مرگ دیگری!

به گزارش هنر ام‌روز، چنانچه با چنین کوسه‌ای در قعر دریا روبرو شویم، ازسر ترس و احتیاط متوقف شده و چرخیدن ماهی ترسناک پیرامون خویش را نظاره می‌کنیم؛ اما حالا کوسه ماهی متوقف است و ما به دور او می‌چرخیم. این نتیجه قهری مرگ است و نسبتی که با حرکت و سکون دارد. آنچه که پس از شوک اولیه باعث تعمق مخاطب می‌شود، عنوان طولانی اثر است که ذهن را به سوی پارادوکس تصور مرگ و واقعیت آن سوق داده و تصریح می‌دارد که موضوع اثر آن چیزی نیست که می‌بینیم، بلکه آن چیزی است که نمی‌بینیم. عبارتی شبیه یک حکم که ناخودآگاه به این پرسش منتهی می‌شود: آیا فرد زنده می‌تواند درکی واقعی از مرگ داشته باشد؟ تمایز فهم مرگ با تجربه آن، مبین این واقعیت است که ما همواره با مرگ 'دیگری' مواجه هستیم نه مرگ خود و لذا پیوسته در باره تجربه دیگری از مرگ صحبت می‌کنیم.

دیمن هرست کوسه ماهی را برای شدت هراس و وحشت آن انتخاب کرد: ''برای آن‌که همه از آن می‌ترسند، همان‌گونه که همه پروانه‌ها را دوست می‌دارند.'' در قیاس با سایر حیوانات وحشی، کوسه ماهی تصویر قدرتمندتری از ترس را تداعی می‌کند. این تصویر یک ابداع دنیای مدرن است که کوسه‌ها را تا حد هیولاهای افسانه‌ای مخوف ساخته؛ تصوری فانتزی از حیوانی درنده‌خو که با دهان باز و آرواره‌های ترسناک در پی کشتن انسان‌هاست. در اروپای کهن کوسه ماهی، سگ تیزدندان اعماق دریاها شناخته می‌شد. اما در دنیای معاصر به نماد خشونت و تهدید ذاتی طبیعت تبدیل شده است. رمان‌ها، فیلم‌ها و مستندهای حیات وحش، این شکارچی بی‌رحم را خطری بزرگ برای انسان‌ها معرفی کرده‌اند و مصداقی از رفتار خصمانه طبیعت علیه تفریحات گردشگری در جوامع سرمایه‌داری؛ تجسم شیطانی که منادی مرگ است بسان لحظه‌ای منجمد شده از زمان که از تهاجم مرگ و توقف حیات حکایت دارد.

این چیدمان که ابتدا با سرمایه گذاری مجموعه‌دار معروف چارلز ساچی ساخته شده بود، در ۲۰۰۴ به قیمت ۱۲ میلیون دلار فروخته شد تا به یکی از رکوردهای مارکت هنر معاصر تبدیل شود.

منبع: کانال تلگرامی علیرضا سمیع آذر