تهاجم توده‌وار!
انرژی فزاینده در حرکت جمعی، همواره نیرویی عظیم را پدیدار می‌سازد؛ این باوری است که نه فقط انسان‌ها، بلکه حیوانات نیز به‌طور غریزی آن‌را درک می‌کنند. اما این قدرت سهمگین که جمع را قادر به دستیابی به امیال بزرگ می‌سازد، گاه آنها را با اشتباهات مرگبار نیز مواجه می‌کند؛ حرکت‌های توده‌وار هم مقتدر و پیش برنده و هم کورکورانه و خطاپذیرند. چیدمان ''سرشاخ'' اثر تاثیرگذار هنرمند پرآوازه چینی ''چای گوچیان'' متشکل از ۹۹ پیکره رئالیستی گرگ در اندازه واقعی است که در خیزی تهاجمی به پیش می‌روند و در فضایی وسیع قوس بلندی را شکل داده، در زمین و هوا منجمد شده‌اند. اما در برابر این فوج خروشان، دیواری شیشه‌ای است که یورش جسورانه آنها را مسدود می‌سازد. گرگ‌های وحشی گرسنه با دیوار شیشه‌ای تصادم دردناکی داشته و قوس بلند خیزش آنها فرومی‌ریزد. اما آنها پس از سقوط، آرام به ابتدای گله عصیانی بازمی‌گردند تا در یورشی دیگر چرخه بی‌باکی، حماقت و تباهی را تداوم بخشند.
به گزارش هنر ام‌روز، چیدمان سرشاخ، اولین بار در آلمان ارائه و سطح شیشه‌ای دقیقاً متناسب با بلوک‌های دیوار برلین ساخته شد. اما بعدها اثر با ترکیبی فرمالیستی‌تر بارها در کشورهای دیگر به نمایش درآمد. پیکره‌ها از جنس پاپیه ماشه همراه با گچ، رزین و پوست حیوانی ساخته و اغلب با نخ به سقف آویزان شده‌اند. با همه انرژی بصری چشمگیر، لایه‌های پنهان استعاری اثر کاملاً قابل تشخیص است. گرگ‌ها زوزه کشان آکنده از عزم و اراده برای یورش هستند، لیکن قادر به دیدن مانع بدیهی پیش روی خود نیستند و لذا به شکل ترحم‌برانگیزی برخورد کرده و سقوط می‌کنند. آنها حتی پس از سقوط هم متوجه انسداد فاجعه‌آمیز نشده و درمانده برای یورشی دیگر به ابتدای صف بازمی‌گردند؛ یک سیکل شریرانه که استعاره‌ایست از قهرمان‌گرایی توده‌ها و رفتار جمعی مبتنی بر شور و انرژی، آمیخته با نادانی و تباهی.
گرگ نمادی اساطیری در پهنه جهانی است؛ اغلب تداعی‌گر بی‌باکی، بی‌رحمی و خیره‌سری. با این پس‌زمینه تهاجم سبوعانه گرگ‌ها تمثیلی است از طبیعت توده‌گرای انسان همراه با اعتماد به‌نفس کور در کنش جمعی متهورانه‌ای که به شکل تراژیکی نهایتاً به تخریب می‌انجامد. در پرفورمنسی همراه با این چیدمان، چای گوچیان با تکنیک خاص خود در نقاشی با باروت، تابلوی عظیمی به ابعاد ۴ در ۹متر کار کرد باعنوان "گرداب" که در آن صدها گرگ همچون شن‌های روان در صحرا در چرخشی بی‌پایان یک اسپیرال ارگانیک را شکل می‌دهند. این نقاشی برمبنای طراحی اولیه و با اشتعال باروت به‌صورت زنده در برابر تماشاگران اجرا شده است. فرم اسپیرال، نقش‌مایه‌ای ابزورد است که گرگ‌ها را قربانی خشونت حماقت‌آمیز خود در یک دور باطل تجسم بخشیده که در درون گرداب فرو می‌روند. سرشاخ، کنایه‌ایست به حرکت‌های توده‌وار، دنباله‌روی کورکورانه و پیامدهای فاجعه‌بار آن؛ اثری درباره سرنوشت بشر درپی اشتباهات مکرر. چای گوچیان در ۱۹۹۹ جایزه شیر طلایی بینال ونیز
را برای چیدمان دیگری کسب کرد و بعدها با پرفورمنس‌های تماشایی همراه با انفجار و آتش‌بازی به شهرت جهانی دست یافت. او ساکن امریکا و طراح جلوه‌های بصری و عملیات نمایشی مراسم افتتاحیه المپیک پکن در سال ۲۰۰۸ بود.
منبع: کانال تلگرامی علیرضا سمیع آذر