نمایشگاه «سیب زمینی‌خوران یک اشتباه یا یک شاهکار؟» داستانی از تلاش بی‌وقفه یک نقاش
این روزها موزه ونگوگ میزبان نمایشگاهی با عنوان «سیب زمینی‌خوران یک اشتباه یا یک شاهکار؟» است. در این نمایشگاه ۵۰ نامه طراحی و پیش طرح که پیش از این و از سال ۱۸۹۰ تاکنون دیده نشدهاند گرد هم آمدند و در معرض دید عموم قرار گرفتند و اتاقی هم دقیقا مانند اتاق سیب زمینی خورها بازسازی شده و بازدیدکنندگان می توانند در فضای نقاشی ونگوگ زمان بگذرانند. این نمایشگاه نشان می‌دهد که ونگوگ قصد داشت نسخه دیگری از این تابلوی نقاشی را هم بکشد اما این نسخه هرگز تکمیل نشد.
هنرام‌روز: موزه ونگوگ در توصیف این نمایشگاه می‌نویسد: «تابلوی سیب زمینی‌خورهای ونگوگ را بسیاری از مردم می‌شناسند اما ایا ونگوگ در رسیدن به هدفی که از کشیدن این نقاشی داشت موفق بود؟ این نمایشگاه درباره نقاشی‌ها، مطالعات، نامه‌ها و جاه طلبی این هنرمند و انتقاداتی است که از کار او صورت گرفت و از همه مهمتر داستانی است که به پیر و جوان می گوید به خودتان ایمان داشته باشید و از تلاش دست نکشید.»
نقاشی اصلی که در سال ۱۸۸۵ تکمیل شد، خانواده دگروت را را در حالی به تصویر کشیده که در حال خوردن وعده غذایی ساده خود سیب زمینی هستند. زمانی که ونگوگ در روستای نوئن هلند ساکن بود این نقاشی را کشید. ونگوگ مدت‌ها به کلبه این خانواده رفت، با ان‌ها زمان گذراند و این تابلو را کشید. اعضای این خانواده که ونگوگ کاملا با ان‌ها آشنا بود در برخی دیگر از آثار این هنرمند نیز حضور دارند.
ونگوگ امیدوار بود که این نقاشی حقایقی از زندگی سخت دهقانان را افشا کند. اما نقاشی چندان مورد استقبال قرار نگرفت. مثلا یکی از دوستان نقاش ونگوگ آنتوان ون راپارد بعد از دیدن نقاشی در نامه‌ای به ونگوگ گفت شما می توانستید این نقاشی را بهتر کامل کنید و نسبت پرتره ها را مورد انتقاد قرار داد.
ونگوگ نیز در نامه ای به برادرش ، تئو چنین نوشت: «سعی دارم در آثارم نه تنها یک دست که حرکت را نقاشی کنم. قصد ندارم یک سر با تناسبات درست ریاضی بکشم بلکه می خواهم احساسات شخص را نشان دهم. چیزهایی مثل وزش باد و ... و به طور خلاصه زندگی را ...»
برگی گریتس سرپرست این نمایشگاه به گاردین گفت: «اینکه ونگوگ از کار خود دفاع کرد را واقعا دوست دارم. در این اثر زندگی وجود دارد و با وجود اینکه ونگوگ می‌دانست مشکلات فنی هم در کارش وجود دارد اما می‌گفت کمال فنی در نقاشی ان چیزی نیست که دنبالش می گردد و فکر می کند زندگی دهقانان مهمتر است و مطمئنم که مردم مرا به خاطر اشتباهاتم می‌بخشند.»
علیرغم انتقاداتی که به آثار ونگوگ وارد می شد او هیچگاه از تلاش و ادامه کارش دست نکشید و مایوس نشد.
حتی در نامه‌ای برای خواهرش تابلوی سیب زمینی خورها را یکی از بهترین کارهایش معرفی کرد.
گریتس می گوید: «ونگوگ در اخرین ماه‌های زندگی‌اش به دوباره نقاشی کردن تابلوی سیب زمینی خورها فکر کرد و برای تئو نوشت در این فکر هستم که تابلوی دهقانان را دوباره و اینبار با نورپردازی جدید نقاشی کنم.»
او پیش طرح‌هایی که پنج سال قبل کشیده بود را دوباره بررسی کرد و طراحی‌های جدید را خلق کرد. این طراحی‌ها برای اولین بار در نمایشگاه فعلی موزه ونگوگ به نمایش درامدند و فاصله قابل توجهی با با آثار اولیه و نقاشی اصلی دارند. با سایه و روشن‌هایی دیگر و حالتی طبیعت گرایانه‌تر و در کل اثری بالغ‌تر. پیش طرح‌هایی برای شاهکاری که هیچ گاه خلق نشد.
نمایشگاه «سیب زمینی‌خوران یک اشتباه یا یک شاهکار؟» تا ۱۳ فوریه ۲۰۲۲ در موزه ونگوگ ادامه دارد.
