اکران در بستر اینترنت به‌‌جای سینما
مخالفان و موافقان نمایش آنلاین فیلمهای اکران نشده چه می‌گویند؟
وضعیت آشفته اکران‌های سینمایی در پی گسترش ویروس کرونا و تعطیلی مراکز فرهنگی-هنری باعث شد تا بعضی از تهیه‌کنندگان و کارگردانان نمایش آنلاین فیلم‌هاشان را پیشنهاد بدهند. در این بین برخی از سینماداران و مسئولان موافق این رخداد هستند و بعضی دیگر مخالف و مردد.
هنرام‌روز-زهرا ره‌گشای: بلاتکلیفی وضعیت سینماها برای اکران فیلم‌ها سبب شد تا عوامل سازنده فیلم سینمایی خروج اکران آنلاین این فیلم را که متفاوت از نمایش خانگی در VOD است، تصمیم بگیرند. فیلم سینمایی خروج که جدیدترین اثر ابراهیم حاتمی‌کیا است و در سی و هشتمین جشنواره به نمایش درآمد. اما شیوع ویروس کرونا و در پی آن تعطیلی سینماها شرایطی را رقم زد که وضعیت نمایش این فیلم و دیگر فیلم‌ها در وضعیتی نامعلوم قرار بگیرند.
نمایش فیلم‌ها در بستر اینترنت و شبکه خانگی موافقین و مخالفینی را به همراه داشته است:
در اکران نوروزی قرار بود که هفت فیلم به نمایش درآید اما به‌خاطر شرایط موجود اکران تمامی فیلم‌ها در سینما لغو شد و از فروش خوب در نوروز جا ماندند. در ارتباط با پخش این فیلم‌ها در اینترنت با سه تهیه‌کننده فیلمهای "زن‌ها فرشته‌اند2، خوب، بد، جلف2 و بازیوو" صحبت کردیم تا از تصمیم‌شان مطلع شویم:
"حسین فرح‌بخش" که پیش‌تر با عنوان تهیه‌کننده شناخته می‌شد، قرار بود با فیلم سینمایی زن‌ها فرشته‌اند2 اولین تجربه کارگردانی‌اش را به نمایش عموم بگذارد اما باتوجه به شرایط موجود این اتفاق صورت نگرفت.
او درباره پخش این فیلم در اینترنت یا شبکه خانگی گفت فعلا تصمیمی نداریم و منتظریم تا این شرایط رفع شود. این کارگردان و تهیه‌کننده سینما پخش فیلمهای اکران نشده در بستر اینترنت باتوجه به شرایط کنونی را مثبت شمرد. او به افرادی که درباره تصمیم سازندگان فیلم خروج نظرات متفاوتی می‌دهند، گفت: "این افرادی که تا دیروز پیک موتوری بودند و با یکی دوتا سرمایه‌هایی که آوردند، تهیه‌کننده شدند راجع به اینکه فارابی فیلم‌ها را در انبار می‌سازد یا اوج فیلم می‌سازد لطفا اظهار نظر نکنند. به اندازه سن و موقعیت‌شان درباره آقای حاتمی‌کیا و فیلم خروج حرف بزنند".
فیلم خوب،بد،جلف2 از دیگر فیلمهای نوروزی بود که از 30 بهمن ماه در سینماها اکران شد اما چند روز بعد از نمایش، به دلیل شیوع کرونا و تعطیلی سینماها اکرانش لغو شد. "محسن چگینی" تهیه‌کننده فیلم خوب،بد،جلف2 نیز بیان کرد تصمیمی برای نمایش آنلاین این فیلم ندارند و منتظر می‌مانند تا سینماها دوپاره سرپا شود و این فیلم کمدی در شرایط بهتری اکران شود. این تهیه‌کننده گفت درحال حاضر سینما و فیلم سازی شرایط خوبی ندارد و در معرض خطر است. باید برای بازگشایی سینماها صبر کرد و درصورت باز شدن، مطمئن شویم که مشکلی برای حضور مردم بوجود نخواهد آمد.
فیلم "بازیوو" به کارگردانی "امیرحسین قهرایی "و تهیه‌کنندگی "غلامرضا موسوی" از دیگر اکران‌های نوروزی بود. اما مانند باقی فیلم‌ها بخاطر شرایط نامساعد اجازه اکران پیدا نکرد.
تهیه‌کننده این فیلم کودک و نوجوان درباره نمایش آنلاین آن گفت تا الآن چنین تصمیمی نداریم. فعلا باید صبر کنیم تا ببینیم سرنوشت فیلم خروج و شرایط ویروس کرونا چه می‌شود؛ بعد از این دومورد، فیلم را در معادله جدید بررسی می‌کنیم. او در ادامه گفت نمی‌توان تنها به سرنوشت فیلم سینمایی خروج اکتفا کرد باید نتیجه نمایش چندین فیلم را بررسی کنیم. به این خاطر که نشان دادن آنلاین فیلم در این شرایط، بازگشت سرمایه سنگینی را که خرج آن شده، مشخص نمی‌کند.
"غلامرضا موسوی" در آخر ضمن خوب و قابل قبول دانستن تصمیم عوامل خروج، درباره شرایط نمایش آنلاین توضیح داد: " دوستانی باید وارد این قضیه شوند تا شرایط را حلاجی کنند. این روش در سیستم باید بررسی شود تا نتیجه‌های آن را مشاهده کنیم. براساس نتیجه‌‌ای که گرفته می‌شود، بخش خصوصی می‌تواند وارد شود. ورود مستقیم بخش خصوصی یک مقداری جای اما و اگر دارد اما بخش دولتی تجربه ای می‌کند که بعد از آن بخش خصوصی می‌تواند از آن استفاده کند".
دیگر نظرات پیرامون این طرح:
"محمد قاصد اشرفی"، رئیس انجمن سینماداران، از مخالفین پخش فیلمهای اکران نشده در شبکه نمایش خانگی و اینترنت است. به گفته او "صاحبان آثار سینمایی مجاز هستند که فیلمهای خود را به هر نحوی که تمایل دارند در اختیار مخاطبان سینما قرار دهند، اما فیلمی که در فضای مجازی و یا شبکه نمایش خانگی ارائه شده باشد، قطعاً در آینده در سینماها اکران عمومی نخواهد شد".
اما سازمان سینمایی از نمایش این فیلمهای سینمایی در شبکه خانگی حمایت کرد. این سازمان اعلام کرد که فیلمهای سینمایی اکران‌نشده درصورت عرضه در شبکه نمایش خانگی معادل ۲۰ درصد مبلغ قرارداد علاوه بر قراردادی که با آن سامانه ها دارند، مورد حمایت قرار می‌گیرند. سازمان سینمایی برای این حمایت شرایطی را درنظر گرفته است.
این شرایط درحالی است که چند هفته پس از تعطیلی سینماها، رئیس انجمن صنفی تهیه‌کنندگان-کارگردانان در نامه‌ای خطاب به وزیر ارشاد و وزیر ارتباطات پیشنهاد راه‌ادازی وی‌او‌دی ملی را داده بود.
"علی سرتیپی"، تهیه‌کننده و سینمادار، و "علیرضا داوودنژاد"، کارگردان سینمای ایران، افرادی بودند که از طرح وی‌او‌دی ملی در شرایطی که امکان اکران عمومی وجود ندارد و نمی‌توان زمانی را برای اکران فیلم‌ها تعیین کرد، استقبال کردند.
"ضیاء هاشمی"، تهیه‌کننده و رئیس جامعه صنفی تهیه‌کنندگان، نیز با انتشار نامه‌ای از تصمیم ابراهیم حاتمی‌کیا برای پخش آنلاین سینمایی خروج حمایت کرد.
باتوجه به شرایط موجود، آشفتگی اکران‌ها و تصمیم سازمان اوج برای نمایش فیلم خروج، باید دید دیگر سازندگان چه تصمیمی برای نمایش فیلم‌هایشان می‌گیرند؛ به ویژه فیلم‌هایی که در صف اکران نوروزی بودند.