پنج تا از مشهورترین «ژانرهای سینمایی»

از لحاظ لغوی، ژانر اصطلاحی است برای دسته‌بندی آثار ادبی یا سایر اشکال هنر یا سرگرمی اعم از نوشتاری یا گفتاری، شنیداری یا بصری، بر اساس مجموعه‌ای از معیارهای مربوط به سبک. قدمت این اصطلاح به ادبیات یونان باستان برمی‌گردد، اما حتی امروز هم معمولاً ساده‌ترین و کاربردی‌ترین راه برای دسته‌بندی سبک‌های مختلف داستان و محتوا برای نویسندگان، هنرمندان و فیلمسازان همین اعلام ژانر است. امروزه  بسیاری از مردم از این عبارت استفاده می‌کنند بدون اینکه تعریفی دقیق از آن بدانند.

در ادامه به معرفی پنج تا از مشهورترین ژانرها و زیرژانرهای سینمایی می‌پردازیم.

ژانر اکشن

ژانر اکشن (Action) شامل مبارزه، تعقیب و گریز، خطر، انفجار، گلوله، بدلکاری و فاجعه می‌شود و همین نیز باعث شده تا فیلم‌های این ژانر مورد توجه بیننده‌های بسیار زیادی قرار بگیرند و استودیوها نیز هزینه‌های گزافی را برای ساخت آثار این ژانر صرف کنند.

اکثر فیلم‌های ساخته شده در ژانر اکشن، فیلم‌های بلاک‌باستری و تولیداتی با بودجه‌های زیاد هستند که برخی از آن‌ها به آثاری بسیار سودآور نیز تبدیل شدند. جیمز کامرون (James Cameron) با ساخت فیلم‌های اکشن پرفروشی همچون ترمیناتور (Terminator) و دروغ‌های حقیقی (True Lies) توانست میراثی برجسته برای خودش شکل بدهد و از جمله فیلمسازان برجسته این ژانر لقب بگیرد.

جان وو (John Woo)، مایکل مان (Michael Mann)، کاترین بیگلو (Kathryn Bigelow) و مایکل بی (Michael Bay) نیز از جمله دیگر فیلم‌سازان برجسته ژانر اکشن محسوب می‌شوند. اکشن شامل چندین زیرژانر و ژانر ترکیبی است که در ادامه همراه با مثال آورده شده‌اند.

ماجراجویی (Adventure): ژانر ماجراجویی اغلب اوقات در ترکیب با ژانر اکشن قرار دارد و از جمله فیلم‌های آن می‌توان به فرنچایز ایندیانا جونز (Indiana Jones)، فرنچایز پارک ژوراسیک (Jurassic Park)، فرنچایز دزدان دریایی کارائیب (Pirates of the Caribbean)، فیلم شهر گمشده زد (The Lost City of Z) و فیلم سرسخت (Hard Boiled) اشاره کرد.

فاجعه‌ای (Disaster): یکی دیگر از ژانرهای ترکیبی با ژانر اکشن، فاجعه‌ای نام دارد که در این گونه آثار، اغلب اوقات فجایع مختلف به تصویر کشیده می‌شوند. از جمله فیلم‌ها در این سبک می‌توان به فیلم سقوط ماه (Moonfall)، فیلم پس فردا (The Day After Tomorrow)، فیلم قله دانته (Dante’s Peak)، فیلم تاثیر عمیق (Deep Impact) و فیلم آرماگدون (Armageddon) اشاره کرد.

ژانر کمدی

برداشت‌های مختلف از طنز سبب شده تا ژانر کمدی بسیار منعطف باشد و فیلم‌های مختلف ساخته شده در این ژانر شامل جوک‌های کسل‌کننده، شوخی‌های هزلی و طنز تلخ باشند. در ادامه زیرژانرهای کمدی را مشاهده می‌کنید.

کمدی تلخ (Black Comedy): کمدی تلخ که به عنوان کمدی تاریک نیز شناخته می‌شود، از جمله زیرژانرهای کمدی به شمار می‌رود که در آن به موضوعات تابو و موضوعاتی که بیننده به ندرت به آن‌ها می‌خندد همچون مرگ، جنگ و تراژدی می‌پردازد. فیلم دکتر استرنج لاو (Dr. Strangelove)، فیلم در بروژ (In Bruges)، فیلم انگل (Parasite) و فیلم فارگو (Fargo) در این زیرژانر قرار می‌گیرند.

کمدی زوج (Buddy Comedy): در فیلم‌های ساخته شده در این زیرژانر، دو یا چند کاراکتر در کنار یکدیگر با مشکلات روبه‌رو می‌شوند و رابطه میان آن‌ها نیز می‌تواند دوستی یا کاری باشد. عنصر عشق و نفرت اغلب اوقات رابطه میان این دو شخصیت را به جنبش در می‌آورد و گاهی اوقات نیز می‌توان عناصر اکشن را در این گونه آثار مشاهده کرد.

فیلم احمق و احمق‌تر (Dumb and Dumber)، فیلم‌های خماری (The Hangover)، فیلم چیزی برای از دست دادن نیست (Nothing to Lose) و فیلم دوقلو (Twins) نمونه‌هایی از فیلم‌های ساخته شده در این زیرژانر هستند.

پاتوق (Hangout): در زیرژانر پاتوق یا دورهمی، کاراکترها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار هستند به طوریکه آن‌ها به دوستان مخاطبان تبدیل می‌شوند. این کاراکترها در کنار یکدیگر وقت می‌گذرانند و تعاملات و گفتگوهای کمدی‌ای با یکدیگر دارند و بیننده‌ها نیز اوقات خوشی را با آن‌ها سپری می‌کنند.

به عنوان مثال نیز می‌توان به فیلم اسلکر (Slacker)، فیلم لبوفسکی بزرگ (The Big Lebowski)، فیلم ریو براوو (Rio Bravo)، فیلم فروشنده‌ها (Clerks)، فیلم مات و مبهوت (Dazed and Confused)، فیلم کلوپ صبحانه (The Breakfast Club)، فیلم دیوارنویسی آمریکایی (American Graffiti) و مجموعه فیلم‌های جمعه (Friday) اشاره کرد.

ژانر تاریخی

تاریخی (Historical): آثار این زیرژانر می‌توانند درام، اکشن یا حتی عاشقانه باشند و رویداد، شخصیت یا دوره زمانی خاصی را به تصویر می‌کشند اما ممکن است تماما از لحاظ تاریخی صحت نداشته باشند. فیلم آپولو ۱۳ (Apollo 13)، فیلم لینکولن (Lincoln)، فیلم بن هور (Ben-Hur)، فیلم تروی (Troy)، فیلم اسپارتاکوس (Spartacus) و فیلم تایتانیک (Titanic) از جمله این آثار هستند.

مربوط به دوره‌ای خاص (Period): این زیرژانر همانند زیرژانر تاریخی است اما به شخصیت‌های واقعی متکی نیست و دوره‌ای خاص از تاریخ را به نمایش در می‌آورد. فیلم بروکلین (Brooklyn)، فیلم پیانیست (The Pianist) و فیلم زنان کوچک (Little Women) در این زیرژانر قرار می‌گیرند.

 تاریخ متفاوت (Alternate history): در این زیرژانر، رویدادهای تاریخی به شکلی متفاوت روایت می‌شوند؛ به عنوان مثال، پایان جنگ جهانی دوم به شکلی متفاوت به تصویر کشیده شود. از جمله فیلم‌های این زیرژانر نیز می‌توان به فیلم روزی روزگاری در هالیوود (Once Upon A Time In Hollywood)، فیلم حرامزاده‌های لعنتی (Inglourious Basterds) و سریال مردی در ساکن برج بلند (The Man in the High Castle) اشاره کرد.

بیوگرافی (Biography): فیلم‌های ساخته این زیرژانر اغلب اوقات رویدادهای دقیق تاریخی را به شکلی درام به نمایش در می‌آورند و از نمونه‌های آن نیز می‌توان فیلم یک ذهن زیبا (A Beautiful Mind)، فیلم خانه گوچی (House of Gucci)، فیلم شبکه اجتماعی (The Social Network) و فیلم بلفاست (Belfast) را نام برد.

ژانر وحشت یا ترسناک

ارواح (Ghost): فیلم دیگران (The Others)، فیلم ترس آفرینان (The Frighteners) و فیلم حس ششم (The Sixth Sense) جزو این زیرژانر محسوب می‌شوند.

زامبی (Zombie): فیلم شب مردگان زنده (Night Of The Living Dead)، فیلم‌های سرزمین زامبی (Zombieland)، فیلم شان می‌میرد (Shaun Of The Dead) و فیلم طلوع مردگان (Dawn Of The Dead) از جمله آثار این زیرژانر به شمار می‌روند.

گرگینه (Werewolf): گرگینه‌ها توانستند زیرژانری از وحشت را به خودشان اختصاص بدهند و فیلم گرگینه آمریکایی (American Werewolf)، فرنچایز جهان زیرین (Underworld) و فیلم مرد گرگ‌نما (The Wolfman) جزو این دسته قرار می‌گیرند.

خون‌آشام (Vampire): خون‌آشام‌ها از گذشته تا به امروز در دنیای سینما به تصویر کشیده شده‌اند و از جمله فیلم‌های این زیرژانر نیز می‌توان به فیلم نوسفراتو (Nosferatu)، فیلم اعتیاد (The Addiction) و فیلم پسران گمشده (The Lost Boys) اشاره کرد.

هیولایی (Monster): هر هیولا و موجود ترسناکی که زیرژانر خودش را ندارد، در این دسته قرار می‌گیرد. فرنچایز بیگانه (Alien)، فیلم موجود (The Thing) و سریال چاکی (Chucky) جزو این دسته به شمار می‌روند.

ژانر مهیج

مهیج روانشناختی (Psychological thriller): این زیرژانر به وضعیت روانی شخصیت‌های داستان می‌پردازد و شرایط مرموز، پارانویا و اقدامات افراطی منجر به قتل را بررسی می‌کند. فیلم جزیره شاتر (Shutter Island)، فیلم دختر گمشده (Gone Girl)، فیلم سرگیجه (Vertigo) و فیلم راننده تاکسی (Taxi Driver) جزو این زیرژانر قرار می‌گیرند.

مرموز (Mystery): این زیرژانر پیرامون داستانی معمایی است و همین نیز باعث شده تا با دیگر ژانرها نیز همپوشانی داشته باشد، البته لزوما در این زیرژانر، یک کارآگاه مسئول حل معما نیست. از جمله آثار این زیرژانر نیز می‌توان به فیلم یادگاری (Memento)، فیلم چاقوکشی (Knives Out)، فیلم برو بیرون (Get Out) و فیلم پنجره عقبی (Rear Window) اشاره کرد.

فیلم نوآر (Film noir): این زیرژانر یک سبک فیلم‌سازی نیز به شمار می‌رود و در دهه ۴۰ و ۵۰ میلادی در قالب فیلم‌های سیاه و سفید با معمایی مرموز، فلش‌بک، خیانت و پارانویا همراه بوده است. فیلم غرامت مضاعف (Double Indemnity)، فیلم بلوار سانست (Sunset Boulevard) و فیلم مرد سوم (The Third Man) از جمله آثار این زیرژانر هستند.