فیلم سیاه و خشونت سفید!
در واکنشی معنادار به موج راستگرایی افراطی در امریکا و اروپا، هیات ژوری دوسالانه ونیز امسال جایزه شیر طلایی بهترین هنرمند را به "آرتور جیفا" هنرمند و فیلمساز سیاهپوست امریکایی برای اثر ویدئوآرت "آلبوم سفید" اهدا کرد. این عنوان طعنهآمیز که یادآور آلبوم جنجالی اسطوره موسیقی راک 'بیتلز' در ۱۹۶۸ با همین نام است، به پریشانی و جنون ناشی از برتریطلبی نژاد سفید اشاره داشته و آن را با تصویری شرور و خودسر توصیف میکند.
به گزارش هنر امروز، این ویدئوی ۵۰ دقیقهای، تصاویر پراکندهای از فیلمهای خبری، کلیپهای پربازدید، گزارشهای مستند، دوربینهای حفاظتی، موبایلها و شبکههای اجتماعی را با موسیقی بلوز سرهم ساخته تا کابوسی از خشم، کینه و قدرتطلبی نژادی را به نمایش گذارد. آلبوم سفید، نوعی هنر مفهومی است که هنرمند بدون آفرینش هیچ تصویری، با مونتاژ مواد یافت شده، اثری غیراوریژینال پدید آورده که به تعبیر هیات ژوری بینال متنی شاعرانه از انگیزشهای نژادی است و پرترهای تکان دهنده از کینه و خشونت سفید.
آلبوم سفید مرکب از قطعات ویدئویی است که اغلب میلیونها بار دیده شدهاند؛ نمایشی از خشونت تئوریزه شده و پسزمینه ایدئولوژیک آن. بسیاری از این قطعات پرترههایی هستند از مردان سفیدی که از کینه و نفرت نژادی سخن میگویند. در یکی از آنها 'دیکسون وایت' انگیزه همه خشونتهای نژادی را غرور، تکبر و خودشیفتگی سفیدپوستان دانسته و آنها را به پذیرش مسئولیت عواقب آن فرامیخواند. در تصویر دیگری از یک دوربین حفاظتی 'دیلان روف' طرفدار افراطی برتری نژادی سفید، با اسلحه وارد کلیسا شده و دقایقی بعد در کمال خونسردی از آنجا خارج میشود. او به نمازگذاران عمدتاً سیاهپوست شلیک کرده و ۹ نفر را به قتل رسانده است. در فیلم تکان دهندهای از سایت افشاگر ویکیلیکس، ماموران امریکایی از هلیکوپتر به شهروندان عراقی از جمله دو خبرنگار رویترز شلیک و آنها را به قتل میرسانند. همه اینها به موازات تصاویری از خشونت سیاهپوستان، دیالکتیک پنداشتها و رفتارها حول محور نفرت و خشونت را نشان میدهند. حس برتریطلبی ناظر بر فضیلت ذاتی رنگ سفید از یک سو و عصیان و آنارشیسم سیاه در واکنش به آن از سوی دیگر، همه چیز را در چرخه نابود کننده طرد تحقیر و کینه انتقام به پیش میبرد.
آرتور جیفا برای مدت سه دهه با تجربیاتی پویا در رسانههای مختلف مانند فیلم، ویدئو، مجسمه و پرفورمنس، بر ماهیت بیانگرایی سیاهان و چالشهای بصری و فرهنگی آنان متمرکز بوده است. او لذتها، هراسها، زیباییها و مسخشدگیهای سیاهان را در کنار استعداد هنری آنها به نمایش گذاشته است. اگرچه کارهای وی همواره تلاشی برای ترسیم جهان از منظر سیاه بوده، اما آلبوم سفید جهان سیاه را از منظر سفید مینگرد. او با نمایش گفتههای طرفداران سرسخت برتری سفید، نشان میدهد که چگونه نفرت نژادی، سوی دیگر سکه عشق به خانواده، مذهب و وطن پرستی است. پرترهای که او از چهرههای آشنای سفید ارائه میکند، انتزاعی و آشناییزدایی شده است تا امکان بررسی موشکافانهتر پدیده نژادپرستی سفید و نفرت و جنون بیانتهای آن فراهم آید.
منبع: کانال تلگرامی علیرضا سمیع آذر