مصاحبهی تلفنی نوید جهانبخش و فرید جهانگیر
همه دچار یک نوع تهدید هستیم.
به گزارش هنر امروز، نوید جهانبخش: به عنوان یک هنرمند در بحران عمومی یا شخصی مشخصی تا به حال روند تولید هنریتان متوقف شده است؟
فرید جهانگیر: تقریبا میتوانم بگویم حداقل برای من چنین چیزی پیش نیامده است و همیشه کارم را کردهام. حالا ممکن است گاهی کند شده باشد یا گاهی بهتر کار کرده باشم، اما در طول این سی چهل سالیکه داشتیم همیشه کار را ادامه دادهام. در طول دوران جنگ هم حتی بیشتر حالت هنرجویی برای من داشته. من کار هم میکردم، ولی فکر میکنم وقتی که مثلا کمتر میتوانستم کار بفروشم، معمولا به کارهای دیگر بیشتر روی میآوردم. مثلا کار آموزش یا کارهای سفارشی را قبول میکردم و کار میکردم.
ن.ج: یعنی هرگز از نظر روحی در موقعیتی نبودهاید که نتوانید نقاشی کنید یا تولید هنری داشته باشید؟
ف.ج: شاید بیشتر مسائل شخصی نقش داشته، اما نمیتوانم بگویم دربارهی مسائل اجتماعی هرگز نبوده؛ اما هرچه بوده دورههای خیلی کوتاهی بوده، مثلا چند ماه. هرگز هم به شکلی نبوده که بتوانم بگویم کار را قطع کردهام، مثلا از فلان موقع تا فلان موقع کار نکردهام اصلا.
ن.ج: آیا در بحران عمومی ویژهای مجبور شدهاید که کاری به جز تولید هنری انجام بدهید؟ مثلا در دوران جنگ؟ یا شرایطی شبیه به روزهای فعلی؟
ف.ج: الان باز کمی موقعیت متفاوت است. حتی در دوران جنگ هم بحران یک شکل نبود، همیشه مثلا در نهایت اوضاع بد نبودیم، گاهی بهتر و بدتر میشد؛ یعنی به هر حال میشد کار و زندگی کرد. الان واقعا بحران عجیبیست – بحران کرونا – و مسائل اقتصادی و اجتماعیای که با خودش به دنیا تحمیل کرده است واقعا فشار را دارد زیاد میکند. گرچه به هر حال کمابیش همچنان فروش دارم، ولی میدانم شرایط واقعا سخت است. گاهی اوقات با خودم فکر میکنم دیگر چه کار میخواهم بکنم. گاهی فکر میکنم همهی کارهایی که تا الان انجام دادهام را باید کنار بگذارم و کار دیگری انجام دهم. موقعیت فعلی به شکلی دارد برای من تبدیل به یک بحران فکری میشود.
ن.ج: چه عواملی در موقعیت فعلی وجود دارد که فکر میکنید میتواند این چالشها را برای شما شکل بدهد؟ فقط عوامل اقتصادیست یا تغییرات زیستی و زندگی بیشترین دلیل آن است؟
ف.ج: نه فقط اقتصادی نیست، فکر کنید آدم حتی نمیتواند راحت از در خانه بیرون برود یا راحت نمیتواند با دیگران ارتباط برقرار کند. درست است که الان از طریق همین موبایل آدم به هر حال حتی میتواند همدیگر را ببیند و صحبت کند، اما به هر حال انگار یک چیزی این وسط گم شده است. نمیدانم، یک خورده برای من سخت است.
ن.ج: تا به حال در بحرانهای مشابه این و بحرانهایی که به صورت عمومی در زندگی همه تاثیر دارند، پیش آمده است که نظام حالم کمکی برای شما به عنوان یک هنرمند داشته باشد؟ فکر میکنید میتواند در شرایط بحرانی نقشی در روند بقا و تکامل دنیای هنر داشته باشد؟
ف.ج: حتما میتواند داشته باشد، اما تا به حال من چنین چیزی ندیدهام و خودم هم نگرفتهام. نمیدانم چهقدر ممکن است به هنرمندها کمک کنند، اما نه جایی شنیدهام و نه دیدهام. اینجور وقتها کار ما بیشتر یک کار لوکس میشود که حتی همان لوازم کارمان را هم باید به سختی فراهم کنیم، چون کالای لوکس محسوب میشود و ورودش به کشور با مشکل روبهرو میشود. یعنی نه تنها حمایتی در شرایط بحرانی وجود ندارد، بلکه موانعی اینچنینی هم پیش میآید که یک خورده کارمان را سختتر هم میکند.
ن.ج: تا به حال گالریدار یا مجموعهدار خصوصی در بحران عمومی یا اقتصادی در زندگی شما نقشی داشته است؟
ف.ج: روند معمولیشان را همیشه گذراندهاند. گالریای که در حال حاضر با آن کار میکنم – در واقع آقای امیریان – اقدام به فروش آنلاین با تخفیفهای ویژه از طرف خود گالری کردند که شاید گالریهای دیگری هم اقدامات مشابهی انجام داده باشند. با این روشها تلاشهایی برای کمک به زندگی هنرمند در شرایط فعلی کردهاند.
ن.ج: در بحران فعلی و در صورت بلند مدت شدن آن از نظر شما چه خطراتی زندگی هنرمندان را تحدید میکند؟
ف.ج: الان آنقدر همهگیر شده است که دیگر دربارهی هنر و هنرمند هم نیست و همه دچار یک نوع تهدید هستیم. از یک طرف بیماری و شرایطی که با خودش پیش آورد و از طرف دیگر تحریمها و اتفاقات دیگری که به آن اضافه شده و شرایط سختی را ایجاد کرده است.
ن.ج: دربارهی نامهی اخیر انجمن گالریداران چطور فکر میکنید؟
ف.ج: من فکر میکنم که به هر حال اگر بتواند دولت حمایتی از گالریدارها کند، مثل هر شغل دیگری که ممکن است حمایت شود خیلی خوب است، چون نیاز به این حمایت وجود دارد.
ن.ج: توصیهتان به هنرمند جوانی که در بحران فعلی قرار گرفته است چیست؟ از نظرتان مهمترین چیزهایی که باید در نظر بگیرند چه نکاتیست؟
ف.ج: بیشتر فکر میکنم که باید استقامتشان بالا برود و خسته نشوند. باید با هرچه که در و اطرافشان دارند کار کنند، اگر مسئله اقتصادی است حتی سادهتر کار کنند اما کار کردنشان را رها نکنند به هر شکلی که میتوانند. حتی اگر شده کار دیگری هم میتوانند داشته باشند در کنار کار هنری، اما کار اصلی را ادامه دهند تا این مشکلات و مسائل برطرف شود.
منبع: سایت موبایل آرت پروجکتس