این همه صندلی در شکاف بین دو ساختمان، پیامی ضد جنگ دارد!
در سال ۲۰۰۳ از ماه سپتامبر تا نوامبر ۱۵۰۰ صندلی با شکل‌ها و اندازه‌های مختلف شکافی خالی بین دو ساختمان در یکی از خیابان‌های شهر استانبول را پر کردند. این صندلی‌ها در واقع چیدمان هنری «بدون عنوان» و اثر هنرمند کلمبیایی دوریس سالسدو بود که برای دوسالانه هنری استانبول به نمایش درامد. این اثر هنری که از فقدان، سوگواری، غیبت و نابودی حرف می‌زد تنها در ذهن رهگذران و بازدیدکنندگان و در عکس‌ها باقی مانده است. اما هر بیننده‌ای را به این فکر وا می‌دارد که این صندلی‌ها از کجا امدند و چه خاطراتی را در خود دارند؟ پیش از این به چه کسانی تعلق داشته و زندگی افرادی که صاحبان این صندلی‌ها بودند چگونه بوده؟ ایا زندگی صاحبان این صندلی‌ها هم همینطور آشفته و زیر و رو شد؟
هنرام‌روز: کودکی و جوانی دوریس سالسدو با تجربه درگیری‌های داخلی کلمبیا سپری شد. کارهای این هنرمند اغلب بر تجربه بشر از جنگ یا مرزهای بیهوده‌ای که جهان را تقسیم می‌کنند تمرکز دارد.
او یک بار گفته: «من یک هنرمند جهان سومی هستم و به جهان از منظر مردم قربانی و شکست خورده، نگاه می‌کنم.»
سالسدو با قرار دادن این اثر در یک فضای عمومی از مردم عادی و رهگذران دعوت کرد تا با اثرش همراه شوند، ان را تفسیر کنند و این منظره غیرعادی را به تحربیات خود گره بزنند. او واقعیت هر روزه زندگی در پی جنگ را ارائه می‌کند: دارایی‌های رها شده پس از فرار و زندگی‌های بی‌شماری که از دست رفته … و چه چیزی بیشتر از یک صندلی می‌تواند نمادی از زندگی روزمره باشد؟
توده‌ای از ۱۵۰۰ صندلی عددی بزرگ به نظر می‌رسد اما در مقایسه با واقعیت جنگ و جمعیت در حال فرار چیزی نیست. بدون عنوان تبدیل به گوری دسته‌جمعی برای مردمی می‌شود که زمانی وجود داشتند -و شکوفا بودند– اما حالا محل زندگی ان‌ها تبدیل به فضاهایی متروکه شده.
تفاوت رنگ، شکل و اندازه صندلی‌های مورد استفاده در این چیدمان تداعی کننده تفاوت‌های پناهندگان جنگ است.
این اثر توسط یک هنرمند کلمبیایی در ترکیه اجرا شده اما نقطه قوتش دامنه گسترده و فراگیر ان است. سوژه‌ای که هرگز قدیمی نمی‌شود و در موقعیت‌های جدید همچنان تکرار می‌شود. مثل جنگ‌های داخلی سوریه، جنگ افغانستان، جنگ کنونی اوکراین و روسیه و غیاب قربانیان ویروس کرونا...
نکته جالب دیگر درباره این اثر این است که تنها از روبه‌رو و بالا قابل مشاهده بود و از کنار خیابان اصلا دیده نمی‌‌شد که به شیوه متناقض رسانه‌ها در پوشش جنگ و حوادث ان اشاره داشت.
بدون عنوان، اگرچه در ابتدا آشفته به نظر می‌رسد، صندلی‌هایی که به نظر می‌رسد می‌توانند به خیابان بریزند، اما سرشار از نظم است: این صندلی‌ها کاملاً در هماهنگی با ساختمان‌های اطراف چیده‌شدند و گویی توسط دیواری نامرئی نگه داشته شده‌اند و صدای مردم شهرند. کسانی که گاهی ان‌ها نمی‌بینیم…
سالسدو با دگرگون کردن اشیا و مکان‌هایی که مربوط به زندگی روزمره ما هستند و وظیفه ان‌ها سهولت بخشیدن به زندگی است - از کار گرفته تا غذا خوردن و معاشرت - توجه ما را به این نکته جلب می‌کند که چقدر زندگی همه انسان‌ها به مرز ویرانی نزدیک است.
منبع: The Guardian