مسیر شکل گیری نمایش کلمه به کلمه
در هر بار مواجه، متن با ریزبینی بیش از پیش و کلمه به کلمه خوانده میشود
در گالری پروههای آران نمایشگاه متن محور کلمه به کلمه به گردآوری اکرم احمدی توانا و آثار حسین والامنش، آریتا شهرزاد، نیکو وسلاری، محمود بخشی موخر، زروان روح بخشان، مهدیه پازوکی،اله یار نجفی، آناھیتا رزمی، نویدسلاجقه، امیرحسین شهنازی، ایمان صفائی و ماھور طوسی برپاست. اکرم احمدی توانا تجربه جمع آوری یا به اصطلاح "کیوریتوری" چند نمایشگاه را با رویکرد پژوهشی در کارنامه کاری خود دارد. به بهانه این نمایشگاه گفت و گویی کوتاه با اکرم احمدی توانا درباره سابقه کاریاش و شکل گیری نمایشگاه در حال حاضر داشتیم. اکرم احمدی توانا در گفت و گو با هنرامروز از نمایش پردهی دوم "شاهنامه روایت ماندگار" در آینده نزدیک خبر داد. نمایشگاه کلمه به کلمه نیز تا 20 مرداد ادامه دارد.
هنرامروز: متن بیانیه به قلم اکرم احمدی توانا:
"برای ھنری که نقاشی را به ھمراھی متن ملزم میکرد، عجیب نیست که مستقیم و بیواسطه کلام را وسیله قرار دھد. این بار زمینههای تازهای نیز اضافه شدهاند که بدون ھیچ تغییری در محتوا و شکل کلمه و تنها با جابجایی و تغییر بستر معنا را دگرگون میکنند. حالا کلمات جابجا میشوند و جهان مکتوب نه فقط در کتاب و کتیبه که در ھر کجای ممکن و پذیرا شکل میگیرد. کلمات از بستری به بستر دیگر سُر میخورند، که در این سریدنها هم شیب اهمیت دارد و هم میل سوژه. اما در هر بار مواجه، متن با ریز بینی بیش از پیش و کلمه به کلمه خوانده میشود. در هزارتوی زمینهها و در تمامی زبانها، هر اختلال و ارجاع مضاعفی پیچیدگیهای معنا را افزون میکند. البته درزبان پر تعارف و تکلف فارسی، ابهام گاهی میتواند نَص صریح و پیراسته تلقی شود و گاهی استعارهای پیچیده و گمراه کننده؛ اما همه آبستن. نقل کلامی فاخر حالا وسیلهای برای نقد تحکم میشود، معمولیترین واژهها به یک جریان اشاره میکنند، عمومیترین لغات بیانیههای شخصی میشوند و خصوصیترین کلمات خواست عمومی را بازگو میکنند. هر توصیهای توهین تلقی میشود و به سخره گرفتن، کنش سیاسی و اجتماعی. به این ترتیب حتی حذف و عدم امکان دسترسی به معنا، تولید معنا محسوب میشود و پرشورترین متنها اخته و الکن...
اکرم احمدی توانا"
این چندمین تجربه کیوریتوری شماست؟از تجربههای قبلیتان بگویید.
این نمایشگاه چهارمین تجربه من در کیوریتوری است. اولین نمایشگاهی که جمع آوری کردم "شاهنامه روایت ماندگار" در سال 94 برگزار شد که همانطور که از نامش پیداست، درباره شاهنامه و آثاریی با موضوع شاهنامه در هنر مدرن معاصر ایران بود، البته تمامی آثار دراین باره در نمایشگاه موجود نبود و یک پروژه پژوهشی تحقیقاتی در قالب یک کاتالوگ در کنار نمایشگاه منتشر شد و آثاری که در دسترس بودند به نمایش درآمدند.
به زودی پرده دومی از همین نمایشگاه 24 مرداد 99 در گالری پروژههای آران به نمایش درمیآید.
تجربه دوم نیز هنر چوب بود و آثار مجسمه و نقاشی که با چوب و روی چوب خلق شدهبود را شامل میشد. نمایشگاه سوم نیز "آونگ" بود، که آثار اولیه و آثار متاخر "هادی هزاوهای" را شامل میشد. البته پروژهای تک اثری با عنوان "زره" از "یاسمین سینایی" هم در هفته هنر تیر 98 به عنوان پروژه کیورتال از من به نمایش درآمد.
آثار این نمایشگاه و هنرمندانش بر چه اساس انتخاب شدند و گردآوری نمایشگاه آثار حاصل چه مدت است؟
نمایشگاه کلمه به کلمه آثاری را شامل میشود که متن محور هستند و از 12 هنرمند انتخاب شدهاند. این هنرمندان یا در طور تجربه حرفهای خود به طور خاص روی متن متمرکز بودند و و یا به فراخور آنچه که موضوعشان ایجاب میکرد، کارشان را شروع میکنند و ممکن است گاهی اوقات هم در آثارشان به سراغ متن رفتهباشند.
نمایشگاه کلمه به کلمه این مساله را در رابطه با تاریخ هنر ایران به بحث میگذارد و من تلاش کردم این نمایشگاه را در ادامه مسیر خوشنویسی کلاسیک ایران ببینم، اما آنچه در نهایت دیده میشود هیچ نشانهای از خوشنویسی به مفهوم کلاسیک ندارد، اما به دلیل اینکه ما هنوز وارث همان نگاه هستیم یا تلاش کنیم که باشیم ترجیح دادم که ازاین منظر به نمایشگاه نگاه کنم.
جمع آوری این نمایشگاه از سال گذشته شروع شد، اما به دلیل شرایط کرونا تغییراتی در نمایش به وجود آمد.
آیا هنرمندان برای این نمایشگاه اثر جدیدی خلق کردند و یا فصل مشترک آثارشان بود که جمع آوری این نمایشگاه را ممکن کرد؟
هنرمندانی که در این نمایشگاه هستند هیچ کدام اثر تازهای را برای این نمایشگاه خلق نکردند و ما به سراغ کارهایی رفتیم و از کارهایی استفاده کردیم که از پیش موجود بود. به زندگی حرفهای هنرمندان نگاه کردم و آثاری را که هم متن محور بودندو هم با ایده نمایشگاه کلمه به کلمه تطبیق داشتند، انتخاب شد. به همین دلیل آثار نمایشگاه ازسالهای مختلف و با مدیاهای مختلف و از آثار هنرمندانی با رویکردهای کاملا متفاوت انتخاب شدند.