به بهانه زادروز منیره شاهرودی فرمانفرمایان

هنرام‌روز: مواجهه با آثار منیر فرمانفرماییان، صحنه رویارویی سنت و مدرنیته است. آثار غالباً بزرگ، پرکار و درخشان وی با آن آیینه‌کاری‌های دقیق، مخاطب را به سفری در عمق این رویارویی فرا می‌خواند.تحصیل هنرهای مدرن در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، دانشگاه کرنل و مدرسه طراحی پارسونز از یک سو، و مطالعه و جست‌وجو در هنرهای بومی و سنتی ایرانی از سوی دیگر، هنر فرمانفرماییان را به تلفیقی استادانه از این دو تبدیل کرده است. در آثار این بانوی هنرمند از سویی استفاده از اشکال هندسی، بازتولید گره‌چینی‌ها و آیینه‌کاری‌های معماری پرشکوه ایرانی و از سوی دیگر، زبان تجریدی، صریح و فرمالیستی آثارش با بیان دستاوردهای هنر مینیمالیستی غرب بیانی معاصر به آثارش بخشیده است.

مخاطب محوری در آثار این هنرمند

انعکاس تصویر ناظر در آیینه‌ها، در هر بار دیدن اثر تغییر می‌کند. امری که هنر فرمانفرماییان را در بستری پست‌مدرن مطرح کرده و بر مخاطب‌محوری اثر تأکید می‌ورزد. حضوری از مخاطب همواره در اثر ایجاد می‌شود، تصویری که هرچند چیزی از ناظر را دارد، اما به دلیل شکست آیینه‌ها، خوانشی نو از امرِ واقع است.

چندی پیش درسایت آرت بازل و در توصیف طراحی‌های منیره فرمانمایان چنین گفته شده:

«کارهای اولیه فرمانفرمایان، روی کاغذ ماهیتی آزاد دارند، بسیاری از آنها نمونه اولیه فرش‌های دستبافی بودند که بعداً پس از بازگشت او به ایران در تبریز و بیجار بافته شدند. برخی از نقاشی‌های انتزاعی او نیز تجسم صدای موسیقی و انرژی شهر نیویورک در زمان زندگی او در آنجا است. نقاشی‌ها و طراحی‌های گل از این هنرمند که مربوط به دهه ۱۹۸۰ هستند نشان دهنده ارتباط عمیق این او با طبیعت و اصرار او برای ثبت گیاهان محلی است و در مجموع تمامی آثار این هنرمند بینش او را به زندگی نشان می‌دهند. او همیشه به طراحی علاقمند بود و به دنبال یافتن راه‌هایی برای بیان ایده‌هایش بدون توجه به متریال بود. دانستن این نکته مهم است که منیر همیشه یک دفترچه به همراه داشت و حتی در سالهای آخر زندگی خود هرگز دست از نقاشی و خلق اثر هنری برنداشت.»

منیره شاهرودی فرمانفرمایان درباره شش ضلعی در معماری ایرانی می‌گفت: «شش ضلعی منعکس کننده شش فضیلت است : سخاوت، انضباط شخصی، صبر، عزم راسخ، بصیرت و شفقت.» منیره همچنین درباره آثارش می‌گفت: «بیننده هم بخشی از آثار من است. ظاهر و لباس منعکس شده و متفاوت مخاطب در آینه ها  او را به اثر متصل می‌کند و این بخشی از تعامل انسان با اثر هنری است.»

سوزان کوتر از برگزارکنندگان نمایشگاه این هنرمند در نیویورک درباره او می‌گوید: «هریک از مجسمه‌های منیره تاریخچه‌ای از دیگر آثار این هنرمند را به همراه دارد. آثار این هنرمند در عین تنوع انسجامی درونی دارند.»