پروژه هنر عمومی در قطر برنامه‌ای برای تبدیل شدن به قطب هنری خاورمیانه
کشور قطر در حال آماده شدن برای میزبانی جام جهانی ۲۰۲۲ است و در عین حال اعلام کرده که در حال اجرای برنامه‌ای بلندپروازانه برای تبدیل این کشور به قطب هنری خاورمیانه است. سازمان موزه‌های قطر (سازمان دولتی که بسیاری از مؤسسات فرهنگی کشور زیر نظر آن اداره می‌شوند) اجرای این برنامهرا به عهده دارد و قرار است بیش از ۴۰ اثر جدید از هنرمندان بین المللی و هنرمندان قطر را به فضاهای عمومی دوحه و اطراف آن اضافه کند. این سازمان در بیانیه مطبوعاتی اعلام کرد که قصد دارد منظر شهری را به موزه‌ای گسترده و در فضای باز تبدیل کند.
هنرام‌روز: عبدالرحمن احمد آل اسحاق، مدیر هنرهای عمومی موزه‌های قطر می گوید: « در حالی که توجه جهان به دوحه جلب شده فکر کردیم هنر عمومی یکی از راه‌های معرفی خود و آغاز گفتگو با جهان است.»
این آثار هنری در میدان‌های بزرگ، مراکز خرید، مدارس و استادیوم‌های ورزشی، ایستگاه‌های راه اهن و هواپیما و ... و به صورت دائمی نصب خواهند شد.
قرار است این آثار در چهارچوبی خاص و منعکس کننده قطر و چیزهای مربوط به این کشور باشند. به عنوان مثال مجسمه شاهین اثر مجسمه ساز هلندی تام کلاسن که تابستان گذشته در فضای بیرونی فرودگاه بین اللمللی حمد نصب شد به پرنده شاهین که یکی از نمادهای این کشور است، اشاره دارد.
در سال ۲۰۱۵ هم مجسمه دو گل ارکیده اثر هنرمند المانی ایسا گنزکن در محوطه تئاتر ملی دوحه نصب شد که نمادی از ارتباط بین معماری، طبیعت و فرهنگ است.
الاسحاق می گوید ممکن است مردم این گلها را به عنوان بازتابی نمادین از تئاتر ببینند.
در حال حاضر هنوز لیست کامل هنرمندانی که برای این پروژه بزرگ همکاری می کنند منتشر نشده اما بین انها هم نام هنرمندان بین‌المللی و هم استعدادهای منطقه و قطر دیده می شود. مانند «احمد البحرانی» مجسمه ساز عراقی که به خاطر آثاری که به واقعیتهای سیاسی کشورش و جنگ، آوارگی و خاطره می پردازد، مشهور است و مجبور به ترک کشورش شده. نمونه ای دیگر «فرج دهم» است که بر تغییرات معماری و شهری کشورش و پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ناشی از این تغییرات تمرکز دارد.
در بین این هنرمندان چند زن هم حضور دارند. مثل «سیمون فتال» هنرمند لبنانی آمریکایی که در آثار فیگوراتیوش از منابعی الهامی مانند جنگ، آوارگی و مهاجرت، ادیان و اسطوره های باستانی استفاده می کند. دیگر هنرمند منتخب این پروژه «شعاع علی» هنرمند قطری است که قرار است اولین اثر عمومی خود "Tawazun" به معنی تعادل را رونمایی کند.
این هنرمند در ایمیلی برای سی‌ان‌ان نوشت: این مجسمه، ستونی از سنگ های روی هم چیده شده است که نشان دهنده "پیشرفت" کشور و تعادل بین عناصر سنتی و مدرن در زندگی روزمره ما است.
علی افزود از اینکه اثرش در مرکز شهر دوحه به نمایش گذاشته می‌شود، احساس افتخار می‌کند و شرکت در این پروژه به او امکان دسترسی به مخاطبان جهانی را که پیش از این امری دشوار بود را می‌دهد. برنامه هنر عمومی بستری مناسب برای شکوفایی هنرمندان است.
الاسحاق مدیر این برنامه نیز می گوید: «نمایش آثار هنرمندان کشورهای همسایه هم در این برنامه امری ضروری است. این راهی برای نمایان کردن استعداد هنرمندان منطقه و محلی برای نمایش آثار به گونه‌ای است که سزاوارش باشند. ما از ابتدا برای بیرون اوردن آثار هنری از فضای موزه تلاش کردیم.»
با وجود این برنامه، برگزاری جام جهانی ۲۰۲۲ در قطر چندان بی حاشیه نبود. چندی پیش گزارشهایی از بد رفتاری قطر با کارگران مهاجری که مشغول ساخت استادیومها در این کشور بودند منتشر شد. علاوه بر این قوانین ضد همجنسگرایی در این کشور با انتقاداتی مواجه شد. البته درباره مورد دوم مقامات برگزار کننده جام جهانی قطر ۲۰۲۲ اعلام کردند که هیچ کس نباید هنگام بازدید از این کشور احساس خطر کند و قطر کشوری مهمان نواز است.
پیشش بینی می شود اجرای برنامه های فرهنگی هم در این کشور به تغییراتی در آن کمک کند.
الاسحاق درباره پروژه هنر عمومی قطر می گوید: «این برنامه قصد دارد تصویری از هویت، فرهنگ، گذشته و حال ما ارائه دهد. این دعوتی است برای نگاه کردن به قطر فراتر از جام جهانی.»
برنامه هنر عمومی قطر از سال ۲۰۱۳ و با نصب مجموعه سفر معجزه آسا اثر هنرمند انگلیسی دیمین هرست در یک مرکز تحقیقاتی در این کشور آغاز شد. مجسمه های برنزی هرست یک جنین از لقاح تا تولد نشان می دهند. البته محتوای مجسمه و برهنه بودن بخشهایی از ان موجب شد که روی آن به بهانه عمملیات ساختمانی در نزدیکی اش پوشانده شود. سرانجام مجسمه در سال ۲۰۱۸ دوباره در معرض دید عموم قرار گرفت.
منبع: cnn