مردی که مرگ را به بازی می‌گیرد؛ معرفی مستند برتر

همۀ مستند‌های جذاب قرار نیست دربارۀ جنایت و خشونت باشند. مستند «مردی روی سیم» تکان‌دهنده است، اما نه به خاطر اینکه موضوعش آزاردهنده و اهریمنی باشد؛ خیلی از ما از ارتفاع وحشت داریم و این فیلم دقیقا روی همین موضوع تمرکز کرده است.

این مستند داستان واقعی مردی به اسم فیلیپ پتیت است که در سال ۱۹۷۴ تصمیم گرفت فاصلۀ بین دو برج دوقلوی تجارت جهانی را (که آن موقع بلندترین ساختمان‌های دنیا بودند) روی یک سیم راه برود. جذابیت «مردی روی سیم» فقط در نشان دادن ارتفاع و صحنه‌های نفس‌گیر راه رفتن روی سیم نیست.

بخش مهمی از اهمیت و جذابیت این فیلم به خاطر این است که تلاش می‌کند تا ریشه‌های چنین میل عجیب و غریبی را پیدا کند. چرا باید کسی بخواهد بدون اینکه ظاهرا ضرورتی داشته باشد، اینطور بی‌محابا با مرگ رو به رو شود؟ «مردی روی سیم» پاسخ شفاف و مستقیمی به این پرسش نمی‌دهد، اما وقتی زیبایی و شکوه شاعرانۀ صحنه‌های حضور پتیت در ارتفاع را نشان می‌دهد، شاید خودمان بتوانیم پاسخ سوال را پیدا کنیم.

از جمله حواشی این فیلم اکران انیمیشن کوتاهی در رابطه با همین اتفاق به صورت همزمان با این فیلم است. ایده اصلی برای ساخت و اکران چنین انیمیشنی ترغیب خانواده ها به تماشای فیلم مستند در سینماها ذکر شده است. این مسئله خود نشان از اهمیتی دارد که سینمای امروز به تغییر و ارتقاء سلیقه مخاطبان میدهد. چندی پیش نیز در همین ستون در مورد مستند تحسین شده زمین نوشتیم که آن نیز با تمهیدات مختلف سعی بر کشاندن مردم به سالنهای سینما بود. علیرغم اینکه این دست فیلمها همچنان آنطور که باید و شاید بین مردم جا نیفتاده است و فروش آنها نسبت به فیلمهای کم ارزش همچنان بسیار پایینتر است، با اینحال گویا این حرکت قرار است ادامه پیدا کند.
مردی روی سیم با واکنش بسیار خوب منتقدان مواجه شد و ضمن اینکه موفق به کسب جوایز باارزش مختلفی شد.

این مستند ترکیبی از صحنه‌های شاد با دستمایه طنز و جدی و ترسناک مثل اولین لحظه قدم گذاشتن فیلیپ روی طناب است و همین امر آن را به یکی از جذاب‌ترین مستند‌های تاریخ تبدیل کرده است. داستان این بند‌باز فرانسوی همچنین موضوع یک فیلم به نام The Walk است که در سال ۲۰۱۵ توسط روبرت زمکیس ساخته شد و  جوزف گوردن لویت هم نقش فیلیپ را در آن ایفا کرد. ولی راستش را بخواهید، تماشای مستند Man on Wire به مراتب جذاب‌تر از فیلم است و بهتر بیننده را در دل این رکود تاریخی قرار می‌دهد.

کارگردان این اثر درباره رابطه‌ی آن با سینمای جنایی می‌گوید: "این اثر مستند یک نوع فیلم جنایی است. من از دیرباز به سینمای پلیسی علاقه داشته‌ام و تلاش کرده‌ام که در این مستند به گونه‌ای به این نوع از سینما هم بپردازم." البته تعلقات خاطر جیمز مارش به سینمای جنایی چندان هم عجیب نیست چراکه علاوه بر وجود رگه‌هایی از تعلیق در کارهای سابق وی، آخرین ساخته وی که «سوار سرخ» نام دارد، نیز درامی است جنایی که براساس رمان «1980» نوشته دیوید پیس ساخته شده و بخشی از انحرافات یک گروه پلیس را بازگو می‌کند که در یورکشایر انگلستان در جستجوی یک قاتل هستند!