مرگ پدرسالاری!

به گزارش هنر ام‌روز، خانواده او یک کارگاه مرمت پارچه‌های قدیمی و بافته‌های آنتیک در فرانسه داشتند و او شخصاً روی ترمیم نقش‌های از بین رفته کار می‌کرد. وی پس از ازدواج و مهاجرت به امریکا، چیدمان‌های بسیاری با عنوان سلول کار کرد که حدیث عشق و نفرت او از فضای خانه بودند و بیانی کنایه‌وار از احساس ترس و ناامنی بی‌انتها و فانتزی‌های کودکانه مرتبط با آن.


انهدام پدر، نخستین و مهم‌ترین چیدمان او از این سری است که به انتقام نمادین از پدری اشاره دارد که به روایت وی به همسرش خیانت می‌کرد، اما پیوسته دخترانش را برای رعایت اخلاقیات سنتی محدود می‌ساخت. اثر متشکل از حجم‌های پیله مانند کروی یا تخم‌مرغی شکل است از جنس پارچه و لاستیک که چیزی شبیه یک میز را احاطه کرده و یک صحنه شام در پیرامون آن را به طور انتزاعی تجسم می‌بخشند. فضای چیدمان هم گرم و خانگی است و هم القا کننده خشونتی محسوس، آکنده از ترس و بی‌رحمی که بر محیط پدرسالاری سیطره دارد. این کار در زمانی خلق شد که هنر چیدمان در آغاز راه بود و دست کم در میان هنرمندان زن هیچ سابقه‌ای نداشت.
 

موضوع محوری چیدمان‌های لوییز بورژوا، بیان نمادین ترس و درد است که از منظر وی دو روی یک سکه هستند؛ ترس از محیط بسته و محدود که احساسی مشابه دردی فیزیکی و آزار روانی را دارد. او کراراً به رنج ناشی از غضب پدر اشاره کرده و نیز به حس کودکانه خود و خواهرش برای انتقام که گاه با تصوارت فانتزی مثله کردن پدر و خوردن اعضای بدنش همراه می‌شده است.  فضای فشرده در میان دو سطح باحباب‌هایی که به تاول‌های دردناک بدن شباهت دارند، در زیر نوری قرمز که حس داخل بدن را القاء می‌کند، چیدمان را به استعاره‌ای روانکاوانه از خشم، خشونت، خون و مرگ تبدیل کرده است.


انهدام پدر در نگاه نخست به خاطره شخصی هنرمند از پدرش و پیچیدگی احساسش نسبت به او مربوط می‌شود. اما در لایه‌ای عمیق‌تر به سیطره تفکر پدرسالاری و اقتدارگرایی ذاتی آن اشاره دارد و بر این مبنا کتاب مجموعه نوشتارها و مصاحبه‌های بورژوا با همین عنوان "انهدام پدر، بازسازی پدر" انتشار یافت. در این مفهوم چیدمان او واکنش قهرآمیزی است به پنداشت‌های مردسالارانه در حوزه اخلاق و عرف که پیوسته از نسلی به نسل بعد منتقل می‌شود.

منبع: کانال تلگرامی علیرضا سمیع‌آذر