زیباییشناسی شکنجه!
در بسیاری از مذاهب هویت قدیسان در اذهان عموم با شکنجههای طاقتفرسا و شکیبایی فوقبشری بهخاطر آورده میشود. شکنجهها با دقت و جزئیات انواع آزارهای بدنی در بیان راویان چونان حکایتی افسانهای با توصیف زیباییشناسی درد و تحمل روایت میشوند.
به گزارش هنر امروز، ''قدیسان زنده'' چیدمانی است از هنرمند کاتولیک ایرلندیالاصل ''مایکل لندی'' که فیگورهایی منتسب به برخی هواریون و قدیسان را با روایت مشهور شکنجههای آنان، پویانمایی کرده تا شکل زندهای از تخریب بدنی آنها را بهنمایش گذارد. او پس از ماهها مطالعه تصویری نقاشیهای مذهبی قرون وسطی و رنسانس در مجموعه نشنال گالری لندن، پیکرههایی را صرفاً براساس نوع شکنجهای که بر آنها اعمال شده بازآفرینی کرده و در ۲۰۱۳ در همین مکان و سال بعد در بزرگترین شهر کاتولیک جهان مکزیکوسیتی بهنمایش گذاشت. این مجسمههای جنبشی با قلابهای زنگ زده، چرخهای کهنه، زنجیرها، فنرها و قطعات فلزی که در درون بدن قدیس یک ماشین ابزورد را شکل میدهند، با فشار پدال توسط بیننده به حرکت درآمده، میلرزند، میغرند، میجهند، ضربه میزنند و منهدم میکنند. آنها ترکیبی دادائیستی از پیکرههای کلاسیک هستند با ادای دین به کارهای مجسمهساز شهیر سوئیسی ژان تنگلی که آثارش با سرهمسازی قطعات
ماشینآلات خلق شده و معمولاً با مداخله مخاطب به حرکت درمیآیند.
بازدیدکنندگان با حرکت دادن این ماشینهای شکنجه، قدیسان را به خودتخریبی وامیدارند: سنت جروم٫ برای پالایش گناهانش با سنگ به سینه خود میزند. سنت پیتر، با چاقو به جمجمهاش فشار میآورد تا به شهادت برسد. سنت آپولونیا، با چنگکی صورتش را میساید تا دندانهایش را نابود کند. سنت توماس، با انگشت نشانه ضربهای تیز بر زخم بدن مسیح میزند تا استعارهای از تردید در ایمانش باشد. چرخ سنت کاترین میچرخد تا دایره انتخاب او از ملکه روم تا پذیرش آئین مسیح و بعد تحمل شکنجههای بسیار و نهایتاً مرگ در زیر چرخ ارابه را تداعی کند. بدینترتیب مخاطبین با بازتولید شکنجه، روایت آن را تداوم بخشیده و داستان کهن را به حیات معاصر میکشانند. درعین حال اتکاء بنیادی باورهای مذهبی به روایتهای سیستماتیک شکنجه و نقش آن در اسطورهسازیهای دینی را نمایان میسازند.
پیکرههای رئالیستی از جنس فایبرگلاس با ارتفاع ۳.۶۰ متر ساخته شدهاند تا هیبتی قهرمانانه از اسطورههای کلیسا ارائه نمایند. آنها در ترکیب مجسمه و نقاشی، یادمانی زنده از قدیسان هستند با اشارهای تلویحی به رابطه پیچیده مفاهیم رهایی و رستگاری با شکنجه و مقاومت. مایکل لندی پیش از این بارها تجربه انهدام و مرگ را به نمایش گذاشته بود، ازجمله در ۲۰۰۱ با چیدمان ''ورشکستگی'' که به نابودی همه دارائیهایش، از آثار هنری تا اتوموبیل و حتی کلکسیون تمبرهایش، ختم شد. “قدیسان زنده'' تلاشی است برای تداوم داستانسرایی مذهبی که در جامعه مدرن و سکولار تاثیر خود را تاحد زیادی از دست داده. مایکل لندی کار خود را در امتداد سنت دیرین هنر مذهبی میداند: ''کلیساها روایت بدنهای رنج دیده قدیسان را در متن اعتقادات دینی جای دادند و برای آنها بارگاههایی ساختند تا جمعیت زوّار و گردشگر را جذب کنند، شاید من هم همین کار را در نشنال گالری انجام میدهم!''
منبع: کانال تلگرامی علیرضا سمیع آذر