«کروناویروسِ جدید و دولتِ خوب» روایت هنرمند پرویی از شهر فقیر و کرونا زده

هنرام‌‍روز: او برای تکمیل این طراحی‌ها در کارگاهش، زمان زیادی را هم صرف شنیدن و خواندن اخبار مرگ‌­ومیرِ کرونا از تلویزیون و روزنامه ‌کرده ­است و در این باره می‌­گوید: «این وضعیت، شبیه جنگیدن با دشمنی نامرئی است».

عنوان کتاب این هنرمند که شامل حدود 100 طراحی است، «کروناویروسِ جدید و دولتِ خوب» (New Coronavirus and Good Government) است و خالق کتاب می‌گوید: «هر طراحی، راوی داستانی است که روی من تأثیر گذاشته».

نام کتاب، یادآور کتابی کهن در تاریخ پرو است؛ یک کتاب مصور خطی به‌نام «تاریخچۀ جدید و دولتِ خوب» (New Chronicle and Good Government) که کارِ یک سرخ‌پوست بومی پرو به‌نام Felipe Guaman Poma de Ayala در سال 1615 است. اهمیت تاریخی این کتاب ازجمله به‌دلیل پرشمار طراحی‌های سیاه‌قلمی است که روزگار بومیان پرو را در دوران اشغال سرزمین‌شان توسط اسپانیایی‌ها روایت می‌کند.

هیمِنِز در سال 2005 نیز کتاب دیگری محتوی طراحی­‌هایی با موضوع جنگ داخلی پرو در دهه 1980 منتشر کرده است. طراحی­‌های آن کتاب براساس اسناد و تصاویر باقیمانده از درگیری­‌های میان دولت پرو و گروهی شورشی موسوم به «راه درخشان» بود؛ جنگی که قریبِ 70هزار کشته بر جای گذاشت. به­ باور این هنرمند «شباهت­‌هایی میان آن درگیری­‌های مسلحانه و این پاندمی وجود دارد».

نخستین طراحی او در کتاب تازه‌اش، واکنش اعضای خانواده‌­ای از طبقۀ کارگر را نشان می­‌دهد که هنگام اعلام عمومیِ وضعیت اضطراری شیوع کرونا و قرنطینه اجباری، با چهره­‌هایی حیرت‌­زده، خیره به تلویزیون مانده‌اند؛ تعطیلی­‌ای که 106 روز طول می­‌کشد.

طراحی دیگر روایت روزی است که هنرمند برای خرید روزانه بیرون رفته بوده و در مسیر بازگشت، نزدیکِ او پیرمردی روی زمین می‌­افتد و دیگر بلند نمی‌­شود. مردم همهمه می­‌کنند و هم را می‌­ترسانند که «او مبتلاست». هیچ‌کس به پیرمرد نزدیک نمی‌­شود؛ مگر چند سگ­ ولگرد و چند کبوتر.

هیمِنِز که انسان­‌شناس (anthropologist) هم است در این باره می­‌گوید: وقتی افتادن آن پیرمرد روی زمین و مردمی را که با ترس و هراس شاهد ماجرا بودند، دیدم، به یاد صحنه‌­ای از درگیری­‌های سیاسیِ چهل سال پیش در شهر آیاکوچو افتادم: به یاد مردی که با گلولۀ سربازان دولتی به زمین افتاد.

سیاه­‌قلم هیمِنِز از صحنه مرگ پیرمرد چنین است که پیرمرد به زمین افتاده است، صدها جسد مرده او را محاصره کرده‌­اند و می‌­کوشند پیرمرد را میان خود بکشند؛ اما سگ­‌های ولگرد صدا می‌­کنند و نمی‌­گذارند.

طراحی­‌های دیگر راوی صحنه­‌هایی چون جان‌­دادن مردم مقابل دروازه بیمارستان­‌ها، کتک­‌زدن و دورکردن دستفروشان توسط پلیس و نیز جان­‌دادن پدری از نبودِ اکسیژن مقابل چشمانِ خانوادۀ فقیرش.

طراحی‌­هایی نیز براساس اخبار منتشرشده از تلویزیون و روزنامه درباره اجساد مردگان در کتاب هست. مثلاً روایت باغبانی که 20 می 2020، پس از فهمیدنِ ابتلایش به کرونا خود را حلق‌­آویز کرد.

در یادداشت آغازین این کتاب که توسط یک استاد مطالعات فرهنگی، به نام ویکتور ویچ (Víctor Vich) نوشته شده، آمده­‌است: «شخصیت­‌های طراحی­‌های هیمِنِز، بی­‌عدالتی­ بی­‌رحمانۀ جاری در زندگی مردم پرو را نشان می­‌دهند.»

گفتنی است که در پی همه­‌گیریِ کرونا در پرو، بخش­ مراقبت­‌های ویژۀ بیشتر بیمارستان­‌ها و مراکز درمانی منحل شده و تعداد دقیق قربانیان این ویروس همچنان اعلام نشده و تا پنج ماه پیش عددی بین 70هزار تا 170هزار است. 

هیمِنِز می­‌گوید: «در پرو دو نوع پاندمی دیده می­‌شود: یکی برای فقرا و دومی برای ثروتمندان. ما در نابرابری مطلق زندگی می‌­کنیم».

منبع: ایبنا