مجموعه لیتوگرافی گاو نر پیکاسو الهام بخش طراحی ساده محصولات شرکت اپل

هنرام‌روز: نقل قول استیو جابز در خصوص سادگی به روند سختگیرانه طراحی محصولات اپل هم اشاره داشت. اما این نقل قول و سادگی چه ارتباطی با لیتوگرافی‌های پیکاسو دارد؟

پابلو پیکاسو در سال‌های 1965 و 1945 مجموعه‌ای 11 تایی تحت عنوان گاو نر را با تکنیک چاپ سنگی (لیتوگرافی) خلق کرد. اولین اثر مجموعه گاو نری را به تصویر کشید که تمامی جزئیات یک گاو، سایه روشن و ... را دارا بود. اما دیگر آثار مجموعه نشان می‌دهند که پیکاسو رفته رفته تمامی جزئیات اضافه برای تصویر کردن گاو را حذف و در نهایت طراحی خطی را پدید آورد که با چند خط ساده یک گاو نر را به تصویر کشید. روند کار پابلو پیکاسو در این مجموعه تمرینی است که بارها توسط دانشجویان رشته‌های تجسمی انجام شده و در مراکز آموزشی برای درک انتزاع تدریس می‌شود. شرکت اپل نیز این مجموعه اثر هنری را در برنامه آموزشی کارمندانش گنجانده‌است چرا که این روند پیچیده  که تکرار، بازنگری و حذف عناصر اضافه جز اصلی آن است روند  طراحی محصولات ساده  شرکت اپل را نیز نشان می‌دهد. کاری که پیکاسو سال‌ها پیش از تاسیس شرکت اپل انجام می‌داد.

داستان پیکاسو و گاوهایش به تاریخ دوم نوامبر 1945 بازمی‌گردد. زمانی که این هنرمند وارد کارگاه فرناند مورلو هنرمند چاپگر در پاریس شد. پیکاسو پیش از این و در دهه 1920 تکنیک چاپ سنگی  را به صورت سرسری و خلاصه تجربه کرده‌بود  اما بعد از ورود به کارگاه دوستش چند ماهی را به صورت منظم  و شبانه روزی به یادگیری و تجربه این تکنیک گذراند و حتی زمانی که کارگاه برای تعیلات کریسمس تعطیل شد کارش را به خانه برد و 4 مجموعه اثر هنری لیتوگرافی خلق کرد که یکی از این مجموعه‌ها گاو نر بود.

او از تاریخ 12 دسامبر کارش را بر مجموعه نمادین گاو نر آغاز کرد. مورلو دوست پیکاسو می‌گوید اولین چاپ یک گاو نر عالی بود. پیکاسو سپس شروع به خلق نمونه‌های بعدی گاو نر کرد که هر یک با تصاویر قبلی مقایسه می‌شدند و با هر یک از کارهای جدیدش ما را شگفته زده می‌کرد. هر یک از طرح‌های جدید جزئیات تصویری کمتری از یک گاو نر را در خود داشت اما هنوز به یک گاو نر شبیه بود.

موضوع دیگر در خصوص این مجموعه استفاده از یک کلیشه چاپ سنگی برای تمامی آثار بود. یکی دیگر از دوستان چاپگر پیکاسو در این خصوص می‌گوید این شیوه حتی ما را به عنوان یک چاپگر متحیر کرده‌بود. اگرچه تغییر یک سنگ نگاره نسبت به حکاکی آن از اول سخت تر است اما برخی اوقات ایجاد اصلاحات روی کلیشه چاپ، تصویر به دست آمده را چرک می‌کند. اما تغییرات و اصلاحات پیکاسو روی کلیشه هر بار حاصل بهتری داشت. این رمز و راز کار او بود.

پیکاسو همان رفتار متفاوتی که با نقاشی داشت را با تکنیک چاپ هم در پیش گرفت. دبورا وای مسئول دپارتمان چاپ موزه هنر مدرن می‌گوید: یک چاپگر پیکاسو را با تکنیکی جدید آشنا کرد و او تصمیم گرفت کار جدیدی انجام دهد. این تکنیک برای پیکاسو چون یک کاتالیزور عمل کرد. او از اثبات اینکه می‌تواند کاری را انجام دهد که دیگران می‌گویند امکان ندارد، لذت می‌برد. او همچنین سعی داشت که تصویر گاو را چکیده کند یعنی آن را به ضروری ترین عناصر تصویری و گرافیکی که یک گاو را نشان می‌دهد، تقلیل دهد.

پیکاسو: " این  حفره نماد صورت گاو است، همین برای نشان دادن گاو بدون اشاره به جزئیات کافی است. هر چه انتزاعی تر باشد ممکن است بیشتر به واقعیت نزدیک باشد."

به نظر می‌رسد لیتوگرافی نهایی این مجموعه تنها از 12 خط تشکیل شده، با این وجود بدون شک هنوز هم تصویری از یک گاو نر است.

طراحی محصولات اپل هم چنین رویکردی دارند. طراحان این شرکت در تلاشند تا محصول نهایی را از هر چیزی غیر از آنچه که کاملا ضروری است خالی کنند. جاناتان آیو رئیس بخش طراحی این شرکت می‌گوید که  ان‌ها در روند طراحی محصولات بارها به عقب بازمی‌گردند و می‌بینند ایا به همه قسمت‌ها نیاز داریم آیا می‌توان بخشی را حذف کرد و عملکرد آن را در بخش‌های دیگر گذاشت. او در ادامه می‌گوید  برای حذف بخش‌های غیر ضروری باید ذات محصول را عمیقا درک کرد.

ارتباط میان پیکاسو و شرکت اپل برای اولین بار در سال 2014 برای عموم مردم مشخص شد. زمانی که روزنامه نیویورک تایمز نگاهی بر دوره‌های آموزشی این شرکت با محتوای مخفیانه‌اش برای کارمندانش داشت. رندی نلسون رئیس سابق دانشگاه پیکسار یکی از سر فصل‌های دوره‌های آموزشی اپل با عنوان "برقراری ارتباط در اپل"  را تدریس می‌کند. این سر فصل بر ارتباط محصولات اپل با مصرف کنندگان در تمامی مراحل از تولید و طراحی تا بازاریابی و فروش نظارت دارد. در این کلاس روند طراحی پیکاسو در مجموعه گاو نر به کارمندان آموزش داده‌می‌شود. در واقع منظور این است که در روند کار مکررا به کار به خود بازگردید آن را بررسی کنید تا بتوانید پیام خود را به صورت مستقیم و خلاصه ارائه دهید.

در نتیجه هم گاوها و هم کامپیوترها بسیار پیچیده هستند اما پیکاسو و استیو جابز توانستند جزئیات اضافه را حذف و آن‌ها را به سادگی طراحی کنند.