ادای دین به اسطوره موسیقی!
برای شاعر عشق و حرمان که کلام را سوار بر موسیقی محزون خود میساخت تا قلبهای خسته را تسکین دهد، هیچ گرامیداشتی بهتر از همسرایی نور و کلام در تاریکی شب نیست. با این پنداشت موزه هنرهای معاصر مونترآل برای نکوداشت ''لئونارد کوئن'' شاعر، آهنگساز، نویسنده و ترانهسرای شهیر که در این شهر متولد و به آوازه جهانی رسید، پروژهای به چند هنرمند، از جمله زن آوانگارد امریکایی؛ ''جنی هولتزر'' سفارش داد. عنوان پروژه “A Crack in Everything” بود که در نوامبر ۲۰۱۷ تنها ۷ماه پس از درگذشت لئونارد کوئن، به اجرا درآمد. هولتزر منتخبی از اشعار او را بهصورت نوشتارهایی متحرک که از زمین به آسمان میروند، بر پهنه یک ساختمان بلند سیلو در این شهر به نمایش گذاشت بهطوریکه از کیلومترها دورتر قابل رویت بودند.
به گزارش هنر امروز، جنی هولتزر از شاخصترین پیشگامان هنر مفهومی است که کار خود را از دهه ۷۰ با ارائه نوشتارهایی تحریکآمیز بر دیوارهای شهر نیویورک آغاز کرد. نوشتارهای کوتاه، بدیهی، آزار دهنده و بدون امضاء او ذهن مخاطب را به چالش میکشیدند. بسیاری از ناظرین آنها را پیامهای یک فعال سیاسی و یا مبلغ مذهبی میپنداشتند و سالها کسی نمیدانست آنچهکه چند روز بر دیوارها بوده و بسرعت پاکسازی میشد، آثار یک زن هنرمند رادیکال است که در اشکال نوین هنر مفهومی متنمحور در محیط عمومی خارج از قلمروی رایج گالریها و موزهها ارائه میشود. عبارتها موجز با درونمایه سیاسی ولی بدون جهتگیری چپ یا راست و همگی از خود هنرمند بودند. او اما بعدها نوشتارهایی از نویسندگان بزرگی چون واتسلاو هاول، ویسواوا شیمبورسکا، محمود درویش و رزا لوکزامبورگ برای آثار خود وام میگرفت. عبارتها ابتدا روی کاغذ رنگی درج میشدند، ولی بهتدریج شکل ارائه پیچیدهتری گرفته با استفاده از تکنولوژی پیشرفته روی پانلهای الکترونیکی و نهایتاَ بهصورت چیدمان لیزری شبانه در آسمان حرکت میکردند. آثار جنی هولتزر همیشه و همهجا صرفاً متکی بر عناصر متنی هستند؛ او تنها هنرمند حوزه هنرهای تجسمی است که هرگز از عناصر تصویری استفاده نکرده است.
عنوان نمایشگاه، ''شکاف در همه چیز'' به سرودهای از لئونارد کوئن اشاره دارد؛ ''درهمه چیز شکافی است و این همانجایی است که نور داخل میشود...'' نقطه عطف آثار هنرمندان بینالمللی نمایشگاه چیدمان نوری جنی هولتزر با عنوان ''برای لئونارد کوئن'' بود که عبارتهای متفرقهای از ترانههای وی را بر دیوارهای بنای آیکونیک سیلو میتاباند. منتزع شدن ابیات و نمایش عجیب آنها در ابعاد عظیم همچون تابش کلمات، قطعاً معنایی جدید به آنها میدهد و این همان فرآیند هنر مفهومی در جابجایی شیء بهمنظور تحول در معناست که ذهن مخاطب را بیش از زمانی که آوازها را میشنید، با معنای عبارات درگیر میسازد. این درحالیست که موسیقی قدرتمندانه بر معنای اشعار سیطره مییابد و اغلب واژهها را عناصر ریتم و نوای خود کرده از بار معنایی تهی میسازد. جنی هولتزر پیش از این نوشتارهای متحرکی را بر پهنه بناهای مهمی چون تالار شهر لندن، هرمهای شیشهای موزه لوور پاریس قلعه سنت آنجلو رم و موزه گوگنهایم نیویورک تابانده بود.
منبع: کانال تلگرامی علیرضا سمیع آذر