حاشیههایی از حضور "متری شیشونیم" در جشنواره "ونیز"
سینمای ایران و پایان بندی هایش
"متری شیش و نیم" فیلمی به نویسندگی و کارگردانی "سعید روستایی" و تهیهکنندگی "سید جمال ساداتیان" است. این فیلم سال 1397 ساختهشد و نخستین بار در سی و هفتمین دوره "جشنواره فیلم فجر" روی پرده رفت و موفق شد، برنده "سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران" شود. همچنین این فیلم دومین فیلم پرفروش سینمای ایران هم هست. متری شیش و نیم در هفتادوششمین دوره از جشنواره فیلم "ونیز" در بخش "افقهای تازه" به نمایش درخواهد آمد. گفته میشود فیلمهایی که در جشنوارههای کلاسA بینالمللی ثبت نام میشوند، نباید پیش از آن جشنواره نمایش عمومی داده شدهباشند. اما اکران فیلم متری شیش و نیم در ایران به پایان رسیدهاست. همچنین گفته میشود این فیلم با پایانی متفاوت در این جشنواره به نمایش درمیآید.
چند نکته درباره قوانین نمایش فیلم در جشنواره ونیز
معمولا برای بخش اصلی مسابقه جشنوارهها مقرراتی وجود دارد. قانون بعضی جشنوارهها اجازه نمایش فیلمی که قبلا اکران شدهاست، را نمیدهد. گفتهمیشود، جشنوارههای رده یک یا الف مثل جشنوارههای "کن"، "ونیز" و"برلین" این امکان را دارد، که فیلم قبل از نمایش در جشنواره میتواند، در کشور اصلی سازنده نمایش داده شود و محدودیت اولین نمایش درباره حضور فیلم درجشنوارههای بینالمللی است. همچنین فیلم متری شیش و نیم برای بخش اصلی مسابقه انتخاب نشده و در بخش افقها نمایش دادهخواهد شد. بخش افقها در جشنواره ونیز بخشی برای کشف استعدادهای جدید است ومعمولا فیلمهای راه یافته به این بخش، فیلمهای اول یا دوم کارگردانها هستند. این بخش همچنین فیلمهایی که به هر دلیلی در بخش اصلی مسابقه پذیرفته نشدهاست، را نمایش میدهد. این اولین نمایش بینالمللی متری شیش و نیم است و با توجه به این موضوع اکرانش در جشنواره ونیز مشکلی ندارد. مثلا همین امسال جشنواره کن، فیلم "پدروآلمادوار" را در بخش مسابقه نمایش داد، این درحالی بود که فیلم همزمان در اسپانیا اکران عمومی میشد. یا فیلم "اژدها وارد میشود"به کارگردانی "مانی حقیقی"، سه یا چهارسال پیش که در جشنواره برلین نمایش دادهشد، چند روز قبل در جشنواره فجر اکران شدهبود. گفته میشود این انتخاب بستگی به اهمیت فیلمساز و فیلم هم دارد و استثنائاتی که به هر دلیل توسط مدیران هر جشنواره در نظر گرفته میشود. در واقع ساز و کار سینمای ایران تابع شرایط و قوانین جهانی نیست.
در قوانین جهانی:
فیلمهای ارائه شده در جشنواره ونیز نباید تحت هیچ عنوان، قبلا در نمایشهای عمومی و جشنوارههای بین المللی دیگر نمایش داده شده باشند. استثنائات احتمالی برای این شرایط وجود دارد که بنا بر تصمیم گیری مدیران انجام میشود
گفته میشود، نسخه بدون ممیزی «متری شیش و نیم» در این رویداد سینمایی به نمایش در خواهد آمد. مشخص نیست این ادعا تا چه میزان صحت دارد و تا زمان نمایش فیلم در بخش افقهای جشنواره ونیز باید صبر کرد و دید در نهایت چه نسخهای در این رویداد به نمایش دادهخواهدشد. در این باره از آقای ساداتیان(تهیه کننده فیلم) پرسش کردیم. ایشان از جواب طفره رفتند و گفتند تمایلی ندارند در این باره صحبت کنند.
به نظر این میرسد این اولین بار نیست که نسخهای متفاوت از اکران داخلی یک فیلم در یک جشنواره بینالمللی اتفاق میافتد. فیلمهای دیگری هم بودند، که زمانی که نسخههای آن در فستیوالها نمایش دادهشدهاست، با نسخهای که در ایران اکران میشود متفاوت بود. این موضوع از نظر "وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی" ایران تخلف محسوب شود، چراکه میگویند فیلم حتی برای نمایش خارج از ایران باید مجوز نمایش بگیرد. و به تعریف آنها این بخشی از قانون است. و قطعا نسخهای که مجوز نمایش میگیرد، همان نسخهای است که در ایران هم به نمایش درمیآید. گفته میشود، فیلمهایی که اولین بار در خارج از ایران نمایش داده میشوند، وقتی میخواهند برای نمایش داخل ایران مجوز بگیرند، عوامل فیلم، مجبور به حذف بخشهایی از فیلم هستند. پیشتر گفته می شد این فیلم برای اکران عمومی نیز دچار اصلاحیه هایی شده بود. آقای ساداتیان در مصاحبهای گفتهاست، این فیلم در جشنواره فجر هم در چند نسخه نمایش دادهشدهاست و در طول جشنواره هم چند اصلاحیه خورده و تغییراتی داشتهاست.
باید منتظر باشیم تا فیلم در جشنواره ونیز به نمایش در بیاید تا ببینیم این اکرانِ بین المللی چگونه پیش خواهدرفت.