در مراکز آموزش هنر خارج از ایران چه میگذرد
تحصیل هنر در ایتالیا به چه صورت است؟
تحصیلات هنری در هر کشور با کشور دیگر متفاوت است. در ایران علاقه مندان بعد از گذر از کنکور دو مرحلهای هنر وارد دانشگاه میشوند. اما این روند در هر کشور و یا حتی شهر، سیستم آموزشی مخصوص به خود را دارد. درباره روند تحصیل رشتههای تجسمی (نقاشی، گرافیک) در ایتالیا از "مجید بیتا" تصویرگر و هنرمندِ تحصیل کرده و مقیم ایتالیا سوال پرسیدیم. او فارغ التحصیل رشته نقاشی و تصویر سازی از دانشگاه بولونیا است و به عنوان گرافیست با نشریات ایتالیا همکاری دارد.
هنر امروز-مهسیما شکریان: اطلاعاتی از چگونگی تحصیل رشتههای تجسمی هنر در ایتالیا از نگاه "مجید بیتا" آورده شدهاست. این توضیحات شامل تمامی رشتههای هنر و تمامی مراکز آموزشی هنر در ایتالیا نمیشود و بیشتر آکادمیهایی که رشتههایی مثل نقاشی و تصویر سازی در آنها تدریس میشود را در بر میگیرد.
تحصیل هنر در آکادمی یا دانشگاه
تحصیل اکثر رشته های هنرهای تجسمی مثل نقاشی، گرافیک، تصویر سازی و حتی طراحی صحنه در ایتالیا در آکادمیهای هنرهای تجسمی، صورت میگیرد و معمولا دانشگاهها پذیرش دانشجو در رشتههای عملی هنر را ندارند.
البته رشتهای مثل معماری در دانشگاه تدریس میشود و این رشته فضایی متفاوت با رشتههای هنرهای تجسمی دارد.
در بعضی از دانشگاههای اروپا هم رشتهای تحت عنوان "هنرهای تجسمی" وجود دارد، که رشتهای کاملا تئوریک است و هیج ارتباط عملی و کارگاهی با هنرهای تجسمی ندارد.
چگونگی پذیرش دانشجو
اغلب آکادمیها برای پذیرش دانشجو در رشته های تجسمی مصاحبه دارند، که این مصاحبه بسته به نوع رشته مورد نظر متفاوت است. مثلا رشته نقاشی یک مصاحبه تئوری دارد که در آن اطلاعات عمومی داوطلب درباره هنر جهان بررسی میشود و بسته به اینکه آکادمی در کدام کشور و کدام شهر قرار دارد سوالاتی بیشتری هم درباره هنر آن کشور یا شهر پرسیده میشود. گفته میشود این روند پذیرش تقریبا در اکثرآکادمیهای مهم اروپا مثل آکادمیهای ایتالیا و فرانسه و اتریش و المان و بلژیک و ... اجرا میشود.
مرحله بعد ارزیابی آثاری است که داوطلب تا به حال خلق کردهاست. آثاری که در رشته تخصص خود و یا حتی در رشتههای دیگر هنر توسط داوطلب خلق شده در این مصاحبه مورد بررسی قرار میگیرد.
مثلا در رشتهای مثل نقاشی ممکن داوطلب اصلا نقاشی نکرده باشد و به عنوان یک ویدیو آرتیست آثاری را خلق کردهباشد. بنابراین آثاری که برای امتحان ورودی ارائه میشود، میتواند شامل فیلم، عکس و ویدئو باشد. این روزها مرز مشخصی بین رشتههای مختلف هنری وجود ندارد.
البته در تمام این مراحل اینکه کدام آکادمی را انتخاب کنید مهم است. مثلا در ایتالیا آکادمی فلورانس نقاشی را به صورت سنتی و وفادار به سنت های قدیم نقاشی پذیرفته میشود، اما آکادمی میلان یا آکادمی برلین نقاشی به صورت کلاسیک سخت پذیرفته میشود.
مدت زمان دوره تحصیلی
دوره ی لیسانس در آکادمی ۳ سال است و فوق لیسانس ۲ سال و تحصیل در هر دو مقطع در مجموع ۵ سال زمان میبرد. رشته هایی هم هستند مثل مرمت آثار هنری که دوره تحصیلیشان پنج سال پیوسته است.
در مقطع لیسانس دروسی مثل تاریخ هنر فلسفه هنر، زیبایی شناسی، نشانه شناسی، کارگاه های عملی خاص مثل پلاستیک و سفال و روانشناسی و انسان شناسی فرهنگی و اقتصاد هنر تدریس میشود. این دروس تقریبا بین ۸۰ درصد رشته های تجسمی مشترک هستند و در هر مقطع دانشجویان باید 2 درس از درس های تخصصی رشتههای دیگر را به انتخاب خودشان بگذرانند. مثلا دانشجوی گرافیک میتواند در کارگاه تصویرسازی یا کلاس تاریخ سینما شرکت کند.
رشته تخصصی برای نقد هنری
در ایتالیا منتقدان زیادی هستند، که تحصیلات هنری و تخصصی در زمینه نقاشی یا سینما نداشتهاند اما به عنوان منتقد هنری فعالیت دارند و منعی در این موضوع وجود ندارد. اما رشته ای در دانشگاههای ایتالیا برای بهدست آوردن سواد نقد هنری برنامه ریزی شده که"Dams" نام دارد. این رشته ترکیبی است از ادبیات، سینما، هنرهای تجسمی و نمایش و ... رشتهی بسیار سنگین و پرباری است و در مقطع کارشناسی ارشد تخصصی تر هم میشود. مثلا در دانشگاه بولونیا این رشته بواسطه تاریخ شهر و اساتید بسیار خوب با کیفیت عالی تدریس میشود."اومبرتو اکو" تا قبل از مرگ جزو اساتید این دانشگاه و رشته تحصیلی بود.