داستان یک اثر هنری
درخت کریسمس وارونه «شیرازه هوشیاری» در موزه تیت مدرن لندن، سال ۲۰۱۶
سال ۲۰۲۱ میلادی رو به پایان است و مسیحیان سراسر جهان در حال آمادهشدن برای جشن گرفتن سال نوی میلادی هستند و هر روز عکسهایی از درختان کریسمس در سراسر جهان منتشر می شود. موزهها و مراکز فرهنگی و هنری هم در حال نصب درختان کریسمس خود هستند. البته شیوع سویه اُ میکرون ویروس کرونا بسیاری از این مراکز را در کشورهای اروپایی تعطیل کرده. ما هم به بهانه اخرین روزهای سال نوی میلادی تصویری از اثر هنری شیرازه هوشیاری «بازگرداندن بهشت به زمین» (درخت کریسمس وارونه) که در روزهای پایانی سال ۲۰۱۶ و در اولین نمایشگاه این موزه بعد از بازسازی در پلکان مرکزی موزه نصب شدهبود را به شما معرفی میکنیم.
هنرامروز: این اثر هنری در واقع اجرای دوباره اثری بود که هوشیاری بیست سال قبل از ۲۰۱۶ برای این موزه طراحی کرد. موزه تیت مدرن لندن از سال ۱۹۸۸ هر سال طراحی درخت کریسمسش را به یک هنرمند معاصر سفارش میداد اما این سنت با آغاز بازسازی ۴۵ میلیون پوندی موزه که از سال ۲۰۱۳ متوقف شد و بعد از آن درخت کریسمس وارونه شیرازه هوشیاری به عنوان اولین درخت موزه پس از بازسازی برای سال نوی میلادی ۲۰۱۷ در تیت نصب شد. در کنار درخت شیرازه هوشیاری نمایشگاهی از آثار هنرمندان برجسته بریتانیایی چون آنیش کاپور، انتونی گروملی و ... برپا بود.
این اثر که بر ویژگیهای طبیعی درخت کاج چون بافت، رنگ، بو و فرم تمرکز داشت به صورت وارونه از سقف شیشهای در ورودی Millbank آویزان شده بود. ریشههای درخت نمایان و با ورق طلا پوشیدهشده بودند تا توجه مخاطبان را به انچه که معمولا زیر زمین پنهان شده جلب کند. در سال ۱۹۹۳ شیرازه هوشیاری این درخت با عنوان بازگرداندن بهشت به زمین توصیف کرد.
او در سال ۲۰۱۶ درباره این درخت وارونه گفت: «دوست دارم به این فکر کنیم که درخت کاج یکی از قدیمیترین گونهها است و ریشهها را منبع پایداری، تغذیه و طول عمر آن بدانیم. از آنجایی که ریشهها پنهان هستند ترجیح دادم که به آنچه پنهان است بنگریم نه آنچه پیداست. یک راهب بودایی میگوید، یک درخت کاج کهنسال حکمت را موعظه میکند.»
قرار گرفتن درخت شیرازه هوشیاری در مرکز پلکان موزه تیت امکان تماشای آن از سه زاویه دید و سه ارتفاع را برای مخاطبین فراهم میکرد که هر یک تصویری متفاوت بودند. زمانی که از طبقه پایین و زیر درخت به آن نگاه میکردید، شکل انتزاعی یک ستاره قابل تجسم بود.
شیرازه هوشیاری در سال ۱۹۵۵ در ایران به دنیا آمد. او در سال ۱۹۷۰ به لندن مهاجرت کرد و در سال ۱۹۷۹ از مدرسه هنر چلسی فارغ التحصیل شد. نام هوشیاری در سال ۱۹۹۴ در فهرست نهایی جایزه ترنر (مهمترین جایزه هنری انگلیس) قرار گرفت. او در حال حاضر در لندن کار و زندگی میکند.
منبع وب سایت موزه تیت