی هنری خود در نیویورک را به محل اجرای موسیقی و رویدادهای هنری زیرزمینی تبدیل کرد.
به گزارش هنر امروز، مسیر زندگی یوکو اونو بعدها با آشنایی و ازدواج با اسطوره گروه موسیقی بیتلز ''جان لنون'' دستخوش تحولی عظیم شد. آن دو در ۱۹۶۶ در حاشیه نمایشگاه اونو در لندن با یکدیگر آشنا شدند. نقاشی سقفی YES در این نمایشگاه، یک مربع شیشهای آویزان بود که بازدیدکنندگان برای دیدن آن مجبور بودند از نردبانی بالا رفته و به کمک ذرهبین نوشته کوچک YESدر پشت شیشه را بخوانند. وضعیت تعمق برانگیز اثر هنری و کنش معنادار بالا رفتن و کشف کردن، جان لنون را بسیار تحت تاثیر قرار داد تا فرآیند مثبت اندیشی اثر را تحسین کند. چیدمان دیگر با عنوان 'نقاشی با کوبیدن میخ' یک تخته روی دیوار بود که مخاطبین با کوبیدن یک میخ در تبدیل آن به یک نقاشی مشارکت میکردند. بازدید لنون پیش از افتتاح نمایشگاه بود و اونو بیاطلاع از شهرت وی با درخواستش برای کوبیدن اولین میخ مخالفت کرد. لنون پیشنهاد داد که او تصور کند ۵ شلینگ گرفته و اجازه دهد یک میخ خیالی بکوبد! این آغاز یک دوستی و رابطه پرشور مبتنی بر عشق و نیکاندیشی بود که پیوسته با تصورات خیالی همراهی داشت.
در مارچ ۱۹۶۹ جان لنون و یوکو اونو پس از ازدواج در آمستردام بهمدت ۷ روز در یک اتاق در هتل هیلتون روی تختخواب ماندند و از همه رسانهها خواستند به دیدن آنها آمده و اجرای 'خواب برای صلح' آنها را مشاهده کنند. این حرکت کنایهای در اوج تلاشهای صلحطلبانه مخالفان جنگ ویتنام بود که با شعار ماندن در تختخواب، بجای رفتن به جنگ، صورت گرفت. در یکی از جملات روی دیوار اتاق آمده بود: ‘آنقدر در بستر مانده و موهای خود را بلند میکنیم تا جنگ تمام شود.' یک سال بعد با تمرکز لنون بر دغدغههای معنوی و صلحطلبانه، گروه بیتلز در اوج محبوبیت ازهم پاشید، درحالیکه بسیاری از طرفدارانش، یوکو اونو را محرک اصلی این فروپاشی دانسته و نکوهش میکردند. آن دو سپس به امریکا مهاجرت کردند، تااینکه جان لنون در ۱۹۸۰ مورد سوءقصد قرار گرفته و کشته شد. ترانه مشهور imagine تصور خیالانگیز لنون و اونو است که رویای آنها برای جهانی در صلح، بدون مرز و جدایی مذهب و ملیت، یک زیست انسانی بهدور از تعلقات مادی و آکنده از معنویت را به تصویر میکشد.
منبع: کانال تلگرامی علیرضا سمیع آذر