چاک کلوز درگذشت

هنرام‌روز: علاقه کلوز به هنر از همان دوران کودکی بسیار پر رنگ بود. او در جایی از خاطراتش گفته است: « در سن پنج سالگی از پدر و مادرم خواستم که به من یک سه پایه نقاشی هدیه دهند و پدرم آن را برایم ساخت. من از کودکی می‌دانستم که می‌خواهم یک هنرمند باشم.» 

او در ۱۶ سالگی کارهای بزرگش را شروع کرد و در سال ۱۹۶۶ شروع به نقاشی پرتره از روی عکس کرد. او عقیده داشت عکس چیز ثابتی است و تغییر حالت نمی‌دهد. مثلاً غمگین یا شاد نمی‌شود و می‌توان به سادگی از آن استفاده کرد تا زنده‌اش ساخت.

کلوز مبتلا به بیماری تشخیص چهره بود و در جایی گفته بود که نقاشی پرتره باعث شده است چهره‌ها را بهتر به خاطر بسپارد. پس از گذشت سال‌ها که به نقاشی پرتره ‌پرداخت متوجه ‌شد که این کار برایش جنبه حیاتی دارد و با کمک نقاشی پرتره قادر به تشخیص چهره‌ها بوده است.

ویژگی خاص پرتره‌های کلوز آن است که هر چهره از تقسیمات ریزی تشکیل شده که در کنار هم قرار می‌گیرند تا با هم شکل متحدی از یک صورت بزرگ را ایجاد کنند. او با شطرنجی کردن تصویر و ایجاد حالت پیکسلی، هر پیکسل را به شکل بسیار دقیقی بر روی بوم رنگ می‌کرد و بعد به سراغ خانه بعدی می‌رفت. این تقسیمات کوچک درون پرتره‌های بزرگ چنان به هم فشرده هستند که بیننده قادر به تشخیص آن‌ها نیست.

این هنرمند در سال ۱۹۸۸ در پی یک کمردرد شدید از ناحیه گردن قطع نخاع شد. پس از آن او به سختی می‌توانست دست‌هایش را حرکت دهد و برای نقاشی کردن مجبور شد قلم را به مچ دستش ببندد. اما او روحیه خوبی برای زندگی و رسیدن به اهداف خود داشت و اگر در نقاشی به جایی که می‌خواست نمی‌رسید خود را موجود بی‌مصرفی می‌دانست. کلوز گفته بود: «اولین نقاشی که پس از بیمارستان کشیدم پرتره کوچکی از دوستم الکس کتز بود. این کار حالت غمگینی دارد و به قدری این احساس در او زنده است که انگار نه انگار که اثر از روی عکس او کشیده شده است. وقتی موفقیت خود را در کار دیدم شادی دوباره به من بازگشت.»

پس از معلولیت او نمی‌توانست مانند گذشته با دقت و ظرافت بسیار زیاد به بازسازی چهره‌ها بپردازد، بنابراین  آثار کلوز دچار تغییراتی شدند و او کار خود را با شرایط جدید منطبق کرد.

پرتره فیلیپ گلس اثر چاک کلوز

کلوز سر انسان را جالب‌ترین قسمت بدن می‌دانست و به همین دلیل سال‌های طولانی آن را سوژه کار خود کرد. او ترجیح می‌داد به جای عوض کردن طرح و مضمون هنری، تکنیک و مواد را تغییر دهد و به همین دلیل تکنیک‌های مختلف را در نقاشی و طراحی تجربه کرد و با متریال هایی مانند رنگ روغن، پاستل، جوهر، آبرنگ، کنته، نقاشی با انگشت و... کار کرد که در همه آن‌ها موفق بود. او در زمینه چاپ دستی نیز تبحر بسیاری داشت و آثار متعددی را با تکنیک‌های مختلف چاپ به وجود آورد. کلوز در سال‌های طولانی فعالیت خود به شیوه متفاوتی برای نقاشی روی آورد که پایه و اصول آن همچنان مانند گذشته بود.

او درباره ابعاد بزرگ چهره‌ها در آثارش گفته بود: « برای من چهره افراد مثل نقشه خیابانی است که هستی و زندگی واقعی‌شان بر آن جاری و پیداست. به عبارتی می‌توان چهره خوانی کرد. گاهی اوقات بر روی صورت ردی از خنده را می‌بینی و گاهی چین و چروک‌هایی که حاکی از غم و اندوه هستند. علائم و حالات صورت قاعدتاً بر روی پرده سه متری آشکار کننده واقعیت است.»

کلوز در طول زندگی خود چند مدال و نشان افتخار و چندین مدرک افتخاری از دانشگاه‌های مختلف دریافت کرد. او پرتره‌هایی از هنرمندان شاخص مانند سیندی شرمن، جاسپر جونز، فیلیپ گلس و بعضی از سیاستمداران مانند باراک اوباما و بیل کلینتون کشیده است. آثار این هنرمند در موزه‌های مختلف نگهداری می‌شوند و یکی از آثار چاپی او در موزه هنرهای معاصر تهران قرار دارد.